داریون (رود)
داریون، دارایگان، داریوش یا دارا نهری تاریخی است در شوشتر که از رود شطیط جدا می‌شود و دوباره به آن ملحق می‌گردد. این نهر در زمان داریوش هخامنشی حفر شده است. این نهر که بخشی از خندق تاریخی شوشتر محسوب می‌شود، به همراه ۱۲ اثر تاریخی دیگر شوشتر به صورت یکجا در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تیرماه ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا، با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان سیستم آبی تاریخی شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.[۱]
| میراث جهانی یونسکو | |
|---|---|
| مکان |  ایران، استان خوزستان |
| معیار ثبت | فرهنگی: i، ii، v |
| شمارهٔ ثبت | ۱۳۱۵ |
| تاریخ ثبت | ۲۰۰۹ (طی نشست سی‌وسوم) |
| اطلاعات ثبت ملی | |
| شماره ثبت ملی | ۴۱۴۱ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۰ مهر ۱۳۸۰ |
| دیرینگی | دوره هخامنشی |
در نوشته تاریخی رویدادنامه خوزستان، نام این رود در زبان سریانی دارایگان نوشته شده و ساخت آن به داریوش‌شاه نسبت داده شده است. [۲] مولف تحفة العالم می‌نویسد:
در حوالی شهر باغ و بوستان نبود و رودخانه از حوالی شهر تخمیناً نیم فرسخ دور بود و مردم قری و قوافل به کشتی از رودخانه عبور می‌نمودند و به این سبب زحمت بسیاری کشیدند تا این که دارای اکبر نهر داریان را ابتدا نموده فرصت اتمام نیافت و دارا بن دارا به اتمام آن کوشید و آب از میان شهر و صحرای گرگر جاری ساخت و این قبل از اسکندر ذوالقرنین بود.
سر دهانه نهر داریون در زیر قلعه سلاسل قرار دارد و توسط میراب‌ها از همین قلعه کنترل می‌شده است. وظیفه این نهر، آبیاری دشت میاناب شوشتر است. در سالهای اخیر وزارت نیروی ایران دیواره‌های این نهر تاریخی را با بتن پوشانده است.[۳][۴]
تغییر و تخریب
ویرایشاین میراث جهانی از تخریب و تغییرات غیر اصولی در امان نمانده است. بخش بزرگی از این کانال باستانی در ابتدای دهه ۸۰ خورشیدی با بتن پوشانده شده و شمایل باستانی خود را از دست داده است. همچنین بخشی از آبراهه باستانی داریون که در زیر قلعه سلاسل جریان داشته توسط وزارت نیرو لوله گذاری شده و سپس با بتن پوشانده شده و در کنار دهانه ورودی آن پمپ نصب شده است. [۵][۶]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «نظام آبی تاریخی شوشتر».
- ↑ {{یادکرد وب| عنوان=رویدادنامه خوزستان به زبان سریانی. ترجمه و تعلیقات:خداداد رضاخانی و سجاد امیری باوندپور| نشانی=| بازبینی=۲۰ اوت ۲۰۲۳
- ↑ «نهر داریون، سازه آبی منحصر به فرد شوشتر». خانه آب ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹. مقدار
|dead-url=deadنامعتبر (کمک) - ↑ «تغییر و تخریب نهر داریون شوشتر». دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «نهر داریون، سازه آبی منحصر به فرد شوشتر». خانه آب ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹. مقدار
|dead-url=deadنامعتبر (کمک) - ↑ «تغییر و تخریب نهر داریون شوشتر». دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.