هک

نفوذ به یک سیستم رایانه‌ای
(تغییرمسیر از رخنه کردن)

هَک (به انگلیسی: hack) یا رخنه کردن[۱] به معنی سود بردن از یک روش سریع و هوشمندانه برای حل یک مشکل در رایانه است. در علوم مربوط به رایانه معنی هک گاه مترادف کرک (به انگلیسی: Crack) که رمزگشایی است نیز در نظر گرفته می‌شود. در گفتگوهای امروزی هک به معنی نفوذ به یک سیستم رایانه‌ای است؛ و کرک نیز به معنی رمزگشایی است، و کرَکر (به انگلیسی: Cracker) به فرد گشاینده رمز می‌گویند.

گستردگی واژهٔ هک منحصر به رایانه نمی‌باشد و توسط افراد با تخصص‌های گوناگون در زمینه‌هایی از قبیل موسیقی، نقاشی و… نیز به کار می‌رود که به معنی دگرگونی‌های هوشمندانه و خلاقانه فرد در آن زمینه می‌باشد. هک در واقع افزایش سطح دسترسی به یک مجموعه از راه غیرمعمول یا غیرقانونی است. معمولاً هدف هکرها خرابکاری هست.

تاریخچه

ویرایش

در اصطلاح روزمره، رخنه کردن به معنی نفوذ به یک سیستم رایانه‌ای می‌باشد و کسی است که با داشتن دانش کافی در زمینه‌هایی مانند برنامه‌نویسی و نرم‌افزار می‌تواند بدون داشتن ملزومات لازم به یک سیستم نفوذ کند و از منابع آن برای خود بهره‌برداری نماید.

در ایران

ویرایش

وبگاه‌های اینترنتی دولتی در ایران تاکنون چندین بار مورد حمله رخنه‌گرها قرار گرفته‌است در ۲۹ شهریور ۱۳۸۶ وبگاه رسمی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مورد حمله رخنه‌گران قرار گرفت و به مدت نیم ساعت پیامی علیه محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت ایران جایگزین متن اصلی این وبگاه شد.[۲] وبگاه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران و وبگاه شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در فروردین ۱۳۸۶ مورد حمله رخنه‌گران قرار گرفت در مردادماه سال ۱۳۸۵ نیز وب‌نوشت شخصی محمود احمدی‌نژاد مورد حمله رخنه‌گرها واقع شد.

در سینما

ویرایش

آقای ربات

ویرایش
 
لوگوتایپ سریال آقای ربات

سریال آقای ربات مجموعه‌ای تلویزیونی است که به این موضوع می‌پردازد. این سریال دربارهٔ دنیای هک و گروه‌های هکتیویسمی است که با تهیه کنندگی و کارگردانی سَم اِسماعیل در سال ۲۰۱۵ و در نیویورک و با ژانر درام و تریلر روانشناختی ساخته شد. نقش اصلی این سریال جوانی به نام «الیوت آلدرسون» (با بازیگری رامی مالک) است که در شرکت امنیت سایبری آل سیف مشغول به کار است و در زندگی مخفی که دارد به نفوذ می‌پردازد. او در اتفاقی برنامه‌ریزی شده وارد گروهی هکتیویسمی به نام «جامعه اف (F)» شده و با فردی ناشناس به نام آقای ربات آشنا می‌شود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «رخنه کردن» [رایانه و فنّاوری اطلاعات] هم‌ارزِ «hack»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ رخنه کردن)
  2. «سایت رسمی تلویزیون دولتی ایران هک شد». وبگاه برخط رادیو فردا. ۲۹ شهریور ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۹ شهریور ۱۳۸۷.

برای مطالعه بیشتر

ویرایش