دختر
دختر انسان ماده جوان است که معمولاً کودک یا در سن نوجوانی است. در حالی که واژه دختر معانی دیگری از جمله زن جوان،[۱] فرزند دختر[۲] یا دوست دختر[۱] بدون در نظر گرفتن سن دارد که اولین معنی، رایج‌ترین آن است.
رفتار و جایگاه دختران در هر جامعه معمولاً با وضعیت زنان در آن فرهنگ ارتباط تنگاتنگی دارد. در فرهنگ‌هایی که زنان دارای موقعیت اجتماعی پایینی هستند.
ریشه‌شناسی
ویرایشGirl
ویرایشواژه انگلیسی Girl اولین بار در قرون وسطی بین سالهای ۱۲۵۰ تا ۱۳۰۰ میلادی استفاده شد و از کلمه انگلوساکسون gerle گرفته شد که همچنین به شکل girle یا gurle نوشته می‌شود.[۳] کلمه آنگلوساکسون gerela به نظر می‌رسد که به معنای dress یا clothing نیز به نوعی به عنوان یک کنایه به کار رفته است.[۴] تا اواخر دهه ۱۴۰۰، این کلمه به معنای بچه از هر دو جنس بود. تقریباً از اواخر قرن پانزدهم میلادی به معنای «کودک مؤنث» بوده است.[۵]
دختر
ویرایشاین بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
کاربرد
ویرایشواژه دختر گاهی برای اشاره به یک زن بالغ، معمولاً جوانتر، استفاده می‌شود. این استفاده ممکن است در زمینه‌های حرفه‌ای یا سایر زمینه‌های رسمی عبارت تحقیرآمیز یا نوعی بی‌احترامی تلقی شود، همان‌طور که اصطلاح پسر می‌تواند در مورد یک مرد بالغ تحقیرآمیز تلقی شود. از این رو، این نوع استفاده اغلب اهانت آمیز است.[۶] همچنین زمانی که برای تبعیض علیه کودکان استفاده می‌شود (به عنوان مثال، " تو فقط یک دختر هستی ") می‌توان از آن به صورت تحقیرآمیز استفاده کرد. با این حال، دختر می‌تواند برای زنی که به‌عنوان مدل یا سایر جایگاه‌های عمومی زنانه مانند شوگرل استخدام می‌شود، یک لقب حرفه‌ای باشد و در چنین مواردی عموماً تحقیرآمیز تلقی نمی‌شود.
تاریخ
ویرایشاین بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
در یونان باستان دختران در نزد مردم نسبت به پسران بسیار غیرمفید دانسته می‌شدند، برای همین بیشتر دیده می‌شد که خانواده‌ها فرزندان دختر خود را بر سر راه بگذراند و آنها را در طبیعت رها کنند یا حتی به عنوان برده بفروشند که البته این کار در مورد پسران بسیار کمتر دیده می‌شد.[۷]
اعراب پیش از اسلام
ویرایشوئاد (زنده بگوری فرزند دختر) در میان اکثر قبایل عرب رایج بوده که پس از اسلام منسوخ شد.[۸][۹][۱۰] اعراب، عزت و افتخار را در داشتن فرزندان پسر می‌دانستند و نگهداری دختران را مایه ننگ و به همین دلیل آنها را می‌کشتند.[۱۱] هنگامی که وضع حمل زنی میان اعراب فرا می‌رسید، حفره ای در زمین حفر می‌کرد و بالای آن می‌نشست، اگر نوزاد دختر بود، آن را در میان حفره پرتاب می‌کرد و اگر پسر بود، آن را نگه می‌داشت.[۱۲][۱۳]
اندونزی
ویرایشدولت اندونزی به‌طور کامل از حداقل استانداردهای حذف قاچاق انسان تبعیت نمی‌کند؛ با این حال، تلاش‌های زیادی برای انجام این کار صورت می‌گیرد. در حالی که دولت با استفاده از قانون جدید مبارزه با قاچاق جنسی پیشرفت روشنی داشته است اما با استفاده جزئی از قانون جدید قاچاق در مقابله با شیوه‌های قاچاق گسترده که آژانس‌های استخدام کارگر مجاز و غیرمجاز در آن دست دارند ضعف مشخص نشان داده که ناکامی آن را نشان می‌دهد.[نیازمند منبع]
جمعیت‌شناسی
ویرایشاین بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
