شاه‌روباه

گونه‌ای از روباهان
(تغییرمسیر از شاه روباه)

شاه‌روباه حیوانی است از سردۀ روباهان (Vulpes)، که در علفزارهای کوهستانی فلات ایران زندگی می‌کند. جثهٔ آن کمی کوچک‌تر از روباه معمولی است و بر روی صورت، دو نوار سیاه و مشخص دارد که از چشم‌ها به طرف بیرون امتداد یافته‌اند.

شاه‌روباه
وضعیت حفاظت
CITES Appendix II (CITES)[۲]
رده‌بندی علمی edit
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: گوشت‌خوارسانان
تیره: سگان
سرده: Vulpes
گونه:
V. cana[۱]
نام دوبخشی
Vulpes cana[۱]
(بلانفورد، ۱۸۷۷)
زیستگاه شاه‌روباه
مترادف
  • Vulpes nigricans Shitkow, 1907[۱]
  • Canis cana
  • Canis nigricans
  • Fennecus cana
  • Fennecus nigricans

شکل ظاهری

ویرایش

طول بدن این حیوان در حدود ۵۰ سانتی‌متر است و کمیاب‌ترین روباه ایران به‌شمار می‌آید. موهای بدن آن انبوه است و دمی بسیار بلند و پُر مو دارد.

مانند تمام روباه‌هایی که در کویر زندگی می‌کنند گوش‌های بزرگی دارد تا گرما را از خود دور کند اما برخلاف سایر روباه‌های کویر لایه‌های پوشیده‌شده از مو ندارد تا پنجه‌هایش را از شن داغ بیابان محافظت کند. دم آن تقریباً به اندازهٔ بدنش است و رنگ پوستش برنزهٔ روشن و در زیر بدن سفید است و لکه‌ای سیاه نیز در نوکِ دُمش دارد. ارتفاع این روباه از شانه تا زمین به ۳۰ سانتیمتر می‌رسد و طول سر و بدنش به ۴۲ سانتیمتر بالغ می‌شود. اندازهٔ دم به ۳۰ سانتیمتر می‌رسد و وزنش از ۱٫۵ تا ۳ کیلوگرم متغیر است.

تغذیه

ویرایش

این روباه در مقایسه با سایر روباه‌ها بیشتر همه‌چیزخوار است. به میوه‌هایی مانند انگور بی‌هسته و خربزه‌های رسیده که موقع برداشت‌شان باشد، علاقهٔ وافر دارد. همچنین از حشرات موجود در بیابان نیز تغذیه می‌کند.

تولید مثل

ویرایش

این روباه نیز مثل سایر روباه‌ها در اواسط زمستان جفت‌گیری می‌کند و طول دورهٔ بارداری آن ۵۰ تا ۶۰ روز است که در پایان این دوره بین ۱ تا ۳ توله به دنیا می‌آید. روباه ماده تا ۲ ماه به بچه‌هایش شیر می‌دهد. بچه‌ها در ۸ تا ۱۲ ماهگی آمادهٔ تولید مثل می‌شوند. عمر این روباه ۴ تا ۵ سال است اما گزارش‌هایی حاکی از عمر ۱۰ سالهٔ این روباه نیز ارائه شده‌است.

حفاظت

ویرایش

IUCN شاه روباه را در درجه"کمترین نگرانی" قرار داده است، زیرا اطلاعات بیشتری در مورد گستردگی پراکنش آن در سراسر خاورمیانه به دست آمده است، اطلاعات بسیار کمی در مورد این گونه و آسیب پذیری آن در برابر بیماری های سگ های اهلی که به شدت بر سایرین تأثیر گذاشته است، وجود دارد.

سگ سانان در حال حاضر، رقابت کمی با انسان برای زیستگاه دارند، شاه روباه یک گونه حفاظت شده در اسرائیل است، و از شکار این گونه در عمان و یمن محافظت می شود. برخی از شکارچی های خز در افغانستان این حیوان را شکار می کنند. و گاهی اوقات ممکن است، سمی را که برای کفتارها و سایر گونه‌ها در نظر گرفته شده است، توسط شاه روباه ها مصرف شود. در سال ۲۰۱۵ شاه روباه در لیست IUCN در درجه "در خطر انقراض"قرار گرفته بود.[۳]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Hoffmann, M.; Sillero-Zubiri, C. (2015). "Vulpes cana". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2015: e.T23050A48075169. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T23050A48075169.en. Retrieved 24 January 2022.
  3. «سایت IUCN».

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Blanford's Fox». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ اوت ۲۰۰۸.