سدیم کلرید (به انگلیسی: Sodium Chloride) که در فارسی به آن نمک خوراکی گفته می‌شود و فرمول شیمیایی آن NaCl است، یک ترکیب یونی است که از نسبت‌های معادل سدیم و کلر تشکیل شده‌است. سدیم کلرید ترکیب اصلی تشکیل‌دهنده نمک طعام است و بخش اعظم شوری آب اقیانوس‌ها نیز به‌دلیل این ترکیب است. در بلور نمک خوراکی، هر یون مثبت (Na) توسط شش یون منفی (Cl) احاطه شده‌است. نمک طعام اغلب به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده از قرن‌ها پیش در آشپزی و تولید مواد غذایی به کار می‌رود. همچنین به دلیل تأثیر آن در جلوگیری از رشد ریزجانداران (میکروارگانیسم‌ها) در نگهداری مواد غذایی مانند تهیه رب و ترشی یا ماهی و گوشت نمک سود مصرف شده‌است. این ماده سفیدرنگ در صنعت نیز کاربردهایی دارد.

سدیم کلرید
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۶۴۷-۱۴-۵
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس VZ4725000
خصوصیات
فرمول مولکولی NaCl
جرم مولی 58.44277 g/mol
شکل ظاهری بلور بی‌رنگ یا سفید یا پودر سفیدرنگ
چگالی 2.16 g/cm³ solid
دمای ذوب ۸۰۱ °C
دمای جوش ۱۴۶۵ °C (1738 K)
انحلال‌پذیری در آب 35.9 g/100 mL (25 °C)
ساختار
Octahedral
خطرات
کدهای ایمنی R۲۶
شماره‌های نگهداری ندارد
خطرات اصلی ایجاد سوزش خفیف و گاه شدید
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondFlammability (red): no hazard codeReactivity (yellow): no hazard codeSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها NaF NaBr NaI
دیگر کاتیون‌ها LiCl KCl RbCl
CsCl MgCl2 CaCl2
مرتبط با نمک‌ها استات سدیم
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

منبع اصلی تهیه سدیم کلرید معادن نمک می‌باشند، ولی از آب‌های شور (دریاها و دریاچه‌های آب شور) نیز قابل استحصال است.

سدیم کلرید، یک ترکیب یونی است که از واکنش بین فلز سدیم(11Na) و گاز کلر(17Cl) به‌دست می‌آید. این واکنش همراه با تولید گرما و نور انجام می‌گیرد. در طی این واکنش یک الکترون از اتم‌های سدیم به اتم‌های کلر منتقل می‌شود و هر دو به آرایش هشت‌تایی می‌رسند. در این فرایند سدیم به کاتیون سدیم و کلر به آنیون کلرید تبدیل می‌شود. گرچه باید گفت که انتقال الکترون بین سدیم و کلر با توجه به آزمایش‌های صورت گرفته به وسیلهٔ پرتوهای X کامل صورت نمی‌پذیرد و بازهم ابر الکترونی مشترک بین آنها وجود دارد. به عبارت دیگر سدیم ۱۰٫۰۵ الکترون و کلر ۱۷٫۷ الکترون در اطراف خود دارد.[۱]

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. کتاب شیمی معدنی - جلد اول، تألیف «جیمز هیویی»، مرکز نشر دانشگاهی، صفحهٔ 89

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Sodium chloride». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۳.