سیر حکمت در اروپا
سیر حکمت در اروپا کتابی است از محمّدعلی فروغی که جلد اول آن در سال ۱۳۱۰ منتشر شد. جلد دوم و سوم به ترتیب در سال‌های ۱۳۱۸ و ۱۳۲۰ انتشار یافت. این کتاب نخستین اثر دقیق و منظم از فلسفه غرب در ایران است.
 | |
| نویسنده(ها) | محمّدعلی فروغی |
|---|---|
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
| موضوع(ها) | حکمت و فلسفه |
| متن | سیر حکمت در اروپا در ویکی‌نبشته |
در مقدمه سیر حکمت در اروپا، فروغی انگیزه‌اش از تألیف این کتاب را اینگونه توضیح می‌دهد: «ملاحظه فرمایید که در مشرق‌زمین و ممالک اسلامی از چندین قرن به این‌طرف جریان امور معارفی کاملاً مانند اوضاع اسکولاستیک اروپا بوده‌است و این حالت بیشتر ازاین‌جهت شگفت‌آور است که شرع مقدس اسلام بنیاد احکام و کلیهٔ امور را بر عقل گذاشته و تعلیمات هیچ حکیم و فیلسوفی را ضروری دین نشمرده‌است. بااین‌همه، فضلای ما هم جمود و رکورد اصحاب اسکولاستیک را داشته‌اند و نتیجه یک‌سان بوده‌است و عجیب‌تر اینکه مردم کشور ما در علم و حکمت نسبت به اروپائیان پیش‌قدم بودند و مغربیان اسکولاستیک را برچیده، وارد مراحل جدید شده، هفت شهر علم را گشتند و ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم.» در همین مقدمه فروغی می‌گوید که «کوشیده‌ام تا افکار اروپایی را به شیوهٔ بیان ایرانی ارائه دهم و اصطلاحاتی را که در زبان و بیان ما سابقه نداشته‌است، از نو بسازم. اگر قصوری رفته ما را معذور دارند که در این راه پیش از ما کسی قدم نگذاشته و جاده کوبیده نشده بود.»[۱]
محتویات کتاب
ویرایشبچه که بودم فکر می‌کردم کتاب سیر حکمت در اروپا، زندگینامهٔ شخصی به نام حکمت در اروپاست!
این کتاب شامل سه جلد و یک ضمیمه‌است.[۳]
- جلد اول
- دیباچه
- فصل اول / حکمای پیش از سقراط
- فصل دوم / سقراط و افلاطون و ارسطو
- فصل سوم / متأخرین از حکمای قدیم
- فصل چهارم / حوزهٔ علمی اسکندریه و دورهٔ رومیان
- فصل پنجم / علم و حکمت در اوایل قرون وسطی
- فصل ششم / اسکولاستیک
- فصل هفتم / تجدید حیات علم و ادب
- فصل هشتم / فرنسیس بیکن
- فصل نهم / دکارت
- پیوست / گفتار در روش درست راه بردن عقل و طلب حقیقت در علوم (کلام دکارت)
- جلد دوم
- دیباچه
- مقدمه
- فصل اول / حکمای فرانسه در سدهٔ هفدهم
- فصل دوم / اسپینوزا
- فصل سوم / لایبنیتس
- فصل چهارم / حکمای انگلیس در سدهٔ هفدهم
- فصل پنجم / حکمای انگلیس در سدهٔ هیجدهم
- فصل ششم / حکمای فرانسه در سدهٔ هیجدهم
- فصل هفتم / کانت
- جلد سوم
- دیباچه
- مقدمه
- باب نخستین / حکمای اروپا در نیمهٔ اول سدهٔ نوزدهم
- باب دوم / حکمای اروپا در نیمهٔ دوم سدهٔ نوزدهم
نقد و نظر
ویرایشفروغی فایدهٔ تألیف سیر حکمت در اروپا را دو چیز می‌داند که یکی آشنایی دانش‌اندوزان با افکار حکمای باختر است و «دیگر اینکه مفتاح و روش نگارش فلسفهٔ جدید را به زبان فارسی امروزی به دست» می‌دهد.[۴]
پانویس
ویرایش- ↑ سیر حکمت در اروپا، مقدمه.
- ↑ مردی که شبیه شعر خود نیست. ص. ۱۱۷.
- ↑ فروغی، محمدعلی (۱۳۹۳). سیر حکمت در اروپا. تهران: زوار. شابک ۹۶۴ - ۴۰۱ - ۰۰۶ - X.
- ↑ نصری ع. رویارویی با تجدد. تهران. نشرعلم. ۱۳۸۶ ج۲. ص ۲۱