ویکی‌پدیا

خودارضایی در ادیان

در میان ادیان جهان، دیدگاه‌ها در مورد خودارضایی بسیار متفاوت است. برخی از ادیان آن را به عنوان یک عمل معنوی مضر می‌دانند، برخی آن را از نظر معنوی مضر نمی‌دانند و برخی دیگر دیدگاه موقعیتی دارند. در میان این ادیان اخیر، برخی خودارضایی را در صورتی مجاز می‌دانند که به عنوان وسیله‌ای برای کنترل نفس جنسی یا بخشی از خودکاوی سالم استفاده شود، اما اگر با انگیزه‌هایی انجام شود که آن را اشتباه می‌دانند یا به خاطر عادت انجام می‌شوند، آن را مجاز نمی‌دانند. به عنوان مثال، فرقه‌های مسیحی دیدگاه متفاوتی در مورد خودارضایی دارند. امروزه، کاتولیک رومی (از جمله کاتولیک شرقی)، ارتدوکس شرقی و برخی از مسیحیان پروتستان، خودارضایی را گناه می‌دانند. بسیاری از کلیساهای پروتستان در شمال و غرب اروپا و برخی کلیساهای پروتستان در آمریکای شمالی و استرالیا/نیوزلند خودارضایی را گناه نمی‌دانند.

به گفته بیورن کروندورفر، «سکس خوداروتیک به عنوان موجودیتی متمایز در میان گناهان جنسی تنها زمانی قابل تصور شد که خود مختار ظهور کرد».[۱] او در ادامه به لاکور اشاره می‌کند، «فقط پس از انقلاب فرویدی...یک تغییر فرهنگی بزرگ رخ داد. خودارضایی اکنون به عنوان یک فعالیت بزرگسالانه، غیرآسیب شناسانه و لذت‌بخش ارزیابی می‌شود. از دهه ۱۹۵۰ شروع شد، در دهه ۱۹۶۰ با فمینیسم شدت گرفت و اوایل دهه ۱۹۷۰، با جنگ‌های جنسی بعدی و با جنبش جهانی همجنس‌گرایان در ربع آخر قرن، به عرصه سیاست جنسی و هنر در طیف گسترده‌ای از جامعه تبدیل شد...با توجه به این تغییر فرهنگی در سراسر طیف، حتی ارزیابی مجدد الهیات از خودارضایی به عنوان یک عمل جنسی مثبت امکان پذیر بود – هرچند، مسلماً، نادر بود.»[۲]

یک مقاله روانشناسی تودی در سال ۲۰۱۶ بیان کرد که هر چه افراد مذهبی‌تر باشند، احتمال بیشتری دارد که تخیلات جنسی خود را محدود کنند، شریک جنسی کمتری داشته باشند، کمتر از پورنوگرافی استفاده کنند و مخالفت شدیدتری با استفاده از اسباب‌بازی‌های جنسی نشان دهند.[۳]

ادیان ابراهیمی

ویرایش

خوانش غالب کتاب مقدس

ویرایش

اکثر محققان معتقدند که هیچ نسخه صریحی در کتاب مقدس در مورد خودارضایی وجود ندارد. کلمه خودارضایی هرگز به طور خاص در کتاب مقدس یا کتاب مورمون ذکر نشده است و همچنین هیچ اشاره‌ای بدون چالش واضح به خودارضایی وجود ندارد.[۴][۵] عبارات مختلفی برای محکوم کردن یا تایید ضمنی خودارضایی ارائه شده است، اما دیگران آن را در می‌کنند؛ هیچ «محکومیت واضحی برای خودارضایی وجود ندارد».[۶]

داستان اونان در کتاب مقدس در طول تاریخ به خودارضایی و تحریم آن نسبت داده می‌شده[۷] اما عمل جنسی توضیح داده شده در این داستان، نزدیکی منقطع و نه خودارضایی است.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲] هیچ حکم واضعی مبنی بر این که خودارضایی گناه باشد در کتاب مقدس نیست.[۱۳][۱۴]

تحریم عمل اونان بدین سبب بود که در زمان پیش از شکوفایی عمل تصور بر این بود که کودک در اسپرم مرد قرار دارد؛ همان‌گونه که گیاه در دانه گیاه.[۱۵]

