سازمان
سازمان مجموعهٔ هدفمندی است که پیرو یک نظام (سیستم) است، و دارای مرزها و حدودی است که آن را از محیط خود جدا می‌سازد.[۱] به سازمان کلان و بسیار بزرگ اَبَرسازمان (Supraorganizations) و به سازمان‌های فراتر از مرزهای سنتی، فَراسازمان (Meta-organization) گویند.[۲]
تعریف و ویژگی‌ها
ویرایشبروس کوئین در کتاب درآمدی به جامعه‌شناسی در فصل ۱۷ صفحه ۳۰۳ دربارهٔ تعریف سازمان می‌نویسد:[۳] سازمان‌های رسمی به گروه‌هایی از افراد اطلاق می‌شوند (نه نظام‌هایی از هنجارها و ارزش‌ها) که برای رسیدن به یک هدف بسیار مشخص کوشش‌هایشان را هماهنگ می‌سازند سازمان‌های رسمی معمولاً بزرگ هستند و با قواعد و سلسله‌مراتب مشخصی از اقتدار و مسئولیت می‌باشند اما سازمان‌های غیررسمی عموماً کوچک هستند و هدف‌های مشخصی ندارند یا از روی یک رشته قواعد و عملکردهای دقیق و حساب‌شده‌ای کار نمی‌کنند.[۴][۵]
تالکوت پارسونز، در کتاب ساختار و فرایند در جوامع مدرن، می‌گوید: سازمان، واحدی اجتماعی‌ست که عامدانه ساخته و بازسازی شود تا حصول به اهدافی مشخص، ممکن شود.[۶] یک سازمان، یک نهاد مستقل است که یک مأموریت خاص دارد و می‌تواند با نیت انتفاعی یا غیرانتفاعی تأسیس شده باشد. یک سازمان، یک ماهیت اجتماعی است که دارای ساختار، اهداف و مرز مشخصی است.[۷]
ویژگی‌های سازمان
ویرایش- هدف دارد.
- برای هدفش برنامه دارد.
- راهبرد دارد.[۸]
- منابع خود را می‌شناسد و از آن‌ها به‌طور بهینه و هماهنگ استفاده خواهد کرد.[۹]
- وابسته به اطلاعات است.
همچنین یک سازمان دارای ویژگی‌های زیر است:
- مأموریت یا هدف ویژه‌ای دارد.
- برای بقا به دیگر سازمان‌ها وابسته است.
- هیئت حاکمهٔ مستقلی دارد.
- از بخش‌های مختلف تشکیل شده است.
- دارای ساختاری فیزیکی و منطقی‌ست.[۱۰]
کاربرد عملی
ویرایشسازمان در محیط‌های گوناگون کاربردهای متفاوتی دارد. بنگاه‌های اقتصادی (شرکت‌های بازرگانی)، سازمان‌های دولتی، سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های ائتلافی را نیز می‌توان به عنوان یک سازمان نام برد. حسن خورسند، تحلیلگر اقتصادی، در تعریف سازمان‌های دولتی ایران می‌گوید: «در نظام اداری ایران، سازمان به نهادی دولتی گفته می‌شود که وظایفی تخصصی دارد و بر همین اساس بهتر است که استقلال نسبی داشته باشد تا وظایف تخصصی خود را به‌دور از گرفتاری‌های سیاسی دنبال کند. برای نمونه، سازمان انتقال خون یا سازمان میراث فرهنگی».[۱۱][۱۲]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- لغت‌نامه دهخدا
- فرهنگ فارسی معین
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- نظام‌الدین فقیه، سازمان و مدیریت: فراگرد مفاهیم و نظریه‌ها. شابک: ۵-۱۸-۸۵۶۹-۹۶۴[۱۳]
پانویس
ویرایش- ↑ Douma, Sytse; Schreuder, Hein (2013) [1991]. Economic Approaches to Organizations (5th ed.). Harlow: Pearson Education Limited. ISBN 978-0-273-73529-8.
- ↑ https://www.researchgate.net/profile/Yasaman-Giyahi-2/publication/306089477_Factors_affecting_the_design_of_Meta-organizations_Model/links/5bff6a79a6fdcc1b8d4a09b0/Factors-affecting-the-design-of-Meta-organizations-Model.pdf
- ↑ Cohen، Bruce J.؛ Orbuch، Terri L. Introduction to Sociology.
- ↑ "Example of an voluntary association".
- ↑ "Example of a mission statement".
- ↑ "challenges that organizations face".
- ↑ Knight, Jack (1992). Institutions and social conflict. Cambridge University Press. pp. 1–3. ISBN 978-0-511-52817-0. OCLC 1127523562.
- ↑ Knowles, Henry P.; Saxberg, Borje O. (1971). Personality and Leadership Behavior. Reading, Mass: Addison-Wesley Pub. Co. pp. 884–89. OCLC 118832.
- ↑ Barnard, Chester I. (1938). The Functions of the Executive. Cambridge, MA: Harvard University Press. OCLC 555075.
- ↑ Schnetler, Rohann; Steyn, Herman; Van Staden, Paul J. (2015-02-23). "Characteristics of Matrix Structures, and Their Effects on Project Success". The South African Journal of Industrial Engineering. 26 (1): 11. doi:10.7166/26-1-1096. hdl:2263/49709. ISSN 2224-7890.
- ↑ کاربردهای عملی سازمان (۲۰۲۳-۱۲-۰۶). «هدیه سازمانی». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
- ↑ «نظر چند صاحب نظر: احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی». BBC News فارسی. ۲۰۱۵-۰۱-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۳۰.
- ↑ OpenLibrary.org. «Management and Organization (Changes in Concepts and Theories) by Nezameddin Faghih | Open Library». Open Library. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۳۰.
پیوند به بیرون
ویرایش | این یک مقالهٔ خرد حقوقی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |