عالی قلندر

عالی قلندر، از عرفا و مروجان اسلام در منطقه غرب کشور بوده‌است. نام اصلی عالی قلندر سید یار احمد زردبامی است که کلمه زرد بام با عناوین دیگری چون زرده بام یا زرده بان نیز آمده‌است.

برخی به غلط او را به واسطه تشابه اسمی از دراویش خانقاهی یا کرمانشاهی می‌دانند که با عنایت به نسب او و منسب بودنشان به نوادگان سجاد، امام شیعیان چنین نسبتی دور از ذهن و باور است. در جایی دیگر بنا به نوشته‌های مورخ و مذهب‌شناس شهیر کردستان، صدیق صفی‌زاده در کتاب «دانشنامه مشاهیر کرد» او سالیان سال در بغداد در نزد بزرگان و علمای آن شهر همچنین در نجف اشرف به فراگیری علوم دینی مشغول بوده‌است. مقبره او در روستای اولادقباد در ۲۰ کیلومتری شمال شهر کوهدشت در استان لرستان می‌باشد.

میر سیدعلی همدانی از وابستگان اوست که گنبد علویان همدان و گسترش آئین اسلام در منطقه پاکستان و کشمیر را به وی نسبت داده‌اند.

در کتاب عالی قلندر و شاه فضل ولی نوشته‌است:

آقای سیاوش دلفانی زندگی و اندیشه‌های عالی قلندر، که به نام «علی الاعلی» معروف به «عالی قلندر»، و مراد و مرشد او، «شاه فضل ولی» مورد بررسی قرار گرفته‌است. این دو شخصیت برجسته و عارف اگر چه در سده‌های هشتم و نهم هجری قمری می‌زیسته‌اند، اما خصوصیات و مشی و روش شخصیت‌های تاریخی مربوط به قرون پیش از اسلام و تشیع را نیز در خود جمع نموده بودند. اما شیعه گری بیشتر از هر چیزی در آنها نمایان است.

عالی قلندر، ملقب به «علی الاعلی»، برادر کوچک‌تر «شافضل ولی» است که به سبب مجاهدت، فعالیت و مسافرت‌های بی‌شمار در سرزمین‌های مختلف، خلیفه اول و جانشین او شد. عالی قلندر را به جرات می‌توان از مروجان عرفان اسلامی در منطقه کرمانشاهان و کردستان عراق دانست.