شهرستان دشتستان

یکی از شهرستان‌های استان بوشهر

شهرستان دشتستان یکی از شهرستان‌های بزرگ استان بوشهر است که مرکز آن شهر برازجان است.

شهرستان دشتستان
موقعیت شهرستان دشتستان در استان بوشهر
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانبوشهر
مرکز شهرستانبرازجان
سایر شهرهاآب‌پخش، وحدتیه، سعدآباد، شبانکاره، دالکی، تنگ ارم، کلمه، بوشکان
بخش‌هامرکزی، سعدآباد، آب‌پخش، شبانکاره، ارم، بوشکان
سال تأسیس۱۳۳۳ خورشیدی
اداره
فرمانداراحمد بنافی
مردم
جمعیت۲۵۲٬۰۴۷ نفر (۱۳۹۵)[۱]
جغرافیای طبیعی
مساحت۶٬۳۲۷ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۷
وبگاهwww.dashtestan.com

جمعیت و وسعت

ویرایش

طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان دشتستان ۲۵۲٬۰۴۷ نفر می‌باشد.

مساحت این شهرستان ۶٬۳۲۷ کیلومتر مربع است.

قومیت و زبان

ویرایش

اکثر مردم دشتستان از نژاد پارس هستند و زبانشان گویشی از زبان فارسی است؛ با اقلیت هایی از لر های جنوبی و ترکهای قشقایی است و برخی به نادرست مردم دشتستان را لر و بختیاری میدانند. علت این اشتباه وجود شباهت های زبانی میان لر ها و دشتستانی ها است.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰]

بیشتر جمعیت شیعه دوازده‌امامی هستند با تعداد کمی سنی، و در زمان قاجار تا پهلوی تعدادی خانواده های یهودی در شهر برازجان اطراف بازار روز ساکن بودند و در سال ۱۳۵۷ خورشیدی یا ۱۹۷۹ میلادی بعد از انقلاب به اسرائیل و شیراز مهاجرت کردند.

لباس محلی

ویرایش

در زمان قاجار زنان در دشتستان دامنی پرچین به نام «شلوار باز» می پوشند و پیراهن بلندی که دو طرف آن چاک بلند دارد روی آن می پوشند اما نو عروسان شلواری به نام چامچور بر تن می کنند.

ارخلق: نوعی جلیقه رنگی زنانه است از جنس مخمل و یا پارچه ای که کریپ ساتن نام دارد روی آن می پوشند.

کلخچه: کلاهی پارچه ای و کوچک که دارای آستر بوده و لایه روی آن زری دوزی است روی سر می گذارند و دو رشته نخ آن را زیر گلو گره می زنند جوانان بنارسی می پوشند و مقنعه سبز رنگی روی آن می پوشند.

گرد: زنان عشایر روی کلخچه پارچه توری نازکی با رنگهای شاد است روی پیشانی می بندند.

کوش یا کرکاو: پاپوش زنان دشتستانی است که در جوانان رنگ سبز بیشتر رواج دارد ضمن اینکه افراد سالخورده چوخه ای از پشم شتر به رنگ سفید – خردلی – قهوه ای یا مشکی روی لباس می پوشند و قسمت آویزان آن را روی کمر گره می زنند.

پوشاک مردان

جومه: بدون یقه بوده روی شانه دگمه نداشته از کتان سفید رنگ

قبا: لباس آستین گشادی که سر آستین تا آرنج چاک داشته و زیر بغل آن همچنین و دو طرف آن جیب بلندی دارد

شال:

رعایا: شال سفید

ثروتمند: قهوه ای

سادات: مشکی

جوانان: قهوه ای

کلاه نمدی: سفید، کم، قهوه ای، سیاه

اعیان: بلندتر

عوام: کوتاهتر

شلوار موسوم: دبیت حاج علی اکبری

پاپوش: گیوه یا ملکی

موقعیت

ویرایش

شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی می‌شود.


