شجاع‌دل

فیلمی حماسی درام آمریکایی ساختهٔ مل گیبسون

شجاع‌دل یا دلاور (به انگلیسی: Braveheart) فیلمی حماسی درام آمریکایی به کارگردانی و بازیگری مل گیبسون، محصول سال ۱۹۹۵پارامونت پیکچرز و فاکس قرن بیستم است. مل گیبسون در نقش ویلیام والاس ظاهر می‌شود؛ جنگجویی اسکاتلندی که رهبری اسکاتلندی‌ها را در اولین جنگ استقلال‌طلبی علیه ادوارد یکم بر عهده دارد. این فیلم نامزد ده جایزه اسکار در مراسم شصت و هشتمین جوایز اسکار شد، و توانست پنج جایزه، شامل اسکار بهترین فیلم، بهترین فیلمبرداری، بهترین کارگردانی، بهترین تدوین صدا، و بهترین چهره‌پردازی را از آن خود کند.

شجاع‌دل
پوستر فیلم
Braveheart
کارگردانمل گیبسون
تهیه‌کنندهمل گیبسون
بروس دیوی
آلان لد
نویسندهرندل والاس
بازیگرانمل گیبسون
پاتریک مک‌گوئن
برندن گلیسون
سوفی مارسو
کاترین مک‌کورمک
برنارد هورسفال
موسیقیجیمز هورنر
فیلم‌بردارجان تول
تدوین‌گراستیون روزنبلوم
توزیع‌کنندهپارامونت پیکچرز
فاکس قرن بیستم
تاریخ‌های انتشار
  • ۲۴ مه ۱۹۹۵ (۱۹۹۵-۰۵-۲۴)
مدت زمان
۱۷۸ دقیقه
کشورایالات متحده
زبانانگلیسی
فرانسوی
لاتین
هزینهٔ فیلم۷۰_۶۰ میلیون دلار
فروش گیشه۲۱۳ میلیون دلار[۱] دلار

داستان

ویرایش

ویلیام والاس در سال ۱۲۷۶ در روستای ایرشایر در اسکاتلند به دنیا آمد در آن روزها شاه الکساندر سوم بیش از ۲۰ سال بود که بر این سرزمین فرمانروایی می‌کرد. سبک و سیاق او در فرمانروایی به گونه‌ای بود که ثبات اقتصادی و صلح را برقرار و سلطه طلبی همیشگی انگلیسی‌ها را به راحتی دفع کرده بود. در سال ۱۲۸۶ الکساندر در حین سوارکاری از اسبش به زمین افتاد و جان سپرد و بزرگان اسکاتلند، نوه ۴ ساله او به نام «مارگارت» -که امروز از او با عنوان «بانوی نروژ» یاد می‌شود را به عنوان ملکه اسکاتلند اعلام کردند و مقرر شد تا رسیدن او به سن قانونی مشاورین پدربزرگ فقیدش اداره مملکت را به عهده گیرند. مارگارت در سال ۱۲۹۰ در حالی که ۸ ساله بود طی سفری از نروژ به سوی اسکاتلند بیمار شد و جان داد. لردهای اسکاتلند برای جلوگیری از ایجاد بی نظمی و آشفتگی تصمیم به ایجاد حکومتی مستقل برای اسکاتلند گرفتند و بدین منظور از شاه ادوارد اول به واسطه حکومت موفقش دعوت کردند تا برای نیل به این هدف راهنمایی شان کند، اما وقتی برای استقبال او رفتند با ارتش عظیمی از انگلستان مواجه شدند و بدین ترتیب سلطه انگلیسی‌ها بر سرزمین اسکاتلند آغاز شد. ویلیام والاس در چنین شرایطی دوران کودکی خود را گذراند و با کینه انگلیسی‌ها بزرگ شد. مطابق افسانه‌های محلی ایر شایر والاس اولین بار بر سر ماهیگیری با سربازان انگلیسی درگیر شد که در نتیجه آن دو تن از نظامیان انگلیسی را به قتل رساند و مقامات انگلیسی بلافاصله دستور دستگیری او را صادر کردند. بسیاری این واقعه را ناشی از کینه عمیق والاس از انگلیسی‌هایی می‌دانستند که در سال ۱۲۹۱ پدر و برادر بزرگ‌تر او را کشته بودند. کشته شدن نامزد والاس به دست انگلیسی‌ها خشم والاس را برمی‌انگیزد. در ۱۱ سپتامبر ۱۲۹۷ والاس که به ارتش شورشی‌های «آندره دو مورای» پیوسته بود در نبرد «استرلینگ بریج» به پیروزی وسیعی دست یافت و سربازان «دوماری» که از داشتن فرمانده‌ای چون «والاس» سرمست بودند به راحتی بر ۳۰۰ سواره نظام و ۱۰ هزار پیاده‌نظام انگلیسی چیره شدند. یک سال بعد در ۲۵ ژوئن ،۱۲۹۸ نبردی دیگر به نام «فالکیرک» رخ داد و «والاس» با تکیه بر هوش سرشار خود از دام ارتش انگلستان به سلامت گریخت. در این زمان اختلاف وسیعی بین سران نیروهای انقلابی درگرفته بود و سپتامبر همان سال «والاس» تصمیم به استعفا و سپردن سکان به «رابرت بروس» گرفت. او پس از استعفا به فعالیت‌های صلح طلبانه پرداخت و مدتی را نیز برای انجام یک مأموریت دیپلماتیک در فرانسه گذراند گواینکه بسیاری اعتقاد دارند دلیل اقامت او در فرانسه چیزی جز این بوده‌است. در ۵ اوت ۱۳۰۵ «سر ویلیام والاس» که دستگیری‌اش دیگر ناممکن می‌نمود به دست شوالیه‌ای به نام «ژان دو منته» دستگیر و به اردوگاه سربازان انگلیسی در منطقه‌ای نزدیک شهر گلاسکو منتقل شد. او که دولتمردان «پادشاه یاغی‌ها» می‌خواندنش طی محاکمه‌ای مجرم شناخته شد و به مرگ با چوبه دار محکوم شد که با مخالفت «والاس» مواجه شد و ترجیح داد با گیوتین اعدام شود. پس از آنکه سر او را از بدنش جدا کردند پیکر او را قطعه قطعه کردند، سر او بر بلندای پل لندن قرار گرفت، دستها و پاهایش به چهار گوشه بریتانیا فرستاده شد تا عبرتی باشد برای سایر انقلابیون. اما بعد از این اتفاق و در سال ۱۳۱۴ استقلال طلبان اسکاتلند گرسنه و کم‌تعداد در دشتهای بنواک بورن به حرکت درآمدند و به مانند شاعرانی جنگجو با سپاه قدرتمند انگلستان جنگیدند و آزادی خود را بدست آوردند.

