راهپیمایی ۹ دی

تظاهرات حکومتی در واکنش به اعتراضات تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ در ایران

راهپیمایی ۹ دی که در رسانه‌های حکومتی به «حماسهٔ ۹ دی» معروف است، با فراخوان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به ریاست احمد جنتی،[۱] در واکنش به اعتراضات تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ انجام شد. ابتدا قرار بود که راهپیمایی در ۸ دی برگزار شود. به این منظور خبر در پیش بودن این راهپیمایی از آخرین ساعات ۷ دی توسط خبرگزاری‌های ایران مخابره شد؛ ولی این خبر در ساعات ابتدایی روز ۸ دی به فراخوان برای راهپیمایی در ۹ دی تغییر کرد. در ۱۷ استان این مراسم یک روز زودتر برگزار شد.[۲][۳] رسانه‌های خارجی برخلاف اعتراضات آن سال، امکان گزارش از این راهپیمایی را داشتند. به گزارش ایندیپندنت، کارمندان، دانش‌آموزان و طرفداران حکومت از شهرها و روستاهای اطراف توسط اتوبوس‌های دولتی به محل راهپیمایی منتقل شدند.

راهپیمایی ۹ دی
راهپیمایی طرفداران حکومت در تهران
تاریخ۸ – ۹ دی ۱۳۸۸
مکانتهران و سایر شهرها
علتدر واکنش به تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ هواداران جنبش سبز

شمار شرکت‌کنندگان در این راهپیمائی توسط رسانه‌های وابسته به حکومت میلیونی توصیف می‌شود، اما رسانه‌های خارجی که در آن حضور داشتند، شمار آن را ده‌ها یا صدها هزار نفر تخمین زده‌اند. سخنرانی این راهپیمایی را سید احمد علم‌الهدی، عضو مجلس خبرگان رهبری از مشهد و امام جمعه این شهر، بر عهده داشت. وی طی یک سخنرانی در این مراسم، ولایت فقیه را در حاصل قطره قطره خون کسانی دانست که «با سینهٔ خشک جلوی گلولهٔ داغ رفتند» و کسانی که به اصل ولایت فقیه توهین می‌کنند را «یک مشت بزغاله و گوساله» نامید.[۴] گزارش این راهپیمایی به‌طور زنده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد.[۵][۶]

تحلیل رویداد

ویرایش

روزنامه تایمز در گزارشی اعلام کرد که صدا و سیما ایران تصویر ده‌ها هزار تن از تظاهرکنندگان را در شهرهای مختلف نشان داد اما برخلاف تظاهرات معترضان، در خلال این راهپیمایی‌ها کسی هدف گلوله، ضربات باتوم و پرتاب گاز اشک‌آور از سوی پلیس ضد شورش قرار نگرفت. این روزنامه می‌افزاید که درحالی‌که رسانه‌های دولتی از کثرت تظاهرکنندگان سخن می‌گفتند، سایت‌های معترضان نوشتند که حکومت برای کشاندن مردم به صحنه تظاهرات، به کارمندان مرخصی داد، دانش‌آموزان و سایرین را با اتوبوس به محل تظاهرات آورد، بلیط مترو را مجانی کرد و به توزیع غذای رایگان در میان راهپیمایان پرداخت. روزنامه ایندیپندنت نیز به انعکاس رویداد این روز پرداخت که «رژیم ایران با برگزاری راهپیمایی‌های گسترده درصدد مقابله با اعتراضات برآمد». می‌نویسد که اتوبوس‌های دولتی ده‌ها هزار تن را به مرکز شهر آوردند تا حکومت بتواند در برابر مخالفان قدرت‌نمایی کند و ادامه می‌دهد که ادارات دولتی برای شرکت کارمندان در تظاهرات به آنان یک روز مرخصی دادند و کودکان مدارس و طرفداران حکومت از شهرها و روستاهای اطراف با اتوبوس به محل تجمع انتقال یافتند.[۷] یکی از شاهدان این تظاهرات، به خبرنگار نیویورک تایمز گفته بود که تظاهرات کنندگان را با اتوبوس به این محل آورده بودند و به آنها شیرکاکائو داده بودند. همچنین آسوشیتد پرس گفته که دولت به همه کارمندان مرخصی داد تا آنها را به تظاهرات بیاورد.[۸] حمید بقایی بعدها گفت:[۹]

در همین ماجرای ۹ دی ما خودمان گروه راهپیمایی راه انداخته بودیم خودم هم صف اول بودم همه کارمندان هم آمدند… حالا ما جار بزنیم که این کارها را کرده‌ایم؟ ما این کارها را برای کس دیگری می‌کنیم