ایلون ان. راشکُو می‌گوید: «اینکه آیا خودارضایی در کتاب مقدس عبری، یک عمل جنسی منفی در نظر گرفته شده یا نه، مورد پرسش است.» و لاویان ۱۵:۱۶ «به انزال، و نه شرایط منتج به آن اشاره دارد.»[۱۶] جونز و جونز با استناد به دیدگاه جیمز آر جانسون در رابطه با خودارضایی در کتاب مقدس، می‌گویند: «خودارضایی یا احتلام بایستی به عنوان یک تجربه جنسی در تنهایی و با شرط پاکیزگی در نظره گرفته شود؛ نه یک مسئله اخلاقی.»[۱۷]

مسیحیت

ویرایش

امروزه مسیحیان خودارضایی را گناه می‌دانند در کتاب مقدس آمده که :اول تسالونیکیان 3:4-8 ارادۀ خدا این است که مقدّس باشید: خود را از بی‌عفتی دور نگاه دارید. هر‌یک از شما باید بداند که چگونه در پاکی و برازندگی، بدن خود را تحت تسلّط نگاه دارد.[۱۸]


کالوینیسم

ویرایش

کالوینیست‌ها به سبب ایمان محکمی که به آموزه‌های اخلاقی کتاب مقدس دارند، شهره‌اند. قطعاً «کلیساهایی که در سنت‌های کالوینیستی رشد کرده‌اند، استانداردهای رفتاری بالاتری دارند.»[۱۹]

در سوئیس، خداشناسان کالوینیست، مایکل کورنوز، کارولینا کوستا، و جین چارلز بیچت، همگی اذعان می‌کنند که خودارضایی گناه نیست اگر با پورنوگرافی همراه نباشد.[۲۰][۲۱][۲۲]

به همین صورت، مهم‌ترین کلیسای کالوینیست فرانسه، لوراتویر دو لوور، واقع در پاریس نیز بر این باور است که خودارضایی گناه نیست اگر به عنوان عملی عصیان‌گرانه علیه خدا یا اعتیادآور صورت نگیرد.[۲۳]

در گزارشی به سال ۱۹۹۱ در مجله هیومن سکشوالیتی کلیسای پرزبیترین آمریکا اعلام داشت «کلیساها می‌بایست نگرش منفی شکل گرفته در طول تاریخ نسبت به مسئله خودارضایی را کنار گذاشته و آن را به مثابه یک عمل جنسی طبیعی بپذیرند.»[۲۴]

با این حال کالوینیست‌ها مخالف «لمس جنسی» (شامل آمیزش جنسی بی‌دخول) میان زوج‌های ازدواج نکرده هستند؛ حتی اگر آن دو نامزد هم باشدند. چراکه این کار را گونه‌ای زنای غیر محصنه می‌دانند.[۲۵][۲۶]

متدیسم

ویرایش

کلیسای متحد متدیست موضع‌گیری رسمی‌ای در رابطه با خودارضایی ندارد.[۲۷]

طبق عقائد کلیسای متحد در استرالیا: «خودارضایی بخش مهمی از کشف جنسی دوران کودکی و نوجوانی است. خودارضایی نباید به عنوان انگ در نظر گرفته شود.»[۲۸]

مننیت‌ها

ویرایش

در مقاله‌ای به سال ۲۰۱۱ در مجلهٔ مننیت کانادایی آمده که آنابابتیست‌ها همواره در طول تاریخ نگرش منفی‌ای نسبت به سکس داشته‌اند اما «اما خودارضایی یک تجربه رایج جنسی در میان گروه‌های سنی، فرهنگی، جنسی و مجردها و متاهل‌هاست … جستن لذت در بدنی که خداوند به ما اعطا کرده بسیار خوب است … [اما] اگر این عمل کسی را از راه خدا دور کند، آن شخص برای رضای خدا نباید دیگر آن عمل را انجام دهد. با این حال ما باید بار گناهی را که این عمل در طول تاریخ با خود داشته را از آن برداریم.» (این مقاله همچنین بیان می‌کند که آنابابتیست‌ها می‌بایست متعهد شوند که از پورنوگرافی به دلایل گوناگون دوری کنند).[۲۹]

