عبدالقاهر جرجانی

زبان‌شناس ایرانی

عبدالقاهر بن عبدالرحمان ابوبکر جرجانی (۴۰۵/ ۱۰۱۴ –۴۷۴ق/ ۱۰۸۱ق) زبان‌شناس برجسته و ادیب (در زبان عربی) ایرانی سدهٔ پنجم هجری و بنیان‌گذار علم بلاغت است.[۱][۲][۳]

عبدالقاهر جرجانی
عبدالقاهر بن عبدالرحمان ابوبکر جرجانی
زادهٔ۴۰۵ قمری
درگذشت۱۰۸۱/ ۴۷۴ق
گرگان
تحصیلاتفقه، زبان و ادبیات عربی
پیشه(ها)فقیه، ادیب
شناخته‌شده
برای
بنیان‌گذار علم بلاغت
آثار برجستهدو کتاب مهم اسرار البلاغه و دلائل الاعجاز

از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. او در جرجان و در خانواده ایرانی به دنیا آمد و بدون اینکه در سراسر زندگی آنجا را ترک کند، در همان شهر محل تولدش درگذشت. وی از دو تن از دانشمندان بزرگ گرگان علم آموخت: نزد ابوالحسین محمد بن حسن فارسی علم نحو و نزد قاضی ابوالحسن جرجانی نقد ادبی را آموخت. پس از مرگ استادانش، در جرجان به تدریس پرداخت و در آنجا شاگردان بسیاری داشت. احمدبن عبداللّه مهابادی، ابوالحسن علی‌بن‌محمد فصیحی، فضل‌بن اسماعیل تمیمی، محمدبن احمد ابیوردی، احمدبن ابراهیم شَجَری و خطیب تبریزی از شاگردان او بودند. او به عربی شعر می‌سرود و به گفته فیروزآبادی اشعار فراوانی داشت. او آثاری در زمینه علوم بلاغی برای اثبات اعجاز قرآن تألیف کرد. او همچنین به رابطه میان علم نحو و معنی پرداخته‌است.[۱]

پیرامون آثار

ویرایش
  1. کتاب «آسیمه های معنا» ،نوشته علی جهانگیری توسط نشر نقره منتشر شده است.این کتاب در حوزه همسانی نظریات عبدالقاهر جرجانی با فرم و فرم گرایی و ساختار گرایی وهمچنین متنیت و زبان تالیف شده است،نظریات مطرح شده در این کتاب عمدتا بر مبنای دیدگاه های جرجانی در کتاب دلائل الاعجاز بوده است.[۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ مدخل «عبدالقاهر جرجانی» در دانشنامه جهان
  2. عبد القادر جرجانی و اسرار البلاغهء او
  3. فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. سوم. بیروت: دارالعلم للملایین. صص. ۱۸۳.
  4. IranAvada. «آسیمه‌های معنا | عبدالقاهر جرجانی». نشر نقره. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۳.