در ویروس شناسی عدد سرایت پایه یا همان عدد مولد پایه (انگلیسی: Basic reproduction numberنرخ شیوع یا سرایت یا عدد آر(R0) شاخصی است برای اندازه‌گیری توان شیوع یه عامل بیماری‌زا و متوسط تعداد افرادی است که فقط توسط یک فرد آلوده می‌تواند عامل عفونی را به آنها سرایت دهد. برای مثال سرخک در جامعه‌ای بدون مصونیت یکی از بالاترین عددهای سرایت را دارد و هر فرد می‌تواند بطور متوسط پانزده نفر دیگر را آلوده کند. اگر عدد سرایت بالای یک باشد، موارد ابتلا تصاعدی بالا می‌روند ولی اگر این عدد کم باشد، موارد جدید ابتلا برای ادامه شیوع کافی نیست و بیماری بتدریج فروکش می‌کند.[۹]

عدد سرایت
مقادیر عدد سرایت برای بیماری‌های عفونی شناخته شده [۱]
بیماری انتقال عدد سرایت
سرخک تنفس ۱۲–۱۸
دیفتری بزاق ۶–۷
آبله ذرات تنفسی ۵–۷
فلج اطفال مسیر دهانی-مقعدی ۵–۷
سرخجه ذرات تنفسی ۵–۷
اوریون ذرات تنفسی ۴–۷
سیاه‌سرفه ذرات تنفسی ۵٫۵[۲]
اچ‌آی‌وی/ایدز تماس جنسی ۲–۵
نشانگان تنفسی حاد ذرات تنفسی ۲–۵[۳]
بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ ذرات تنفسی ۱٫۴–۳٫۸[۴][۵]
آنفلوآنزا
(دنیاگیری ۱۹۱۸ آنفلوآنزا)
ذرات تنفسی ۲–۳[۶]
بیماری ویروسی ابولا
(همه‌گیری ابولا ۲۰۱۴ غرب آفریقا)
مایعات بدن ۱٫۵–۲٫۵[۷]
نشانگان تنفسی خاورمیانه ذرات تنفسی ۰٫۳-۰٫۸[۸]

سرخک که مسری ترین ویروس شناخته شده در جوامع بشری است، نرخ شیوعی ببن ۱۲ تا ۱۸ دارد، به این معنی که هر فرد آلوده قادر است ۱۲ تا ۱۸ نفر را مبتلا کند. آنفولانزای اسپانیایی که در سال ۱۹۱۸ جان پنجاه ملیون نفر را گرفت، نرخ شیوعی بین ۱،۴ تا ۲،۸ داشت. بیماری کووید۱۹ هم نرخی نزدیک به ۵،۷ را به خودش اختصاص داده.[۱۰]

منابع

ویرایش
  1. Unless noted R0 values are from: History and Epidemiology of Global Smallpox Eradication بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۰۵-۱۰ توسط Wayback Machine From the training course titled "Smallpox: Disease, Prevention, and Intervention". The CDC and the سازمان جهانی بهداشت. Slide 16-17.
  2. Kretzschmar M, Teunis PF, Pebody RG (2010). "Incidence and reproduction numbers of pertussis: estimates from serological and social contact data in five European countries". PLoS Med. 7 (6): e1000291. doi:10.1371/journal.pmed.1000291. PMC 2889930. PMID 20585374.
  3. Wallinga J, Teunis P (2004). "Different epidemic curves for severe acute respiratory syndrome reveal similar impacts of control measures". Am. J. Epidemiol. 160 (6): 509–16. doi:10.1093/aje/kwh255. PMID 15353409. Archived from the original on 2007-10-06. {{cite journal}}: Check |url= value (help)
  4. Li, Qun; Guan, Xuhua; Wu, Peng; Wang, Xiaoye; Zhou, Lei; Tong, Yeqing; Ren, Ruiqi; Leung, Kathy S M; Lau, Eric H Y; Wong, Jessica Y; Xing, Xuesen; Xiang, Nijuan; Wu, Yang; Li, Chao; Chen, Qi; Li, Dan; Liu, Tian; Zhao, Jing; Li, Man; Tu, Wenxiao; Chen, Chuding; Jin, Lianmei; Yang, Rui; Wang, Qi; Zhou, Suhua; Wang, Rui; Liu, Hui; Luo, Yingbo; Liu, Yuan; Shao, Ge; Li, Huan; Tao, Zhongfa; Yang, Yang; Deng, Zhiqiang; Liu, Boxi; Ma, Zhitao; Zhang, Yanping; Shi, Guoqing; Lam, Tommy T Y; Wu, Joseph T K; Gao, George F; Cowling, Benjamin J; Yang, Bo; Leung, Gabriel M; Feng, Zijian (2020). "Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia". N Engl J Med. doi:10.1056/NEJMoa2001316. PMID 31995857.
  5. Riou, Julien and Althaus, Christian L. (2020). "Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019 novel coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020". Eurosurveillance. 25 (4). doi:10.2807/1560-7917.ES.2020.25.4.2000058. PMID 32019669.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  6. Mills CE; Robins JM; Lipsitch M (2004). "Transmissibility of 1918 pandemic influenza". Nature. 432 (7019): 904–6. Bibcode:2004Natur.432..904M. doi:10.1038/nature03063. PMID 15602562.
  7. Althaus, Christian L. (2014). "Estimating the Reproduction Number of Ebola Virus (EBOV) During the 2014 Outbreak in West Africa". PLoS Currents. 6. arXiv:1408.3505. Bibcode:2014arXiv1408.3505A. doi:10.1371/currents.outbreaks.91afb5e0f279e7f29e7056095255b288. PMC 4169395. PMID 25642364.
  8. Kucharski, Adam and Althaus, Christian L. (2015). "The role of superspreading in Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) transmission". Eurosurveillance. 20 (26): 14–8. doi:10.2807/1560-7917.ES2015.20.25.21167. PMID 26132768.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  9. جیمز گالاگر (۱ مه ۲۰۲۰). «کرونا؛ عدد آر چقدر اهمیت دارد؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۲۰.
  10. ارتقا صفحه ۲۶۰.