دی کربوکسیلیک اسید

دی کربوکسیلیک اسیدها دسته‌ای از ترکیب‌های آلی اسیدی هستند که دو گروه عاملی کربوکسیل «COOH-» در آن‌ها یافت می‌شود. اگزالیک اسید از ساده‌ترین و اسید فولیک آشناترین آن هاست. فرمول این ترکیبات گاه اینگونه نوشته می‌شود: HO₂C-R-CO₂H. دی کربوکسیلیک اسیدهای دارای دو اسید آمینه ترکیبات مهمی هستند. برخی از این ترکیبات عبارتند از: مالونیک اسید، سوکسینیک اسید و گلوتاریک اسید.

نمونه‌ها

دی کربوکسیلیک اسیدها می‌توانند مولکول خطی یا حلقوی داشته باشند؛ اشباع شده باشند یا اشباع نشده. در زیر برخی از دی کربوکسیلیک اسیدهای خطی آمده‌اند:

نام رایج	IUPACنام	فرمول شیمیایی	فرمول ساختمانی	pKa1	pKa2
اگزالیک اسید	ethanedioic acid	HOOC-COOH		1.27	4.27
مالونیک اسید	propanedioic acid	HOOC-(CH2)-COOH		2.85	5.70
سوکسینیک اسید	butanedioic acid	HOOC-(CH2)2-COOH		4.21	5.41
گلوتاریک اسید	pentanedioic acid	HOOC-(CH2)3-COOH		4.34	5.41
آدیپیک اسید	hexanedioic acid	HOOC-(CH2)4-COOH		4.41	5.41
پیملیک اسید	heptanedioic acid	HOOC-(CH2)5-COOH		4.50	5.43
سوبریک اسید	octanedioic acid	HOOC-(CH2)6-COOH		4.526	5.498
آزلاییک اسید	nonanedioic acid	HOOC-(CH2)7-COOH		4.550	5.498
سباسیک اسید	decanedioic acid	HOOC-(CH2)8-COOH
	undecanedioic acid	HOOC-(CH2)9-COOH
	dodecanedioic acid	HOOC-(CH2)10-COOH

جستارهای وابسته

کربوکسیلیک اسید

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی بازبینی هشتم آبان نود وسه Dicarboxylic_acid
• کتاب‌های درسی دانشگاهی شیمی و دانش نامه‌های شیمی