دانشمندان در مورد علل احتمالی تغییرات در نسبت جنسی انسان در هنگام تولد اختلاف دارند.[۱۴][۱۵] کشورهایی که دارای نسبت جنسی ۱۰۸ و بالاتر هستند معمولاً به عنوان درگیر در انتخاب جنسیت فرض می‌شوند. با این حال، انحراف در نسبت جنسی در هنگام تولد می‌تواند به دلایل طبیعی نیز رخ دهد. با این وجود، اعمال سوگیری علیه دختران، از طریق سقط جنین انتخابی، نوزادکشی، رها کردن زنان، و نیز حمایت از پسران با توجه به تخصیص منابع خانواده[۱۶] به خوبی در بخش‌هایی از جنوب آسیا، شرق آسیا و قفقاز وجود دارد. چنین اقداماتی یک نگرانی عمده در چین، هند و پاکستان است. در این فرهنگ‌ها، جایگاه پایین زنان باعث ایجاد سوگیری علیه زنان می‌شود.[۱۷]
زیست‌شناسی
ویرایشتعیین جنسیت
ویرایش
جنس ماده دو کروموزوم ایکس از والدین به ارث می‌برد. جنس مذکر تعیین‌کننده جنسیت جنین است؛ جنس مذکر دارای دو کروموزوم x و y است و جنس مؤنث دارای دو کروموزوم x و x است. اگر کروموزوم ایکس جنس مذکر قوی تر باشد به صورت xx در می‌آید که جنسیت جنین مؤنث می‌شود.[۱۸]
بلوغ
ویرایشبدن دختران در دوران بلوغ به تدریج دست‌خوش تغییرات تدریجی می‌شود که این امر از ۱۰ سالگی آغاز و در ۱۶ سالگی پایان می‌یابد. بلوغ جنسی فرایند تغییرات فیزیکی است که در آن بدن جنین به بدن بالغ می‌شود که قادر به تولید مثل باروری است تا بارور سازی شود. این بلوغ به‌وسیلهٔ سیگنال‌های هورمونی از مغز به بدن آغاز می‌شود. در پاسخ به این سیگنال‌ها، غدد هورمون‌های مربوط به بلوغ را منتشر می‌کنند که در اثر این امر تغییراتی در بدن به وجود می‌آید. این تغییرات شامل تغییر در ماهیچه‌ها، خون، پوست، مو، سینه‌ها، اندام‌های جنسی، رشد فیزیکی و تغییر در قد و وزن است. در نیمه اول بلوغ به اتمام رسیده و بدن کودک به مرور شبیه به بدن بزرگسال می‌شود. نقطه عطف اصلی بلوغ دختران، شروع قاعدگی است که به‌طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۳ سالگی اتفاق می‌افتد.[۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
آموزش
ویرایش
دسترسی برابر دختران به آموزش در برخی کشورها به دست آمده است، اما در اکثریت آنها تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد. شکاف‌هایی در دسترسی بین مناطق و کشورهای مختلف و حتی در داخل کشورها وجود دارد. دختران ۶۰ درصد از کودکانی که در کشورهای عربی که ادامه تحصیل نمی‌دهند و ۶۶ درصد از کودکان مدرسه نرفته در جنوب و غرب آسیا را تشکیل می‌دهند. با این حال، در بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین، دریای کارائیب، آمریکای شمالی و اروپای غربی، دختران بیش از پسران در مدارس تحصیل می‌کنند.[۲۴]
تفکیک جنسی
ویرایشتفکیک جنسی، جداسازی فیزیکی، قانونی و فرهنگی افراد بر اساس جنسیت بیولوژیکی آنهاست. جداسازی جنسی در بسیاری از جوامع، به ویژه از زمانی که کودکان به بلوغ می‌رسند، انجام می‌شود. در شرایط خاص، جداسازی جنسی بحث‌برانگیز است.[۲۵] برخی از منتقدان ادعا می‌کنند که این نقض توانایی‌ها و حقوق بشر است و می‌تواند ناکارآمدی اقتصادی و تبعیض ایجاد کند، در حالی که برخی از حامیان استدلال می‌کنند که این امر در برخی قوانین مذهبی و تاریخ‌ها و سنت‌های اجتماعی و فرهنگی نقش محوری دارد.[۲۶][۲۷] پرده‌نشینی عملی مذهبی و اجتماعی انزوای زنان است که در میان برخی از جوامع مسلمان و هندو در جنوب آسیا رایج است.[۲۸]
خشونت علیه دختران
ویرایشدر بسیاری از نقاط جهان، دختران در معرض خطر شکل‌های خاص خشونت و آزار مانند سقط جنین انتخابی، ناقص سازی اندام تناسلی زنان، کودک‌همسری، سوء استفاده جنسی، قتل‌های ناموسی قرار دارند.
