سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به‌اختصار: ساس) یک سازمان اطلاعاتی وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران می‌باشد که پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم، از ادغام معاونت اطلاعات سپاه و چند واحد اطلاعاتی دیگر تشکیل گردید. ریاست این سازمان از ابتدا بر عهدهٔ حسین طائب بوده‌است.[۱] با تصمیم حسین سلامی (فرماندهِ کل سپاه)، سازمان اطلاعات سپاه با معاونت اطلاعات راهبردی سپاه ادغام شده و در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، طائب مسئول اطلاعات سپاه معرفی شد.
| بنیان‌گذاری | ۱۳۸۸ |
|---|---|
| گونه | سازمان اطلاعاتی |
| خدمات | اطلاعات نظامی، امنیت داخلی و خارجی |
رئیس | سرتیپ پاسدار محمد کاظمی |
افراد کلیدی |
|
سازمان مادر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
بودجه | طبقه‌بندی شده |
پیش از مهر ۱۳۸۸، سپاه دارای یک «معاونت اطلاعات» بود که پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ به یک سازمان تبدیل شد.[۲] رئیس این سازمان منصوب رهبر جمهوری اسلامی است و برخلاف وزیر اطلاعات که باید پاسخگوی رئیس‌جمهور و مجلس باشد، او باید با فرماندهٔ سپاه پاسداران و رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه، هماهنگ باشد.[۲]
از فعالیت‌های این سازمان می‌توان به «مقابله با جنگ نرم» و «مقابله با فعالیت‌های غیرمجاز سایبری» اشاره کرد. یکی از واحدهای زیرمجموعهٔ سازمان اطلاعات سپاه که وظیفهٔ برخورد با جرایم سایبری را دارد «مرکز بررسی جرایم سازمان یافته» است؛ که تحت عنوان سایت گرداب شناخته شده‌است.
وظایف
ویرایش- اطلاعات نظامی (بند ۱ ماده ۶ قانون تأسیس وزارت اطلاعات)
- گرفتن اطلاعات لازم از وزارت اطلاعات قبل از عملیات به عنوان ضابط قوه قضائیه (بند ۲ ماده ۶ قانون تأسیس وزارت اطلاعات)
- تحویل اخبار واصله امنیتی به وزارت اطلاعات (بند ۳ ماده ۶ قانون تأسیس وزارت اطلاعات)
- ضابط خاص دادگستری در جرائم پولشویی و تأمین مالی تروریسم (تبصره ۳ ماده ۷ مکرر قانون مبارزه با پولشویی، اصلاحی ۱۳۹۷)
- ضابط خاص دادگستری در جرائم فروش داروهای مرتبط با سقط جنین ، مشارکت در سقط غیرقانونی و دیگر جرائم مرتبط با سقط غیرقانونی جنین (ماده ۵۹ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰)
- مبارزه قانونی با عوامل و جریانهایی که در صدد خرابکاری، براندازی نظام جمهوری اسلامی، و یا اقدام علیه انقلاب اسلامی ایران می‌باشند (ماده ۲ اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)
- مبارزه قانونی با عواملی که با توسل به قوه قهریه در صدد نفی حاکمیت قوانین جمهوری اسلامی باشند (ماده ۳ اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)
- خلع سلاح کسانی که بدون مجوز قانونی اسلحه و مهمات حمل و نگهداری می‌نمایند (ماده ۴ اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)
- نکته ۱: وظایف ذکر شده سپاه پاسداران در اساسنامه آن به وظایف سازمان اطلاعات سپاه به عنوان بخشی از مجموعه سپاه پاسداران تسری می‌یابد.
- نکته ۲: مطابق ماده ۵ قانون تأسیس وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران در مورد مبارزه با ضدانقلاب داخلی و سایر مأموریت‌های محوله در اساسنامه سپاه پاسداران از خط مشی وزارت اطلاعات تبعیت کرده و حق کسب و جمع‌آوری اخبار و تولید اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن و شناسایی ضد انقلاب را داشته و این وزارتخانه را کمک می‌کند.