بازیگران

ویرایش

فیلمبرداری

ویرایش

پروسه فیلمبرداری صحنه‌های جنگ به نسبت زمان بر بود و چندین صحنه مهم جنگ مجبور به فیلمبرداری مجدد شدند زیرا جنگجویان وسایل اضافی مانند عینک آفتابی و ساعت مچی به همراه داشتند.[۱۷] همچنین نبرد پل استرلینگ شش هفته طول کشید تا فیلمبرداری شود.[۱۸] از این رو تعدد فیلمبرداری مجدد و هدف اولیه فیلمبرداری صحنه‌های مشابه با واقعیت، آسیب‌های فیزیکی زیادی به کادر بازیگران وارد کرد؛ بعد از گذشت چند ماه فیلمبرداری صحنه‌های نبرد، بیشترین آسیب دیدگی مربوط به ستون فقرات و بینی‌های شکسته بود.[۱۹] و گذشته از چند صحنه در ارتفاعات اسکاتلند، تقریباً تمام فیلم در ایرلند فیلمبرداری شد.[۲۰]

در ابتدا ساخت فیلم با مشکلاتی مواجه شد مل گیبسون نقش ویلیام والاس را رد کرد، زیرا احساس می‌کرد برای بازی در این فیلم خیلی پیر است. با این حال، پارامونت پیکچرز تنها اگر گیبسون نقش اصلی را بازی می‌کرد، این فیلم را تهیه می‌کرد، پس در نهایت مل موافقت خود را برای بازی در فیلم اعلام کرد.[۲۱]

فیلمنامه

ویرایش

اگرچه مل گیبسون در زمان فیلمبرداری نزدیک به ۴۰ سال داشت، اما شخصیت وی در فیلمنامه قرار بود بین ۲۰ تا ۳۰ سال باشد.[۲۲]

انتشار

ویرایش

بسیاری از اسکاتلندی‌ها از نقشی که به رابرت بروس که یک قهرمان ملی محسوب می‌شود واگذار شده بود، ناراحت شدند.[۲۳]

موسیقی فیلم

ویرایش

جیمز هورنر موسیقی فیلم شجاع دل را ساخته و ارکستر سمفونیک لندن آن را اجرا کرده‌است. این دومین همکاری جیمز هورنر با مل گیبسون به عنوان کارگردان است. موسیقی فیلم تحسین منقدان فیلم و مخاطبان را برانگیخت و نامزد جوایز اسکار، گلدن گلوب و جوایز فیلم بفتا شد.

