صحابه
صحابه یا اصحاب (به معنای «یاران»)، کسانی هستند که شخصاً پیامبر اسلام، محمد را دیده‌اند و سخنش را شنیده و در زمان حیات او اسلام آورده‌اند. مفرد آن را صحابی می‌گویند. یاران زن محمّد را صحابیات می‌گویند.[۱][۲][۳]
صحابه | |
|---|---|
| اَلصَّحَابَةُ | |
 خوش‌نویسی اسلامی صحابه | |
| شناخته‌شده برای | اصحاب محمد |
تعریف صحابه
ویرایشتعریف صحابه در لغت
ویرایشاصحاب جمع صاحب است و صاحب اسم فاعل از ریشه صَحَبَ یَصحَبُهُ به معنی رفاقت است خواه زیاد و طولانی باشد یا کم و کوتاه.
تعریف صحابه در اصطلاح
ویرایشصحابه در اصطلاح به کسی گفته می‌شود که محمد پیامبر اسلام را ملاقات نموده باشد در حالی که به او ایمان داشته و مسلمان از دنیا برود.[۴]
دسته‌های یاران پیامبر
ویرایشیاران پیامبر به سه دسته تقسیم می‌شود. مهاجرین مسلمانانی هستند، که در مکه اسلام آوردند و به مدینه مهاجرت کردند. انصار مسلمانانی هستند، که در مدینه زندگی می‌کردند و به پیامبر و مهاجران پناه دادند. این مسلمانان عمدتاً از دو قبیله اوس و خزرج می‌باشند. گروه سوم مسلمانانی هستند که بعد از فتح مکه اسلام آوردند. البته بعضی از مسلمانان که در مدینه با پیامبر دیدار کرده و در آن جا اسلام آوردند، در هیچ‌یک از این سه دسته جای نمی‌گیرند. از میان ایشان می‌توان سلمان فارسی را نام برد.[۵][۶][۷]
دیدگاه تشیع
ویرایششیعیان صرف صحابی بودن را منشأ فضیلت خاصی نمی‌دانند. آن‌ها فضیلت افراد را بسته به درستی نیت، اعتقاد و عملکردشان در زمان محمد و بعد از وی می‌دانند؛ بنابراین معتقدند بسیاری از اصحاب بعد از مرگ او طبق دستورهای اسلام عمل نکردند.[۸] شیعیان معتقدند که پس از محمد علی بن ابی طالب باید به حکومت می‌رسید زیرا محمد در غدیر خم علی را جانشین و خلیفه خدا دانست. آن‌ها اعتقاد دارند همه‌ی کسانی که در روز غدیر خم شاهد اعلام خلافت بودند بعد از فوت محمد این واقعه را انکار کردند و خلافت را به ابوبکر سپردند.[۹] علمای شیعه کتاب‌های بسیاری دربارهٔ اصحاب نوشته‌اند و صحابی بودن نه مدح است و نه ذم، و اصحاب مانند سایر مردم مورد قضاوت قرار می‌گیرند و این‌گونه نیست که عدالت همگی آن‌ها را به صورت پیش‌فرض قبول کنیم.[۱۰]
برخی صحابه مورد قبول و تکریم شیعه:
- علی بن ابی طالب
- فاطمه زهرا
- حسن بن علی
- حسین بن علی
- زینب بنت علی
- ام کلثوم بنت علی
- خدیجه بنت خویلد
- ام سلمه
- جعفر بن ابی طالب
- حمزه بن عبدالمطلب
- مقداد بن اسود
- سلمان فارسی
- ابوذر غفاری
- عمار بن یاسر
- حذیفه بن یمان
- خزیمه بن ثابت
- سهل بن حنیف
- عثمان بن حنیف
- مالک بن تیهان
- جابر بن عبدالله انصاری
- ابوایوب انصاری
- صعصعه بن صوحان
دیدگاه اهل سنت
ویرایشصحابه در اهل سنت از جایگاه مهمی برخوردار است. پیروان اهل سنت صحابه پیامبر را با خصوصیات «بهترین امت»،[۱۱] «اصحاب عادل» و همیشه از آن‌ها به نیکی یاد می‌کنند[۱۲] و طبق روایات از محمد رسول‌الله دشنام و آزار اصحاب، آزار او است.[۱۳][۱۴][۱۵]
جستارهای وابسته
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۶۷۹.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ Encyclopaedia Britannica (2008). Britannica Concise Encyclopedia. Encyclopaedia Britannica, Inc. p. 441. ISBN 978-1-59339-492-9.
- ↑ [Source: Al-Isâbah (1/4-5) of al-Hâfidh lbn Hajar].
- ↑ Fitzpatrick, Coeli; Walker, Adam Hani (2014). Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes]. ABC-CLIO. p. 566. ISBN 978-1-61069-178-9.
- ↑ Sameh Strauch (Translator) (2006). Mukhtaṣar Sīrat Al-Rasūl. Darussalam. p. 94. ISBN 9789960980324.
- ↑ «الکتب - سیر أعلام النبلاء - الصحابة رضوان الله علیهم - قصة سلمان الفارسی- الجزء رقم1». web.archive.org. ۲۰۲۰-۰۳-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۳.
- ↑ کتاب البهداشتی، صفحه 176.
- ↑ جهانبخش ثواقب. «غدیر خم و سقیفه بنی ساعده».
- ↑ Bahá'u'lláh (189x). The Kitáb-i-Íqán (1989 pocket-size ed.). US Baháʼí Publishing Trust. Archived from the original on 2015-01-08. Retrieved 2014-12-29 – via Bahá’í Reference Library.
- ↑ مسند امام احمد: ۲۰۰۴۱،
- ↑ الفقه الأکبر صفحهٔ ۳۰۴
- ↑ [۲۰] صحیح مسلم: ۲۵۴۰، کتاب فضایل الصحابة.
- ↑ البدایة والنهایة: ۸ /۲۴۱
- ↑ Esposito, John L. (2003). The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press. p. 301. ISBN 978-0-19-512559-7. Retrieved 9 March 2019.