دخالت در انتخابات
ویرایشپیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با شماری از فعالان رسانه‌ای تماس گرفته و از آن‌ها خواسته‌است که مطلبی در نقد ابراهیم رئیسی (از اعضای «هیئت مرگ» در قتل‌عام زندانیان عقیدتی-سیاسی در ۱۳۶۷ و داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم) منتشر نکنند و گر نه، برایشان «مشکل‌ساز» خواهد شد.[۳]
تلفات افسران ارشد امنیتی سپاه در قیام ۱۴۰۱ ایران
ویرایشبه گزارش بعضی منابع، در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران، کمبود نیرو برای سرکوب و نیز گریختن تعداد زیادی سرباز از خدمت، باعث شده که حکومت جمهوری اسلامی از افسران ارشد حتی در سطح سرهنگ (سپاه) استفاده کند که بعضی از آن‌ها همچون: سرهنگ حمیدرضا هاشمی (با نام مستعار سید علی موسوی)،[۴] معاون اطلاعات سپاه سلمان استان سیستان و بلوچستان[۵] و سرهنگ نادر بیرامی، رئیس اطلاعات سپاه شهرستان صحنه،[۶] در درگیری با مردم معترض کشته شدند.[۷]
زندان‌های پنهانی سازمان اطلاعات سپاه
ویرایشفهرست برخی از زندان‌ها و بازداشتگاههای سازمان اطلاعات سپاه (ساس):[۸]
- بازداشتگاههای سازمان اطلاعات سپاه در ارومیه؛
- بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه سنندج (شهرام‌فر)؛
- بازداشتگاه سپاه نبی اکرم کرمانشاه.
رئیسان سازمان
ویرایشنکته: این فهرست تنها شامل مسئولان شناخته شده از این سازمان است که نام و مشخصات آن‌ها در رسانه‌های رسمی درج شده‌است:
| رئیس | آغاز تصدی | پایان تصدی | منبع |
|---|---|---|---|
مسئول اداره تحقیقات و اطلاعات
| |||
| علی‌محمد بشارتی | اردیبهشت ۱۳۵۸ | خرداد ۱۳۵۸ | [۹] |
رئیس اداره اطلاعات
| |||
| محسن رضایی | خرداد ۱۳۵۸ | شهریور ۱۳۶۰ | |
| وحید ناصری | ۱۳۶۰ | ؟ | [۱۰] |
| رضا سیف‌اللهی | ۱۳۶۰ | ۱۳۶۲ | |
| غلامرضا محرابی | ؟ | ؟ | [۱۱] |
معاون اطلاعات ستاد کل سپاه پاسداران
(با تأسیس وزارت اطلاعات در سال ۱۳۶۳، اداره اطلاعات سپاه به وزارت منتقل شد اما پس از مدتی، دوباره راه‌اندازی شد)[۱۲] | |||
| سید کاظم کاظمی | ۱۳۶۳ | ؟ | [۱۳][۱۴] |
| احمد وحیدی | ۱۳۶۴ | ۱۳۶۷ | [۱۵] |
معاون اطلاعات ستاد مشترک سپاه پاسداران
| |||
| سرتیپ پاسدار احمد وحیدی | حوالی ۱۳۷۸ | ؟ | [۱۶] |
| غلامحسین رمضانی | ۲۹ مرداد ۱۳۸۴ | اردیبهشت ۱۳۸۵ | [۱۷][۱۸] |
| سرتیپ پاسدار اسماعیل قاآنی | اردیبهشت ۱۳۸۵ | تابستان ۱۳۸۶ | [۱۹][۲۰] |
| سرتیپ پاسدار سید مجید میراحمدی | تابستان ۱۳۸۶ | ۶ اسفند ۱۳۸۶ | [۲۱] |
معاون اطلاعات فرماندهٔ کل (انحلال ستاد مشترک و تبدیل معاونت‌های آن به معاونت‌های فرماندهی کل)
| |||
| سرتیپ پاسدار سید مجید میراحمدی | ۶ اسفند ۱۳۸۶ | ۱۳۸۷ | |
| غلامحسین رمضانی | ۱۳۸۷ | مهر ۱۳۸۸ | [۲۲] |
معاون فرماندهٔ کل و رئیس سازمان اطلاعات
(ادغام معاونت اطلاعات راهبردی سپاه با سازمان اطلاعات سپاه در اردیبهشت ۱۳۹۸)[۲۳] | |||
| حسین طائب | مهر ۱۳۸۸ | ۲ تیر ۱۴۰۱ | [۲۴][۲۵] |
| سرتیپ پاسدار محمد کاظمی | ۲ تیر ۱۴۰۱ | تاکنون | [۲۶] |
سابقهٔ اقدامات
ویرایشدستگیریها
ویرایش- دستگیری روح‌الله زم
- دستگیری جیسون رضائیان
- دستگیری نازنین زاغری
- دستگیری نزار زاکا
- دستگیری باقر و سیامک نمازی
- دستگیری کاووس سیدامامی و جمعی از فعالان محیط زیست
- دستگیری عبدالرسول دری اصفهانی[۲۷]
عملیات‌های ناموفق
ویرایش- ترور شهروندان اسرائیلی در استانبول در مرداد ۱۴۰۱[۲۸]
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ «عوامل کودتا و سرکوب تشویق شدند». وبگاه رسمی. ۱۰ آبان ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۳ آبان ۱۳۸۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «پیچیدگی‌های سه سازمان مجزا: اطلاعات سپاه، حفاظت اطلاعات سپاه و حفاظت سپاه». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۸ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۳ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «انتخابات ۱۴۰۰؛ برخی نهادهای زیرنظر قوه قضائیه، خبرنگاران را برای تخریب احتمالی از ابراهیم رئیسی، تهدید کرده‌اند». voanews. ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱ خرداد ۱۴۰۰.
