سرخوماهیان (Lutjanidae) یکی از خانواده‌های ماهیان است.

سرخوماهیان
سرخوی گوژپشت (Lutjanus gibbus)
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرتوبالگان
راسته: سوف‌ماهی‌شکلان
تیره: سرخوماهیان
سرده‌ها

Aphareus
Aprion
Apsilus
Etelis
Hemilutjanus
Hoplopagrus
Lipocheilus
سرخوماهیان
Macolor
Ocyurus
Paracaesio
Pinjalo
اره‌پوش‌ها
Randallichthys
Rhomboplites
Symphorus

خصوصیات زیستی و شیلاتی

ویرایش

خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده سرخوماهیان:[۱]

  • دریازی هستند. ندرتاً به ویژه ماهیان جوان در مصب‌ها دیده می‌شوند و بعضی نیز برای تغذیه وارد آب شیرین می‌گردند.
    • ۱۷ جنس و ۱۱۳ گونه در آب‌های جهان دارد.
    • تمرکز پراکنش آن‌ها در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اقیانوسهای اطلس، آرام و هند است.
    • بدن مرتفع تا بیضی کشیده و در مقطع کمی فشرد شده می‌باشد.
    • باله پشتی پیوسته یا کمی ناپیوسته است.
    • خارهای باله پشتی ۱۰ تا ۱۲ عدد و شعاع‌های نرم ۱۰ تا ۱۷ عدد است.
    • باله مخرجی دارای ۳ خار و ۷تا ۱۱ شعاع نرم است.
    • مکان باله شکمی دقیقاً بعد از پایه باله سینه‌ای است.
    • باله شکمی یک شعاع سخت و ۵ شعاع نرم دارد.
    • اندازه دهان متوسط تا بزرگ و انتهایی بوده و کمی قابلیت ارتجاع دارد.
    • آرواره‌ها دارای دندان‌های بزرگ مناسب گوشت‌خواری هستند. این دندان‌ها کرکی یا مخروطی شکل هستند که ردیف‌های جلویی نیشی شکلند.
    • دندان‌های کامی کوچک هستند.
    • استخوان تیغه‌ای نیز دارای دندان‌های ریز است.
    • استخوان فکی در هنگام بسته بودن دهان توسط استخوان پیش‌چشمی دربر گرفته می‌شود.
    • استخوان پیش‌سرپوش آبششی دندانه دار یا دارای لبه کامل است.
    • فلس‌ها از نوع شانه‌ای و بندرت دایره‌ای و کوچک تا متوسط هستند.
    • فاصله چشم تا دهان بدون فلس بوده، ولی پیش‌سرپوش آبششی و گونه از فلس پوشیده شده‌است.
    • هفت خار آبششی دارد.
    • ۲۴ مهره دارد (۱۰+۱۴).
    • طول آن به یک متر می‌رسد.
    • گله‌ای نیستند اما بعضی از آن‌ها تشکیل اجتماعاتی می‌دهند.
    • اغلب ماهیانی کفزی هستند و تا اعماق حدود ۴۵۰ متر زندگی می‌کنند.
    • بیشتر گونه‌ها شکارچی بوده و از سخت‌پوستان و ماهی تغذیه می‌کنند. بعضی پلانکتون‌خوارند. بیشتر در شب شکار می‌کنند.
    • بعضی گونه‌ها مناسب نگهداری در آکواریوم هستند. ولی خیلی زود بزرگ می‌شوند.
    • تخم ماهیان این خانواده پلاژیک بوده و هر تخم دارای یک لکه چربی کوچک است که جهت شناوری آن‌ها کاربرد دارد. بالغین شباهتی به ماهیان نابالغ ندارند و نوزادان طی چند مرحله شبیه والدین می‌شوند.
    • از تخم و نوزادشان محافظت نمی‌کنند.
    • ماهی با ارزش غذایی هستند، اما بعضی مواقع منجر به ایجاد بیماری مسمومیت ماهی (Ciguatera) می‌شون، د این بیماری درمان قطعی ندارد و یک هفته تا یک سال طول می‌کشد. به‌صورت تازه و منجمد مصرف غذایی دارد.
    • توسط ترال کف، قلاب دستی، رشته قلاب طویل، تور گوشگیر و گرگور صید می‌شوند.

سرخوماهیان در ایران

ویرایش

تا کنون، ۳۳ گونه مختلف از سرخوماهیان، در فهرست ماهیان بخش ایرانی خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته‌اند.[۲] این گونه‌ها در هشت سرده (جنس) طبقه‌بندی می‌شوند.

از انواع سرخوها می‌توان این ماهیان را نام برد:

منابع

ویرایش
  1. خصوصیات سرخوماهیان، بانک اطلاعاتی ماهیان ایران
  2. «fishbase.ir | فهرست کامل اسامی گونه‌های ماهیان خلیج فارس و دریای عمان». fishbase.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۱.

اسدی، هدایت و دیگران، اطلس ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران، تهران: ۱۳۷۵.