با وجود آنکه خبرنگاران رسانه‌های خارجی از تهیه گزارش از اعتراضات مردمی منع شده بودند، در این راهپیمایی اجازه پوشش خبری برای آنها صادر شده بود.[۱۰] برخی خبرگزاری‌های حامی دولت این راهپیمایی را میلیونی اعلام کردند.[۱۱][۱۲] این درحالی است که خبرگزاری‌های غیر ایرانی و حاضر در این مراسم، آن را دولتی و صدها هزار نفری در کل کشور خواندند.[۱۳][۱۴][۱۵] این راهپیمایی در حالی برگزار شد که بخشنامه‌های متعددی به شرکت‌های مختلف دولتی و غیردولتی صادر گردیده بود تا با کارمندان خود در این راهپیمایی شرکت کنند. مدیر عامل شرکت سایپا به همین منظور با تدارک دیدن اتوبوس، کارمندان خود را به محل راهپیمایی منتقل کرد.[۱۶] جاناتان مارکوس از بی‌بی‌سی در همین راستا می‌گوید ارزیابی ابعاد این راهپیمایی دشوار است، اما روشن است که دولت شرکت کنندگان را سازماندهی و هماهنگ کرده بوده‌است، حتی برخی از کارخانه‌ها تعطیل شده بودند تا کارمندان خود را به محل راهپیمایی منتقل کنند.[۱۷]

به نوشته عباس میلانی، رژیم تمام کارمندان دولتی و بچه مدرسه‌ای‌ها و بسیجی‌ها و خانواده پاسداران و تمام کسانی در گوشه و کنار کشور را گرد آورد، ولی به جای تظاهرات در میدان آزادی (که بنا بر رسم دیرینه در جهت ترساندن مخالفان و جهانیان در آنجا به صورت گسترده، جمع می‌کشتند)، این بار ترجیح دادند که در میدان کوچتری در وسط تهران گرد هم آیند. عکس‌های ماهواره‌ای از تظاهرات حکومتی حکایت از آن دارد که جمعیت جمع شده، خیلی خیلی کمتر از گردهمایی مخالفان (که به چند میلیون می‌رسید) بود. حتی اگر ادعای رسانه‌های حکومتی در مورد جمعیت تظاهرات، حقیقت داشته باشد، مقایسه بین این دو نوع تظاهرات نامعقول است. چرا که مخالفان با خطر مضروب شدن، زندانی شدن و مرگ در مقابل جمعیتی که با تبلیغات گسترده رسانه‌ای به خیابان آمده‌اند.[۱۸]

محمدجواد اکبرین با مقایسه دو رهبر خاورمیانه، سید علی خامنه‌ای و حسنی مبارک، نوشت که روزنامه حکومتی الأهرام مصر، به دروغ تظاهرات طرفداران مبارک را میلیونی اعلام می‌کند، در حالی که خود مبارک، چنین ادعایی دربارهٔ جمعیت طرفدارانش را نمی‌کند، اما خامنه‌ای عجولانه، قبل از رسانه‌هایش، اعلام می‌کند که تظاهرات طرفدارانش ده‌ها میلیونی بودند:

قوی‌ترین حکومت‌های دنیا… اگر همه تلاش‌شان را هم بکنند، نمی‌توانند ظرف دو روز، صد هزار نفر آدم را بیاورند توی خیابانهای شهرشان یا کشورشان. اینکه چند ده میلیون انسان در سرتاسر کشور بیایند اگر به دستور حکومت هم آمده باشند، این خیلی حکومت مقتدری است.[۱۹]

مرکز اسناد انقلاب اسلامی اصل شکل‌گیری نهم دی را به هیئت‌های مذهبی نسبت داده‌است.[۲۰]

روایت حکومت

ویرایش

در بعضی رسانه‌ها در ایران از این روز با نام «حماسه ۹ دی» یاد می‌شود.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶] شورای فرهنگ عمومی جمهوری اسلامی روز ۹ دی را «روز بصیرت و میثاق امت با ولایت» نامگذاری کرده‌است.[۲۷][۲۸][۲۹]

پویش ما فراموش نمی‌کنیم

ویرایش
 
پویش ما فراموش نمی‌کنیم در میدان آزادی، تهران

پویش ما فراموش نمی‌کنیم در سالگرد راهپیمائی ۹ دی ۱۳۸۸ توسط شبکه اجتماعی افسران راه‌اندازی شد. در این کارزار اینترنتی، حامیان این تظاهرات طرح‌ها، تصاویر، پوسترها و نوشته‌های خود را با موضوع حماسهٔ ۹ دی ۱۳۸۸ منتشر کردند و می‌گویند که چه چیزهایی را از وقایع ۸۸ فراموش نمی‌کنند.[۳۰][۳۱][۳۲] به اعتقاد برخی از کاربران شبکه‌های اینترنتی به راه انداختن این حرکت کار درستی نبوده، چرا که مخالفان حکومت در شبکه‌های مجازی مخاطبان بیشتری دارند و با مطرح شدن این بحث روایت مخالفان از اتفاقات بیشتر به چشم می‌آید.[۳۰]

