سازمان سینمایی کشور

سازمان امور سینمایی و سمعی بصری معروف به سازمان سینمایی کشور یک سازمان زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران است که مسئولیت رسیدگی به امور سینمایی و شبکه‌های نمایش خانگی را بر عهده دارد. رئیس فعلی این سازمان رائد فریدزاده است.

سازمان امور سینمایی و سمعی بصری

سازمان سازمان
سازمان پیشین	معاونت سینمایی
حوزهٔ قدرت	سینمای ایران
ستاد	تهران، میدان بهارستان، خیابان کمال‌الملک
سازمان اجرایی	رائد فریدزاده (رئیس)
گروه بالادست	وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت جمهوری اسلامی ایران
سازمان‌های زیردست	بنیاد فارابی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی انجمن سینمای جوان مؤسسه سینماشهر موزه سینما خانه سینما
وبگاه	cinemaorg.ir

پیشینه

اولین لایحه‌ی مرتبط به نمایش و سینما سی سال پس از ورود آن به ایران توسط وزارت داخله به هیأت دولت ارائه و تصویب شده است. تصویب قانون بلدیه در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۰۹ جزو نخستین گام‌ها به‌منظور مدیریت ساختارمند و هدفمند سینما در ایران به‌شمار می‌آید. در سال‌های بعد، سياست‌‌گذاری امور سينمايي به عهده‌ی سازمان نمايش در وزارت كشور واگذار شده است و مأموريت اداره‌ی سالن‌ها و توليد فيلم از اسفند ۱۳۲۵ در اين سازمان پیگیری شده است. اين مأموریت پیش از تأسیس وزارت فرهنگ و هنر تا سال ۱۳۴۴ همچنان بر عهده وزارت كشور بوده است و در نهايت در خرداد سال ۱۳۴۵ تمامی اختيارات امور سینمایی به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار شده است. از ايرج زندپور که در شهريور سال ۱۳۴۵ به‌عنوان مدیر امور سینمایی در وزارت فرهنگ و هنر منصوب شده است می‌توان به‌عنوان نخستین مسئول رسمی اداره‌ی امور سينمايي در ایران نام برد. با وقوع انقلاب اسلامي ایران در بهمن ۱۳۵۷، سينما با تحولات بنیادین ساختاری و ماهيتي مواجه گشت تا ماهیت ايراني-اسلامي پيدا کند. در این دوران از ۱۰ اسفند ۱۳۵۷ سينماها فعاليت خود را از سرگرفتند و به دليل نوپابودن انقلاب، مسئوليت سينماها به‌طور موقت به انجمن سينماداران محول شده است. فرودین سال ۱۳۵۸ مهندس محمدعلي نجفي به‌عنوان سرپرست اداره‌كل نظارت و نمايش (اداره‌كل ترويج و نمايش) تحت مديريت وزارت فرهنگ و آموزش عالي معرفي شده است. خرداد ماه همان سال نيز ادارات سينمايي مختلف وزارت فرهنگ و هنر سابق با يكديگر ادغام و زير نظر «وزارت فرهنگ و آموزش عالي» (تركيبي از دو وزارتخانه فرهنگ و هنر، و علوم و آموزش عالي) به كار خود ادامه داده‌اند. اما شهريور ۱۳۵۹ را مي‌توان زمان دقيق راه‌اندازي معاونت سينمايي به‌شمار آورد. زمانی‌که دكتر حسن عارفي كه پيش‌تر براي تصدي وزارت فرهنگ و آموزش عالي در كابينه‌ی محمدعلی رجایی رأی اعتماد گرفته است، مهدي كلهر را در مسئوليت حوزه معاونت سينمايي خود منصوب نموده است. اندکی پس از تصدی کلهر و بعد از او کمال حاج‌سیدجوادی، اداره‌ی حوزه‌ی سينما به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي محول شد و فخرالدين انوار در سال ۱۳۶۲ درحالی به‌عنوان معاون سينمايي معرفی شد که تمامی امور سینمایی در زیرمجموعه‌ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیریت می‌شد.

سازمان سینمایی کشور

در زمان تصدی جواد شمقدری در دولت دهم بر معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پی مصوبه‌ی شورای عالی اداری در خصوص ادغام «معاونت امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» و «پژوهشکده هنر و رسانه» «مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات» و تغییر عنوان آن به «سازمان امور سینمایی و سمعی و بصری کشور» (تصویب دی‌ماه ۱۳۸۹ – ابلاغ تیرماه ۱۳۹۰) این سازمان تشکیل شده است. مراسم افتتاحیه این سازمان در بهمن ۱۳۹۰ (ششمین روز سی‌امین دوره جشنواره فیلم فجر) در برج میلاد برگزار و این سازمان به‌طور رسمی آغاز به کار کرده است.