اسلام

ویرایش
مقالهٔ اصلی: خودارضایی در اسلام

در مذهب سنی، باورهای متفاوتی پیرامون مجوز عمل خودارضایی (عربی: استمناء، آوانگاری: istimnā’) وجود دارد. این عمل جنسی، همچون دیگر اعمال جنسی خارج از ازدواج، در مذهب شیعه، حرام است با این مبنی که این عمل باعث می‌شود تمرکز فرد بر نماز از بین برود؛[۳۰] و دت مخرب زیادی بر جا می‌گذارد.[۳۱] همچنین برخی از علمای اهل تشیع نظیر علامه حلی، خودارضایی به دست همسر و کنیز را نیز جزوی از استمناهای حرام می دانند.[۳۲] امام ملک اهل تسنن نیز خودارضایی را عملی حرام می‌داند.[۳۳][۳۴] با این حال طبق نظر سه تن از امامان اهل تسنن، انجام خودارضایی اگر به منظور پیش‌گیری از ارتکاب به زنای محصنه باشد، جایز است. در اسلام حمام رفتن و بجا آوردن غسل جنابت پس از هر گونه خروج منی از بدن واجب است.

شاهدان یهوه

ویرایش

شاهدان یهوه معتقدند که خودارضایی عادتی است که انسان را «به گونه‌ای ناپاکشی» و «فساد روانی» دچار می‌کند.[۳۵]

کلیسای متحد خدا

ویرایش

طبق نظر کلیسای متحد خدا: «عشق جنسی برترین عشق میان زن و شوهر است و تنها در صورت استفاده از اندام‌های جنسی در این مورد است که خدا خشنود خواهد شد.» این کلیسا همچنین می‌گوید که طبق ۱ قرنتی ۶:۱۶٬۱۸، هر عمل جنسی خارج از ازدواج به شدت جزا داده خواهد شد و طبق متیو ۵:۲۷–۳۰ در نگاه کلیسا حتی سکس‌اندیشی کافی است تا کسی به این سبب گناه‌کار بدانند. این کلیسا اعضایش را به «در اختیارگیری و کنترل افکار و اعمالشان» توصیه می‌کند.[۳۶]

ویکا

ویرایش

ویکا همچون دیگر ادیان، طیف گوناگونی از عقاید در رابطه با خودارضایی، از آزادی‌خواه گرفته تا محافظه‌کار دارد. عموماً ویکا غیرجزم‌گرا بوده و هیچ حکمی در فلسفه این دین نیست که خودارضایی را منع کرده باشد. برعکس در اخلاقیات ویکایی، انسان مسوول هرگونه عمل جنسی است که مرتکب می‌شود.

زردشتیگری

ویرایش

کتاب مقدس زرتشتیان یا اوستا، با تأکیدی که بر پاکیزگی جسمی دارد، ولی هیچ اشاره صریحی به عمل خودارضایی نکرده است. آیه ۲۶ تا ۲۸ فرگرد هشتم، بخش پنجم وندیداد به ممنوعیت لواط اشاره دارد.

ای خالق جهان مادی، ای تو تنها مقدس! اگر مردی بی‌اختیار با مردی کون مرزی کرد، جزای وی چه خواهد بود؟

اهورا مزدا چنین پاسخ می‌دهد: 'هشتصد ضربه شلاق با آسپاهه-آسترا، هشتصد شلاق هم با سرَئوشو کارانا.'

ای خالق جهان مادی، ای تنها مقدس! اگر مردی به اختیار خود با مردی کون مرزی کرد، جزای وی چه خواهد بود؟ کفاره این عمل چه خواهد بود؟ راه پاک شدن از این [گناه] چه خواهد بود؟

اهورا مزدا چنین پاسخ می‌دهد: 'برای چنین عملی، هیچ جزای درخوری نیست، هیچ کفاره‌ای نیست، هیچ‌گونه نمی‌توان [گناه] آن را پاک کرد. این عمل تخلفی است که هیچ کفاره‌ای برایش وجود ندارد، تا ابد.'

پس چه هنگام چنین است؟

'هنگامی که گناه‌کننده پیرو قوانین مزدا بوده باشد یا آن قوانین را تعلیم دیده باشد. اما اگر فردی معتقد به قوانین مزدا نبوده و تعلیمی در این رابطه ندیده باشد، آن‌گاه قوانین مزدا این گناه را از گردنش برمی‌دارد؛ اگر وی خود به عملش اعتراف کند و قول بدهد هرگز چنین عمل ممنوعی را دیگر مرتکب نشود.

البته به گفتهٔ موبدان زرتشتی کتاب وندیداد از دیدگاه و نگرش اشوزرتشت بدور است چون در دین زرتشت و در نگرش پیامبر زرتشتیان هرکاری با دانش و علم روز حرام و حلال معلوم می‌شود یعنی اگر علم روز خود ارضایی را کاری بیهوده و نادرست بداند در آیین مزدیسنای هم نارواست.

