سلطان‌نشین ملاکا
سلطان‌نشین ملاکا (مالایی: Kesultanan Melayu Melaka; الفبای جاوی: کسلطانن ملایو ملاک) یک سلطان‌نشین مالایی مسلمان به مرکزیت ایالت ملاکا در مالزی امروزی بود که در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی توسط اسکندرشاه بنیان‌گذاری شد.[۱] این سلطان‌نشین در اوج قدرتش در قرن پانزدهم، بر بیشتر مناطق شبه‌جزیره مالایا، جزایر ریائو و بخش بزرگی از ساحل شمالی سوماترا در اندونزی امروزی حکم می‌راند و ملاکا پایتخت آن، به یکی از مهم‌ترین بنادر بازرگانی دوره خود تبدیل شده‌بود.[۲]
سلطان‌نشین مالایی ملاکا کسلطانن ملایو ملاک Kesultanan Melayu Melaka ملاکا | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۴۰۰–۱۵۱۱ | |||||||||||||||
 گستره سلطان‌نشین در قرن پانزدهم میلادی | |||||||||||||||
| پایتخت | ملاکا | ||||||||||||||
| زبان(های) رایج | مالایی کلاسیک | ||||||||||||||
| دین(ها) | سنی | ||||||||||||||
| حکومت | سلطنت | ||||||||||||||
| سلطان | |||||||||||||||
• ۱۴۰۰–۱۴۱۴ | اسکندرشاه (نخستین) | ||||||||||||||
• ۱۵۱۱–۱۵۱۳ | احمدشاه (واپسین) | ||||||||||||||
| وزیر اعظم | |||||||||||||||
• ۱۴۰۰–۱۴۱۲ | تون پرپاتیح پرموکا برجاجار (نخستین) | ||||||||||||||
• ۱۵۱۰–۱۵۱۱ | پادوکا توان (واپسین) | ||||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||||
• بنیان‌گذاری | ۱۴۰۰ | ||||||||||||||
| ۱۵۱۱ | |||||||||||||||
| واحد پول | تین اینگوت | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| امروز بخشی از |  اندونزی مالزی سنگاپور | ||||||||||||||
با تبدیل ملاکا به یک بندر تجاری بین‌المللی بزرگ، این شهر به عنوان مرکزی برای یادگیری و اشاعه علوم اسلامی و توسعه زبان و ادبیات مالایی و هنر ظهور کرد. در دوران حکومت این سلطان‌نشین مالایی کلاسیک به عنوان زبان میانجی ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا و الفبای جاوی به عنوان رسانه اصلی برای تبادل فرهنگی، مذهبی و فکری مطرح شد. از طریق این تحولات فکری، معنوی و فرهنگی، عصر ملاکا شاهد ایجاد یک هویت مالایی[۳][۴] و مالایی‌سازی منطقه و شکل‌گیری بعدی جهان مالایی شد.[۵]
در سال ۱۵۱۱ پایتخت ملاکا به دست امپراتوری پرتغال سقوط کرد و آخرین سلطان محمود شاه مجبور به عقب‌نشینی به مناطق دیگر امپراتوری خود شد. فرزندان او در این مناطق سلطان‌نشین‌های جوهور و پراک را بنا کردند. میراث سیاسی و فرهنگی این سلطان‌نشین تا به امروز باقی مانده‌است. ملاکا برای قرن‌ها به عنوان نمونه‌ای از تمدن اسلامی-مالایی مطرح است. سامانه‌های تجاری، سیاسی و اداری که سلطان‌نشین ملاکا ایجاد کرده بود تا قرن نوزدهم نیز کاربرد داشت و مفاهیمی مانند دولت که امروزه همچنان پایه پادشاهی مالایی را تشکیل می‌دهند از ثمره‌های این سلطان‌نشین هستند.[۶] با سقوط ملاکا، بنادر امپراتوری برونئی جانشین بندر ملاکا شدند و بازرگانان مسلمان بسیاری با تغییر دین حاکم آن به اسلام، به آن جذب شدند.[۷][۸]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Cœdès, George (1968). The Indianized states of Southeast Asia. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- ↑ (Ahmad Sarji 2011، ص. 119)
- ↑ (Barnard 2004، ص. 7)
- ↑ (Andaya و Andaya 1984، ص. 55)
- ↑ (Mohamed Anwar 2011، صص. 28–30)
- ↑ (Ahmad Sarji 2011، ص. 109)
- ↑ P. M. Holt; Ann K. S. Lambton; Bernard Lewis (1977). The Cambridge History of Islam. Cambridge University Press. p. 129. ISBN 978-0-521-29137-8.
- ↑ Barbara Watson Andaya; Leonard Y. Andaya (19 February 2015). A History of Early Modern Southeast Asia, 1400–1830. Cambridge University Press. p. 159. ISBN 978-0-521-88992-6.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Malacca Sultanate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۲۰.