ساختار سازمان سینمایی

سازمان سینمایی دارای سه معاونت اصلی است:

۱- معاونت ارزشیابی و نظارت سینمایی شامل:

• اداره‌کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم

• اداره‌کل نظارت بر تولید فیلم

• دفتر مجامع و تشکل‌های سینمایی

۲- معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی شامل:

• دفتر مطالعات، توسعه دانش و مهارت‌های سینمایی

• دفتر توسعه فناوری، سینمایی و سمعی و بصری

۳- معاونت مدیریت توسعه و منابع شامل:

• اداره‌کل امور اداری و پشتیبانی

• دفتر برنامه، بودجه و تحول اداری و امور مالی

• دفتر عملکرد و امور استان‌ها

۴- اداره‌کل همکاری‌های بین‌المللی و جشنواره‌ها

۵- اداره کل روابط عمومی

۶- فیلم خانه ملی ایران

دفتر ریاست و مدیریت حراست از واحدهای مستقل سازمان سینمایی به‌شمار می‌آیند. خانه سینما نیز به‌عنوان یک نهاد صنفی در قالب یک توافق‌نامه با سازمان سینمایی، وظیفه‌ی حمایت از فعالیت‌های جمعی و صنفی اصناف سینمایی و حمایت‌های بیمه‌ای و معیشتی سینماگران عضو را برعهده دارد.

مؤسسات سازمان سینمایی

پنج مؤسسه به‌عنوان زیرمجموعه‌ی سازمان سینمایی فعالیت می‌کنند.

۱. بنیاد سینمایی فارابی: مسئول اجرای سیاست‌های فرهنگی سازمان سینمایی از طریق حمایت از تولید آثار.

۲. مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویا نمایی: با هدف حمایت از تولید و عرضه فیلم‌های مستند، تجربی و انیمیشن(پویا نمایی) فعالیت می‌کند.

۳. انجمن سینمای جوانان ایران: با 52 دفتر در سراسر کشور مسئولیت آموزش و تولید فیلم کوتاه را برعهده دارد.

۴. موسسه سینما شهر: تجهیز سالن‌های سینمایی را بر عهده دارد.

۵. موزه سینما: با هدف نگهداری از دستاوردهای ارزشمند سینمای ایران فعالیت می‌کند.

۶. گروه سینمایی هنر و تجربه: با هدف حمایت از نمایش‌های سینمایی فیلم های هنری، تجربی و غیر تجاری زیر نظر مرکز گسترش سینمای مستند تجربی و پویا نمایی فعالیت می‌کند. این گروه پیش‌تر در قالب موسسه هنر و تجربه فعالیت می‌کرد که با هدف چابک سازی در دولت سیزدهم با مرکز گسترش ادغام شد.

جشنواره‌های سازمان سینمایی

سازمان سینمایی در حال حاضر چهار جشنواره‌ی اصلی با عناوین زیر را برگزار می‌کند.

۱. جشنواره بین‌المللی فیلم فجر

۲. جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان

۳. جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت

۴. جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران

مدیران

• رائد فریدزاده (۱۴۰۳–تاکنون)
• محمد خزاعی (۱۴۰۰-۱۴۰۳)
• حسین انتظامی (۱۳۹۷–۱۴۰۰)
• محمدمهدی حیدریان (۱۳۹۵–۱۳۹۷)
• حجت‌الله ایوبی (۱۳۹۲–۱۳۹۵)
• جواد شمقدری (۱۳۸۸–۱۳۹۲)

قبل از تأسیس سازمان:

• محمدرضا جعفری‌جلوه (۱۳۸۴–۱۳۸۸)
• محمدمهدی حیدریان (۱۳۸۲–۱۳۸۴)
• محمدحسن پزشک (۱۳۸۰–۱۳۸۲)
• سیف‌الله داد (۱۳۷۶–۱۳۸۰)
• سید عزت‌الله ضرغامی (۱۳۷۴–۱۳۷۶)
• مهدی فریدزاده (۱۳۷۳–۱۳۷۴)
• فخرالدین انوار (۱۳۶۲–۱۳۷۳)
• کمال حاج‌سیدجوادی(۱۳۶۱-۱۳۶۰)
• مهدی کلهر (۱۳۵۹–۱۳۶۰)
• محمدعلی نجفی (۱۳۵۹)
• حسین ترابی مشاور و سرپرست مرکز سینمایی و سمعی و بصری (۱۳۵۸-۱۳۵۹)

جستارهای وابسته

• وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

• بنیاد سینمایی فارابی

• موزه سینما

• گروه سینمایی هنر و تجربه

• جشنواره بین‌المللی فیلم فجر

• جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان

• جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت

• جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران

• خانه سینما

منابع

• «۱۲ سکان‌دار سینما به روایت عکس‌ها و خاطره‌ها». ایسنا. ۳ تیر ۱۳۹۲.
• «تاریخچه سازمان سینمایی (و معاونت سینمایی سابق)». وبگاه سازمان سینمایی و سمعی، بصری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۷.

• https://www.fcf.ir/

• https://iycs.ir/

• https://cinemamuseum.ir/

• https://defc.ir/

• https://cinemashahr.com/

• https://cinema.farhang.gov.ir/

• https://fajrfilmfestival.com/

• https://irandocfest.ir/

• https://www.tisff.ir/

• https://icff.ir/

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی
• بایگانی وبگاه سابق