- ↑ ««تسنیم»: معاون اطلاعات سپاه پاسداران ایران در بلوچستان کشته شد». farsi.alarabiya.
- ↑ «کشته شدن معاون اطلاعات سپاه استان؛ آمار رسمی جان‌باختگان زاهدان ۱۹ نفر اعلام شد». radiofarda.
- ↑ «اطلاعات سپاه کرمانشاه: مسئول اطلاعات سپاه صحنه در درگیری‌های امروز به شهادت رسید». entekhab.
- ↑ «اینهمه «سرهنگ» در خیابان چه می‌کنند؟! کمبود نیرو یا پاسداران در لباس پلیس؟ !». kayhan.london.
- ↑ «گزارش شبکه حقوق بشر کردستان از بازداشتگاههای مخفی سپاه و اطلاعات در سه شهر ایران». voanews.
- ↑ «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟». خبرگزاری تسنیم. ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «اطلاعات سپاه و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) - بخش پنجم». مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس. ۱۲ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «خاطرات فرمانده پیشین اطلاعات لشکر ۹۲ /امیر سرتیپ ذاکری: صیاد شیرازی خوابی دید و عملیات خرمشهر پیروز شد». خبر آنلاین. ۳ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «خواندنی‌هایی از بازطراحی واحد اطلاعات سپاه». مشرق‌نیوز. ۲۱ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «خواندنی‌هایی از بازطراحی واحد اطلاعات سپاه». مشرق‌نیوز. ۲۱ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «فرمانده‌ای که حاضر بود جانش را فدای یک تبسم امام کند». خبرگزاری فارس. ۲۲ شهریور ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «ماجرای مک‌فارلین در تهران» (PDF). روزنامه اعتماد ملی. تهران. سال پنجم (۹۸۳): ص ۱۲. ۱۱ مرداد ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «بازخوانی حادثهٔ کوی دانشگاه تهران/۷/ متن کامل گزارش شورای عالی امنیت ملی دربارهٔ وقایع کوی دانشگاه / ۱ / ۷۸/۰۵/۲۴». ایسنا. ۱۶ تیر ۱۳۸۳. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «فرمانده کل سپاه: جمهوری اسلامی تنها حکومت علوی و فاطمی در جهان است». ایرنا. ۲۹ مرداد ۱۳۸۴.
- ↑ «برگزاری مراسم معارفه جانشین فرمانده کل سپاه و رئیس سازمان حفاظت و اطلاعات این نیرو». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات. سال هشتاد و یکم (۲۳۶۲۰): ص ۱۳. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «برگزاری مراسم معارفه جانشین فرماندهٔ کل سپاه و رئیس سازمان حفاظت و اطلاعات این نیرو». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات. سال هشتاد و یکم (۲۳۶۲۰): ص ۱۳. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «سردار قاآنی: در کشور اسلامی ما هر کسی نمی‌تواند برای مردم تکلیف تعیین کند باید درس ادای تکلیف را از شهیدان یاد بگیریم». ایسنا. ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «بسیج آمادهٔ هرگونه فداکاری برای حفظ انقلاب است». خبرگزاری فارس. ۹ شهریور ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «مسوول معاونت اطلاعات سپاه پاسداران: غفلت از بینش و بصیرت بسیجیان تبعات سنگینی دارد». ایسنا. ۵ دی ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «یک ادغام در سازمان اطلاعات سپاه». مشرق‌نیوز. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- ↑ «ارتقای طائب به معاونت اطلاعات سپاه». خبر آنلاین. ۹ مهر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «حسین طائب مسئول اطلاعات سپاه شد». ایسنا. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- ↑ «محمد کاظمی رئیس سازمان اطلاعات سپاه شد». خبرگزاری مهر. ۲ تیر ۱۴۰۱.
- ↑ محمد امامی (۳ تیر ۱۴۰۱). «آیا اطلاعات سپاه، قوی‌ترین سرویس اطلاعاتی منطقه است؟». مشرق نیوز.
- ↑ «ویدئوی اطلاعات ترکیه؛ تصاویر مظنونان ایرانی متهم به تدارک حمله به اسرائیلی‌ها در استانبول». یورونیوز فارسی. ۱۳ مرداد ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۳.