برخی هم در واکنش به موارد مطرح‌شده در این کمپین موضوعات دیگری از جمله حوادث بازداشتگاه کهریزک، فسادهای مالی دولت، اسیدپاشی طرفداران نظام و عدم دشمنی با اسرائیل و آمریکا، در شبکه‌های اجتماعی مطرح کردند.[۳۰]

سالگرد تظاهرات در سال ۱۳۹۶

ویرایش

آسوشیتد پرس می‌گوید در راهپیمایی سال ۱۳۹۶ که به صورت زنده از صدا و سیمای ایران پخش می‌شد، حدود چهار هزار نفر در مصلای تهران حضور پیدا کردند.[۳۳]

پانویس

ویرایش
  1. «محسن هاشمی: تظاهرات ۹ دی پایان فتنه بود». رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲.
  2. «در روز 9 دی 88 چه گذشت؟ +تصاویر». مشرق. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۷.
  3. «گیلانی‌ها پیشتاز در دفاع از حریم ولایت». صدا و سیما. ۲۸ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۶.[پیوند مرده]
  4. «امام جمعه مشهد معترضان به خامنه‌ای را «بزغاله و گوساله» خواند». رادیو فردا. ۹ دی ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۸.
  5. «آغاز تظاهرات هواداران حکومت در ایران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۸.
  6. «خروش حسینی تهران علیه یزیدیان». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۸.
  7. «تایمز: بهت زده از زندگان، بیمناک از مردگان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۰.
  8. Fathi, Nazila (December 30, 2009). "In Tehran, Thousands Rally to Back Government". The New York Times. Archived from the original on 31 December 2017. Retrieved May 1, 2010.
  9. «دایره اصولگرایی محدود و بسته نیست». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۲.
  10. «رفع محدودیت خبرنگاران رسانه‌های خارجی برای پوشش خبری راهپیمایی دولتی». جنبش راه سبز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۸.
  11. «حماسه چندین میلیون نفری مردم تهران تاریخی شد». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۸۸.
  12. «همه آمده بودند؛ پایتخت یکپارچه حسینی و عاشورایی شد». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۸۸.
  13. «خبرگزاری آلمان راهپیمایی میلیونی مردم ایران را صدها هزار نفر اعلام کرد». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۸۸.
  14. «بازتاب تجمع عاشوراییان در رسانه‌های خارجی». خبرگزاری خدمت. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۸۸.
  15. Großkundgebungen gegen Opposition im Iran بایگانی‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine، اخبار یاهو: گزارشی از Deutsche Presse-Agentur.
  16. «دعوت نامه برای حضور اجباری در راهپیمایی خودجوش». جنبش راه سبز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۸.
  17. «رابطه دولت‌های خارجی با حکومت ایران پیچیده‌تر می‌شود». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۰.
  18. Milani, Abbas (2010-01-08). "The State of the Opposition is Strong". The New Republic (به انگلیسی). Archived from the original on 23 May 2017. Retrieved 2022-12-28.
  19. «افسانه ٩ دی». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴.
  20. «نقش‌آفرینی هیئت‌های مذهبی در حماسه 9 دی 88». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۷.
  21. «نظر احمدی‌نژاد دربارهٔ حماسه «۹ دی»». خبرگزاری تابناک. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  22. «حماسه ۹ دی پاسخ دندان شکنی به همه یاوه گویی‌ها بود». خبرگزاری جمهوری اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  23. «حماسه ۹ دی عبرتی برای خواص بی بصیرت است». خبرگزاری مهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  24. «حماسه ۹ دی». روزنامه جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  25. «حماسه ۹ دی بستر رشد بیداری اسلامی در منطقه را هموار ساخت». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  26. «حماسه «۹ دی» در کلام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای». خبرگزاری رجانیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۹۰.
  27. ۹ دی روز «بصیرت و میثاق امت با ولایت» نام گرفت
  28. «نامگذاری روز نه دی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۱.
  29. «گزارش تصویری نشست رسانه‌ای دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۱.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ «۹ دی؛ چه کسانی چه چیزی را فراموش نمی‌کنند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۰ دی ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۵.
  31. «پویش مردمی «فراموش نمی‌کنیم» راه‌اندازی شد». خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو». دانشجو. ۶ دی ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۵.
  32. «استقبال انبوه از پویش مردمی «فراموش - نمی‌کنیم»». ۱۳ دی ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۵.
  33. «تجمع حکومتی ۹ دی «خلوت» برگزار شد؛ حدود ۴ هزار نفر در مصلی تهران». صدای آمریکا. ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۸.