سایکوپاتی

سایکوپاتی (به انگلیسی: Psychopathy)، و نیز روان‌آزاری، نوعی اختلال شخصیت است. مهم‌ترین ویژگی روان‌آزاری، نداشتن حس همدلی و نداشتن حس پشیمانی (نداشتن عذاب وجدان) پس از انجام کار ناشایست است. این افراد بدون حس ترحم، توانایی آزار دادن دیگران را دارند.

سایکوپاتی
تخصص	روان‌پزشکی، روان‌شناسی بالینی
نشانه‌ها	خیره‌سری، خودباوری زیاد، نبود همدلی، تمایل به خشونت و دستکاری روان‌شناختی، تکانشگری
علت	ژنتیکی و محیطی
عوامل خطر	پیشینه خانوادگی، فقر، نادیده گرفته شدن از سوی پدر و مادر
تشخیص افتراقی	اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت مرزی، اختلال دوقطبی (شیدایی)
پیش‌آگهی	ضعیف
فراوانی	۱٪ از کل جمعیت
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

با آسیب‌شناسی روانی اشتباه نشود.

همچنین، معمولاً فرد رفتارهای تکانشی، نداشتن ترس، بی‌احتیاطی، بی‌قیدی و بی‌مسئولیتی و رفتارهای ضد اجتماعی نیز دارد. روان‌آزاری هرچند با اختلال شخصیت ضداجتماعی مشابهت زیادی دارد ولی در طبقه‌بندی‌های گوناگون تفاوت‌هایی دارند.

روان آزاری، نه یک بیماری روانی، بلکه نوعی اختلال عصبی است که ممکن است منجر به رفتارهای ضداجتماعی و گاهی مجرمانه شود.

گستردگی

برآورد می‌شود که ۱٪ از مردم به روان‌آزاری دچار باشند.

ویژگی‌های مغزی

اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که فعالیت برخی بخش‌های مغز در سایکوپات‌های خشن با افراد دیگر متفاوت است. بخش جلویی مغز (که در درک احساسات دیگران نقشی کلیدی دارد) این افراد، ماده خاکستری کمتری دارد. همچنین آمیگدال (بخش کنترل احساس ترس) در سایکوپات‌ها کوچک‌تر از مردم عادی است.

علت

علت دقیق روان‌آزاری، مشخص نیست. به نظر می‌رسد که هر ۲ عامل ژنتیک و محیط بر آن مؤثر باشند. به این معنی که ممکن است به دلیل پیشینه خانوادگی شخص با این ویژگی زاده شود. اما محیط پیرامون و تربیت خانوادگی، در برانگیختن ژن‌ها در دوران کودکی، تغییرات قشر جلویی مغز، و بروز این رفتار روان‌آزارانه، تأثیر داشته باشند.

منابع

• کارل هافمن، مارک ورنوری، جودیت ورنوری، روان‌شناسی عمومی (از نظریه تا کاربرد)، شابک ۹۶۴-۶۳۸۹-۰۱-۵