زهرا یعقوبی مشهور به زهرا خانم (زاده ۱۳۲۱ در ملایر)، یکی از طرفداران سید روح‌الله خمینی بود[۱] که در اوایل انقلاب ۱۳۵۷ ایران با حدود ۲۰۰–۳۰۰ از پیروانش به دفاتر روزنامه‌ها و مجلات منتقد،[۲] اجتماعات و تظاهرات جریان‌های سیاسی چپ و ملی و میانه‌رو حمله می‌کرد.[۳]

زهرا یعقوبی در گفتگو با صادق قطب‌زاده
عکاس: کاوه گلستان از مراسم جانباختگان قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ در سال ۱۳۵۸[۱]
زهرا خانم در حال شعار دادن

به گفته مسعود بهنود در فضای سیاسی وقت ایران «به شوخی و خنده تأثیرگذار شده بود». زهرا یعقوبی به ادعای مسعود بهنود «بی‌سواد» و تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ «شاه‌دوست» بود و در محل زندگی‌اش جشن تولد شاه را در چهارم آبان چراغان می‌کرد. اما وقتی سید روح‌الله خمینی علیه محمدرضا پهلوی فتوا داد «لامپ‌ها را شکست و چادر به کمر بست».[۴]

زهرا خانم نخستین کسی بود که شعار «یا روسری یا توسری» سر داد.[۱] گفته می‌شود که شعار «خمینی عزیزم بگو تا خون بریزم»، شعار محبوب او بود.[۵]

زهرا یعقوبی خدمتکار روزمزد دانشگاه تهران و ساکن محله مهرآباد جنوبی در تهران بود.[۱]

با آغاز جنگ ایران و عراق، زهرا یعقوبی دیگر به خیابان برنگشت.[۴]

در فرهنگ عامه

ویرایش
  • در فیلم مستند تازه نفس‌ها به کارگردانی :کیانوش عیاری (۱۳۵۸) تصاویری از "زهرا خانم" (در حال سخنرانی در مقابل دانشگاه تهران) نمایش داده می‌شود.
  • در فیلم نیمه پنهان به کارگردانی :تهمینه میلانی به «زهرا خانم» (با بازی مرجان صفابخش) اشاره می‌شود.[۶]
  • در مستند تلویزیونی فرزند انقلاب؛ روایت زندگی صادق قطب‌زاده به «زهرا خانم» اشاره می‌شود.[۷]

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ مسعود بهنود-روزنامه نگار (۲۴ بهمن ۱۳۹۸). «زهرا خانوم، نماد شهری که زن سرخ‌پوش نداشت». بی‌بی‌سی فارسی.
  2. زهرا خانوم کجاست؟، ایران‌وایر
  3. «یاد و خاطره‌ای از سالِ ۶۰–۵۹ تهران، زهرا خانم / حوا سلیمی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اكتبر ۲۰۲۲. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «هر کسی شمایل نمی‌شود»؛ حاجی بخشی چنان‌که بود، بی‌بی‌سی فارسی
  5. زهرا خانم - چماقدار سال‌های اول انقلاب، ایران گلوبال
  6. زهرا خانوم کجاست؟، ایران‌وایر
  7. مستند بی‌بی‌سی فارسی: فرزند انقلاب؛ روایت زندگی صادق قطب‌زاده، بی‌بی‌سی فارسی

پیوند به بیرون

ویرایش