شهرستان رومشکان
شهرستان رومِشکان یکی از شهرستان‌های استان لرستان است که در جنوب‌غربی این استان قرار گرفته و مرکز آن شهر چغابل است. رومشکان از لحاظ تاریخ و قدمت جز نخستین سکونتگاه‌های بشر در لرستان و ایران می‌باشد و به قدری آثار تاریخی در خود جای داده است که اگر قبل از تخریب، مورد توجه اداره میراث فرهنگی قرار بگیرند رومشکان به قطب گردشگری لرستان تبدیل می‌شود.
| شهرستان رومِشکان، به لری:رُومشکون | |
|---|---|
 موقعیت در استان | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | لرستان |
| مرکز شهرستان | چقابل |
| سایر شهرها | چقابل، سوری |
| بخش‌ها | بخش سوری، بخش مرکزی |
| نام‌های پیشین | رومشکان |
| اداره | |
| فرماندار | حجت اله نصیری پور |
| مردم | |
| جمعیت | ۵۴۸۷۳نفر |
| رشد جمعیت | خوب |
| تراکم جمعیت | ۵۰ نفر برکیلومتر مربع نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۹۰۰ کیلومتر مربع |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۸. دارای آب و هوای مدیترانه ای |
| بارش سالانه | ۴۸۰ |
| روزهای یخبندان سالانه | ۸۰ |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۶۶[۱] |
گردشگری
ویرایشقلعه قلا رومیانی
غار ویزنهار
مقبره آلی گیژان
تپه چغابل
پارک جنگلی شنه بان (شنه بو)
پارک جنگلی باباحبیب
پارک جنگلی مله کوه
پارک جنگلی ویزنهار
پارک جنگلی شمیم
پارک جنگلی پیناوه
آبشار لول
آبشار ریزه
چم کبود سیمره
دریاچه و سد سیمره
دریاچه توه خشکه
قلعه زاغه
قلعه شَکَر
تنگه سلاری
انبار آب باباحبیب
غار پیرززن رومیانی
چشمه چال کره
چشمه کِلِک رو
منطقه شکار ممنوع سَرکَن
هرم باستانی رماوند
رودخانه سیمره
بیشه رماوند
معبد قلا
چشمه گلستانه
هفت چشمه مله کوه
درّه لول
درّه عبدل البیگی
جغرافیا
ویرایششهرستان رومشکان آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و در طول جغرافیایی ۳۰ درجه و ۴۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۱۷ دقیقه و ارتفاع۱۱۹۸ متر از سطح دریا و در ۴۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان کوهدشت و ۲۶ کیلومتری غرب شهرستان پلدختر و هم‌مرز با استان ایلام واقع شده است.
این شهرستان در دامنه مَلَه کوه قرار گرفته. این کوه، یکی از کوه‌های بسیار صعب العبور است؛ و رسیدن انسان به بالای آن بسیار سخت است۰ در مله کوه غاری بنام کلماکره وجود دارد که یکی از بزرگ‌ترین گنج‌های تمام تاریخ در آن کشف شده است. رومشکان دشتی بسیار هموار و صاف ودر دامنه این کوه قرارگرفته است.
همچنین در انتهای این دشت کوهی به نام ویزنهار قرار گرفته. بالای آن قلعه بسیار قدیمی به نام قلعه کوهزاد قرار گرفته است.
و همچنین بخشی از آب دریاچه سیمره در این شهرستان قرار گرفته است.
به گفته بزرگان این منطقه، علت نام‌گذاری این منطقه به اسم (رومشکان) این بوده است که این منطقه محل شکست امپراتوری روم شرقی از امپراتوری ایران بوده است. رومشکان از دو کلمه روم و شکان تشکیل شده است که کلمه روم به معنی امپراتوری روم شرقی بوده و شکان به معنی شکست و شکستن است که اگر معنی این دو کلمه را در کنار هم بگذاریم جمله شکست امپراتوری روم شرقی بدست می‌آید، به همین دلیل است که این منطقه را رومشکان می‌نامند.