سلامت
ویرایشدر فرهنگ‌هایی که برای دختران کمتر از پسران ارزش قائل هستند و خانواده‌ها بیشترین منابع را به پسران اختصاص می‌دهند، سلامت دختران آسیب می‌بیند. یک تهدید بزرگ برای سلامت دختران، ازدواج زودهنگام است که اغلب منجر به بارداری زودرس می‌شود. دخترانی که مجبور به ازدواج در کودکی می‌شوند اغلب پس از ازدواج به سرعت باردار می‌شوند و خطر عوارض و مرگ و میر مادران را افزایش می‌دهند. این گونه عوارض ناشی از حاملگی و تولد در سنین پایین یکی از علل اصلی مرگ و میر دختران نوجوان در کشورهای در حال توسعه است.[۲۹] ختنه زنان (FGM) که در بسیاری از نقاط جهان انجام می‌شود یکی دیگر از علل اصلی به خطر افتادن سلامت دختران است.[۳۰]
کار در کودکی
ویرایشجنسیت بر الگوی کار کودکان تأثیر می‌گذارد. در برخی از فرهنگ‌ها خانواده‌ها از دختران می‌خواهند که بیشتر از پسرها و اغلب در سنین پایین‌تر از پسران، کارهای خانگی را انجام دهند. استخدام به عنوان خدمتکار با حقوق، رایج‌ترین شکل کار برای دختران است. در برخی جاها، مانند شرق و جنوب شرق آسیا، والدین اغلب کار به عنوان خدمتکار خانه را به عنوان یک آمادگی خوب برای ازدواج می‌بینند. با این حال، خدمات خانگی از جمله مشاغلی است که کمترین مقررات را دارند و کارگران را در معرض خطرات جدی مانند خشونت، استثمار و سوء استفاده از سوی کارفرمایان قرار می‌دهد، زیرا کارگران اغلب از دنیای خارج منزوی هستند. کار کودکان تأثیر بسیار منفی بر آموزش دارد. دختران یا تحصیل خود را رها می‌کنند، یا زمانی که آن را ادامه می‌دهند، معمولاً بار مضاعف یا بار سه‌گانه کار خارج از خانه، کارهای خانه در خانه والدین و تکالیف مدرسه را بر دوش می‌کشند. این وضعیت در مناطقی مانند بخش‌هایی از آسیا و آمریکای لاتین رایج است.[۳۱][۳۲]
راهکارهای جهانی
ویرایشکنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق کودک (۱۹۸۸) و اهداف توسعه هزاره (۲۰۰۰) دسترسی بهتر به آموزش را برای همه دختران و پسران و از بین بردن نابرابری‌های جنسیتی در سطح ابتدایی و متوسطه ارتقا داد. ثبت نام مدارس در سراسر جهان و نرخ سواد برای دختران به‌طور مداوم بهبود یافته است. در سال ۲۰۰۵، نرخ ثبت نام خالص اولیه جهانی برای دختران در مقایسه با ۱۵ سال قبل (۷۸ درصد) ۸۵ درصد بود. در مقطع متوسطه، ثبت نام دختران در مدت مشابه با ۱۰ درصد افزایش به ۵۷ درصد رسیده است.[۳۳]
هنر و ادبیات
ویرایشدر هنر و ادبیات فرهنگ غربی، دختران به عنوان نمادی از معصومیت، پاکی، فضیلت و امید به تصویر کشیده شده است.
در ادبیات فارسی
ویرایشچو آگاه شد دختر گژدهم که سالار آن انجمن گشت کم
— فردوسی
دوستان دخترِ رَز توبه ز مستوری کرد شد سویِ محتسب و کار به دستوری کرد
— حافظ
روز دختر
ویرایشروز ۱۱ اکتبر (۲۰ مهر) هر سال، روز جهانی دختر یا روز دختران شده است. این روز در سال ۲۰۱۲ و توسط سازمان ملل به صورت رسمی آغاز به کار شد. هدف از آن ایجاد فرصت‌های بیشتر اجتماعی، بهبود وضعیت تغذیه و سلامت دخترها و رفع نابرابری‌ها ذکر می‌شود.[۳۴]
ایران
ویرایشروز دختر در ایران، اول ذیقعده مصادف با سالروز تولد فاطمه معصومه برگزار می‌گردد.[۳۵]
جستارهای وابسته
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Dictionary.com, "Girl". Retrieved January 2, 2008.
- ↑ "Girl - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary". Merriam-webster.com. 2012-08-31. Retrieved 2014-06-04.
- ↑ Webster's Revised Unabridged Dictionary (1913), girl بایگانی‌شده در ۲۰۰۹-۰۱-۲۲ توسط Wayback Machine, retrieved 2 January 2008
- ↑ Dictionary.com, "Girl". Retrieved January 2, 2008.