جایزه‌ها

ویرایش

صحت تاریخی

ویرایش

نمایش ایزابل فرانسه

ویرایش

در فیلم، رابطه ای عاشقانه بین ایزابلای فرانسه و ویلیام والاس پس از نبرد فالکرک نشان داده شده‌است، ایزابلا سپس به ادوارد یکم می‌گوید که از ویلیام والاس باردار است. اما در واقعیت در زمان نبرد فالکرک ایزابلا تنها سه سال داشته و در فرانسه بوده‌است. همچنین، ایزابل زمانی با ادوارد دوم ازدواج کرده که او بر تخت پادشاهی نشسته بود و ادوارد سوم هفت سال پس از مرگ ویلیام والاس به دنیا آمد.[۲۴][۲۵]همچنین داستان واقعی فیلم از سال ۱۲۸۰ تا ۱۳۱۴ اتفاق افتاده‌است.[۲۶]

واقعیت تاریخی

ویرایش

"Primae noctis"، که در آن یک اشراف‌زاده یا خان حق دارد در شب ازدواج، با عروس یک مرد معمولی رابطه برقرار کند، هرگز در تاریخ انگلیس یا ایرلند مورد استفاده قرار نگرفته‌است.[۲۷] همچنین در نبرد فالکرک (۲۲ ژوئیه ۱۲۹۸) ارتش انگلیس شخصاً توسط پادشاه ادوارد اول هدایت شد که در آن ارتش انگلیس اسکاتلندی‌ها را شکست داد. پادشاه واقعی ادوارد اول یک نظامی بود که ضمن جنگیدن با ممالیک - یک گروه نظامی مسلمان - در خاورمیانه در طول جنگهای صلیبی هشتم و نهم، در شرق میانه تاکتیک‌های رزمی زیادی را آموخت.[۲۸] اما فرزند او یعنی شاهزاده ادوارد (بعدها پادشاه ادوارد دوم) در واقع اولین شاهزاده انگلیسی بود که عنوان شاهزاده ولز را به خود اختصاص داد. او پس از مرگ والاس و ادوارد اول تا سال ۱۳۰۸ با شاهزاده ایزابلا ازدواج نکرد.[۲۹]

منابع

ویرایش
  1. بودجه و فروش جهانی دلاور. وبگاه باکس آفیس موجو، بازدید در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۴
  2. «James Robinson». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  3. «Mhairi Calvey». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  4. «Andrew Weir». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  5. «Peter Hanly». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  6. «Sean McGinley». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  7. «Sean Lawlor». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  8. «Sandy Nelson». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  9. «Stephen Billington». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  10. «John Kavanagh». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  11. «John Murtagh». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  12. «Jeanne Marine». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  13. «Malcolm Tierney». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  14. «Tam White». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  15. «Jimmy Chisholm». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  16. «David Gant». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۲.
  17. (به انگلیسی). braveheart https://www.britannica.com/topic/Braveheart. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  18. (به انگلیسی). braveheart https://www.celticwanderlust.com/battle-stirling-bridge/. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  19. (به انگلیسی). braveheart https://www.britannica.com/topic/Braveheart. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  20. (به انگلیسی). braveheart https://www.movie-locations.com/movies/b/Braveheart.php. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  21. (به انگلیسی). braveheart https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1995-05-24-ca-5288-story.html?_amp=true. Retrieved October 12, 2017. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  22. (به انگلیسی). braveheart https://www.britannica.com/topic/Braveheart. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  23. (به انگلیسی). braveheart https://www.britannica.com/place/Scotland/Cultural-life#ref1177427/. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  24. Ewan, Elizabeth (October 1995). "Braveheart". The American Historical Review. Bloomington: Indiana University Press. 100 (4): 1219–21. doi:10.2307/2168219. ISSN 0002-8762. OCLC 01830326.
  25. White, Caroline (4 August 2009). "The 10 most historically inaccurate movies". London: The Times. Archived from the original on 15 June 2011. Retrieved 2009-08-05.
  26. (به انگلیسی). braveheart https://www.britannica.com/place/Scotland/Cultural-life#ref1177427/. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  27. (به انگلیسی). braveheart http://www.todayifoundout.com/index.php/2014/09/jus-primae-noctis-fact-fiction//. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  28. (به انگلیسی). braveheart https://www.history.co.uk/biographies/edward-i//. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  29. (به انگلیسی). braveheart https://www.history.co.uk/biographies/edward-i//. Retrieved October 12, 2018. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

پیوند به بیرون

ویرایش