وسعت شهرستان رومشکان ۹۰۰ کیلومتر مربع است از شمال و شمال‌غربی به شهرستان کوهدشت از جنوب به شهرستان‌های دره شهر و بدره از سمت مشرق به شهرستان پلدختر محدود می‌گردد.
این شهرستان تا سال ۱۳۹۲ یکی از بخش‌های تابعه شهرستان کوهدشت بود که با مصوبه هیئت دولت در اردیبهشت ۱۳۹۲ به شهرستان ارتقاء یافت؛ و در نهایت در بهمن ماه ۱۳۹۲ فرمانداری این شهرستان به صورت رسمی افتتاح شد.
مردم‌شناسی
ویرایشجمعیت
ویرایشجمعیت شهرستان رومشکان طبق سرشماری سال ۱۴۰۱ با بخش‌ها و روستاهای آن ۴۵۸۷۳ نفر برآورد شده است.[۲]
زبان
ویرایشزبان مردم رومشکان لر هستند و به دو زبان لری و لکی صحبت می‌کنند، و بیشتر اهالی ساکن، به کشاورزی، دامپروری و رانندگی کامیون مشغول هستند.[۳]
آثار تاریخی و باستانی
ویرایشتپه باستانی برآفتاب رومیانی
تپه باستانی برآفتاب رومیانی مربوط به سده‌های میانی دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان رومشکان_ رومیانی قبرستان قدیمی (دی ور) رومیانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۱۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
قلعه زاغِه (زاخِه)
این دژ در شهرستان رومشکان واقع شده و تماماً از سنگ ساخته شده است. سبک و نوع طاق آن با سایر آثار موجود در استان متفاوت است سنگ‌های بکارگرفته شده در این بنا به صورت حجاری شده و قلوه سنگ می‌باشد. دمورگان این اثر را از آثار دوره ایلامی می‌داند اما بنا بیشتر خصوصیات معماری ساسانی را دارد. بیشتر قسمت‌های آن در زیر خاک مدفون است. این قلعه تماماً از سنگ ساخته‌شده و بیشتر آن در زیر خاک دفن شده است. باستان شناسان با بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که در قسمت جنوبی این قلعه کهن، به احتمال زیاد آتشکده‌ای که محل عبادت بوده، وجود داشته است.[نیازمند منبع]
تپه باستانی کفتارلان ۱ رومیانی
تپه باستانی کفتارلان ۱ رومیانی مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در شهرستان رومشکان _ رومیانی _ قبرستان قدیمی دم کم تاره رومیانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۰۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
قلعه کوهزاد (وِزِنیار)
این بنا در شهرستان رومشکان واقع شده است. تمامی قسمت‌های برجای مانده بنا از سنگ و ملاط است و قسمت شمالی آن سالم‌تر از سایر قسمت هاست سبک طاق این قلعه شباهت‌هایی با قلعه زاخه در همین منطقه دارد. ورودی قلعه به سمت شرق می‌باشد و در قسمت شمال پنجره ایی به ابعاد ۹۰* ۸۰* ۱۰۰ تعبیه گردیده است. طول و عرض آن ۲۰۵* ۸۵/۳ متر و بلندی طاق ۷۵/۲ سانتیمتر است. طول حصار قلعه ۶۰ متر و عرض آن ۲۴ متر و آثار هشت اتاق به خوبی پیداست. موقعیت قلعه به‌صورتی است که چشم‌انداز بسیار زیبایی از دره سیمره و منطقه طرهان و رومشکان را در بر می‌گیرد. این اثر منسوب به آیین مهرپرستی و مربوط به دوره اشکانی (پارتی) می‌باشد که به شماره ۳۷۶۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «اجرای طرح هم کد سازی تلفن ثابت». وبگاه شرکت مخابرات ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ B. Grimes, (ed.), Luri, in Ethnologues (13th edition), Dallas 1996, p.677