تقسیمات کشوری

ویرایش

شهرستان دشتستان دارای ۶ بخش ،۱۲ دهستان و ۹ شهر به شرح زیر است:

شهرستان دشتستان

ویرایش
نام بخش مرکز بخش جمعیت بخش ۱۳۹۵ نام دهستان مرکز دهستان جمعیت دهستان ۱۳۹۵ شهر جمعیت شهر ۱۳۹۵
مرکزی برازجان ۱۴۵٬۴۶۰ نفر دالکی دالکی ۱۲٬۲۰۸ نفر برازجان

دالکی

۱۱۰٬۵۶۷ نفر

۶٬۴۳۶ نفر

حومه سرکره ۹٬۶۰۳ نفر
زیارت زیارت ۶٬۶۴۶ نفر
سعدآباد سعدآباد ۳۳٬۵۱۳ نفر زیرراه نظرآقا ۱۲٬۳۱۹ نفر وحدتیه

سعدآباد

۱۱٬۲۲۲ نفر

۸٬۲۴۸ نفر

وحدتیه وحدتیه ۱٬۷۲۴ نفر
آب‌پخش آب‌پخش ۲۳٬۱۳۲ نفر درواهی آب‌پخش ۳٬۲۱۱ نفر آب‌پخش ۱۸٬۹۱۳ نفر
دشتی اسماعیل‌خانی دشتی‌اسماعیل‌خانی ۱٬۰۰۸ نفر
شبانکاره شبانکاره ۲۲٬۳۴۸ نفر شبانکاره شبانکاره ۱۴٬۴۴۸ نفر شبانکاره ۷٬۹۰۰ نفر
ارم تنگ ارم ۱۳٬۶۶۰ نفر دهرود دهرود سفلی ۵٬۳۷۲ نفر تنگ ارم ۳٬۲۴۲ نفر
ارم تنگ ارم ۵٬۰۴۶ نفر
بوشکان کلمه ۱۲٬۹۴۳ نفر پشتکوه کلمه ۵٬۹۱۱ نفر کلمه

بوشکان

۲٬۴۶۳ نفر

۲٬۱۳۵ نفر

بوشکان بوشکان ۲٬۴۳۴ نفر

تغییرات تقسیمات کشوری

ویرایش
 
دشت‌های بین منطقه آبپخش و بویری

بر اساس مصوبه دولت (۱۸ مرداد ماه ۱۳۸۸)، دهستان دشتی اسماعیل‌خانی به مرکزیت روستای دشتی اسماعیل خانی از توابع استان بوشهر از ترکیب روستاها، مزارع و مکانهای بصری، چم تنگ، تأسیسات گاز، بنارسلیمانی، بنار آزادگان، بند محمدعبداله خمیسی، پمپاژ چم تنگ ـ مکابری ـ قلعه سوخته ـ کره بند ـ زردکی سفلی ـ احشام شمالی احشام شیخی ـ هفت جوش ـ سه کنار ـ دره دون در تابعیت بخش آبپخش شهرستان دشتستان ایجاد و تشکیل می‌شود. بر این اساس، بخش آبپخش به مرکزیت شهر آبپخش مشتمل بر دهستان‌های درواهی و دشتی اسماعیل‌خانی در تابعیت شهرستان دشتستان ایجاد و تشکیل می‌شود.[۱۱]


منابع

ویرایش
  1. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  2. «گردشی در استان بوشهر». web.archive.org. ۲۰۲۱-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۷.
  3. «شناخت زبان لری». www.tabiat.ir. ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۹.
  4. «گویش مردم استان بوشهر». web.archive.org. ۲۰۱۹-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۹.
  5. «شناخت لرهای استان بوشهر | بهمئی دات کام». web.archive.org. ۲۰۲۴-۰۱-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۹.
  6. «شهرستان دشتستان». farsname.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۹.
  7. «نگاهی به گویش های مردم استان بوشهر - ایرنا». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۳-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۰۷.
  8. «معرفی "فرهنگ واژگان محلی بوشهر" در طرح جمعه با کتاب دشتی». روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر.
  9. "پارس". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-12-07.
  10. "فارسی‌زبانان". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-09-13.
  11. دو شهرستان جدید در نقشه تقسیمات کشوری «و تغییرات در شهرستان دشتستان» بایگانی‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine پورتال وزارت کشور، 21 مرداد 1388.