- ↑ Online Etymology Dictionary, girl, retrieved 2 January 2008
- ↑ Dictionary.com, "Girl". Retrieved January 2, 2008.
- ↑ Salomone, Rosemary C. "Are Single-Sex Schools Inherently Unequal? Same, Different, Equal: Rethinking Single-Sex Schooling." "Michigan Law Review." 102(6):1219-1244
- ↑ «اولین شخصی که دختر خود را زنده به گور کرد که بود؟ / نقش اسلام در احیای ارزش مقام دختر». خبرگزاری حوزه. ۲۰۱۸-۱۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
- ↑ «چرا اعراب جاهلی دختران را زنده به گور می‌کردند؟ - گنجینه پاسخ ها». اسلام کوئست - مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
- ↑ نصیری و زارعکار، «تحلیل زنده‌به‌گور کردن دختران»، پژوهش‌های تاریخی.
- ↑ «چرا اعراب جاهلی دختران را زنده به گور می‌کردند؟ - گنجینه پاسخ ها». اسلام کوئست - مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
- ↑ The World Bank. 2012. "Gender Equality and Development: World Development Report 2012." Washington, D.C: The World Bank.
- ↑ Nussbaum, Martha C. 2003. "Women's Education: A Global Challenge." "Signs: Journal of Women in Culture and Society" 29(2): 325–355
- ↑ James W.H. (July 2008), "Hypothesis:Evidence that Mammalian Sex Ratios at birth are partially controlled by parental hormonal levels around the time of conception", Journal of Endocrinology 198 (1), pp 3–15
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ Son Preference
- ↑ Jones, Adam (1999–2000). "Case Study: Female Infanticide". Gendercide.org.
- ↑ Ethics And Intersex Sharon E. Sytsma
- ↑ (Tanner, 1990).
- ↑ Anderson SE, Dallal GE, Must A (April 2003). "Relative weight and race influence average age at menarche: results from two nationally representative surveys of US girls studied 25 years apart". Pediatrics. 111 (4 Pt 1): 844–50. doi:10.1542/peds.111.4.844. ISSN 0031-4005. PMID 12671122.
- ↑ Al-Sahab B, Ardern CI, Hamadeh MJ, Tamim H (2010). "Age at menarche in Canada: results from the National Longitudinal Survey of Children & Youth". BMC Public Health. 10: 736. doi:10.1186/1471-2458-10-736. PMC 3001737. PMID 21110899.
- ↑ Hamilton-Fairley, Diana. "Obstetrics and Gynaecology" (PDF) (Second ed.). Blackwell Publishing. Archived from the original (PDF) on 9 October 2018. Retrieved 6 September 2021.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Peer, Basharat (10 October 2012), "The Girl Who Wanted To Go To School", The New Yorker
- ↑ "Paying the Price: The economic cost of failing to educate girls" (PDF). PLAN International. Retrieved October 11, 2011.
- ↑ Salomone, Rosemary C. "Are Single-Sex Schools Inherently Unequal? Same, Different, Equal: Rethinking Single-Sex Schooling." "Michigan Law Review." 102(6):1219-1244
- ↑ The World Bank. 2012. "Gender Equality and Development: World Development Report 2012." Washington, D.C. : The World Bank.
- ↑ Nussbaum, Martha C. 2003. "Women's Education: A Global Challenge." "Signs: Journal of Women in Culture and Society" 29(2): 325–355
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ Child marriage | UNFPA - United Nations Population Fund
- ↑ Female genital mutilation
- ↑ "Child labour: Are girls affected differently from boys" (PDF). Unicef.org. Archived from the original (PDF) on 2014-11-13. Retrieved 2014-06-04.
- ↑ "Counting Cinderellas". Paa2009.princeton.edu. Archived from the original on 2013-10-29. Retrieved 2014-06-04.
- ↑ "Paying the Price: The economic cost of failing to educate girls" (PDF). PLAN International. Retrieved October 11, 2011.
- ↑ «International Day of the Girl Child 11 October». کاراکتر line feed character در
|عنوان=در موقعیت 36 (کمک) - ↑ «روز دختر ۱۴۰۳ + تاریخ ولادت حضرت معصومه (س)». ایمنا. ۲۰۲۴-۰۴-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۱۷.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، جلد۲۲ شماره مسلسل ۶۸، به کوشش زیر نظر دکتر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه، ص. ۲۸۲
- معین، محمد (۱۳۷۵)، فرهنگ‌نامه فارسی جلد دوم، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر، ص. ۱۴۹۸، شابک ۹۶۴-۰۰-۰۱۶۴-۳