کتاب‌شناسی

ویرایش
  • Wile, Douglas. The Art of the Bedchamber: The Chinese Sexual Yoga Classics including Women’s Solo Meditation Texts. Albany: State University of New York, 1992.
  • Numbers, Ronald L, "Sex, Science, and Salvation: The Sexual Advice of Ellen G. White and John Harvey Kellogg," in Right Living: An Anglo-American Tradition of Self-Help Medicine and Hygiene ed. Charles Rosenberg, 2003.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ↑ Krondorfer, Björn (2009). Men and Masculinities in Christianity and Judaism: A Critical Reader. Hymns Ancient and Modern Ltd. ISBN 9780334041917. Archived from the original on 16 January 2022. Retrieved 29 April 2018.
  2. ↑ Krondorfer, Björn (2009). Men and Masculinities in Christianity and Judaism: A Critical Reader. Hymns Ancient and Modern Ltd. ISBN 9780334041917. Archived from the original on 16 January 2022. Retrieved 29 April 2018.
  3. ↑ Ley, David J. (8 June 2016). "Porn vs. Religion". Psychology Today. Archived from the original on 16 January 2022. Retrieved 30 April 2018.
  4. ↑ Ley, David J. (8 June 2016). "Porn vs. Religion". Psychology Today. Archived from the original on 16 January 2022. Retrieved 30 April 2018.
  5. ↑ Malan, Mark Kim; Bullough, Vern (Fall 2005). "Historical development of new masturbation attitudes in Mormon culture: secular conformity, counterrevolution, and emerging reform" (PDF). Sexuality & Culture. 9 (4): 80–127. doi:10.1007/s12119-005-1003-z. ISSN 1095-5143. S2CID 145480822. Archived from the original (PDF) on 2011-08-12. Retrieved 2015-06-26. While nowhere in the Bible is there a clear unchallenged reference to masturbation, Jewish tradition was always seriously concerned about the loss of semen. The Book of Leviticus, for example states: [Bible quote Lev 14:16-18]...Although masturbation is not mentioned in the Bible or Book of Mormon, absence of scriptural authority on the matter, Kimball said, is irrelevant: "Let no one rationalize their sins on the excuse that a particular sin of his is not mentioned nor forbidden in scripture" (p.25).
  6. ↑ Wray, Tina J. (2011). "Chapter 7. Should We or Shouldn't We? A Brief Exploration of Sexuality and Gender". What the Bible Really Tells Us: The Essential Guide to Biblical Literacy. Lanham, MD: Rowman & Littlefield Publishers. pp. 142–143. ISBN 9781442212930. OCLC 707329261. Returning to the Levitical list of sexual taboos, curiously missing from the list is any mention of masturbation. Many people assume that this, too, is forbidden, but the truth is, the word masturbation is never specifically mentioned in the Bible, though some argue that it is implied (and also condemned) in several places. The story cited most often is found in Genesis 38...For centuries this obscure passage has been used as an indictment against masturbation though it is not masturbation at all...But if Onan's story is not about masturbation, then where in the Bible is the practice forbidden? Some commentators conclude that the word porneia—a word already discussed in the first two assumptions—is a catchall term to include all forms of unchastity, including masturbation, but others vehemently disagree. In the book of Leviticus, there is explicit mention of purity regulations regarding semen that seem to emanate from either masturbation or possibly nocturnal emission: [Bible quote Lev 15:16-17] None of this, however, represent a clear condemnation of masturbation.
  7. ↑ Vines, Matthew (2014). "4. The Real Sin of Sodom". God and the Gay Christian: The Biblical Case in Support of Same-Sex Relationships. New York, NY: Doubleday Religious Publishing Group. p. 72. ISBN 978-1-60142-517-1. OCLC 869801284. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameters: |author-name-separator=، |doi_brokendate=، |laydate=، |subscription=، |nopp=، |trans_title=، |trans_chapter=، |laysource=، |laysummary=، |author-separator=، |lastauthoramp=، |registration= و |separator= (help)
  8. ↑ Coogan, Michael (October 2010). God and Sex. What the Bible Really Says (1st ed.). New York, Boston: Twelve. Hachette Book Group. p. 110. ISBN 978-0-446-54525-9. OCLC 505927356. Retrieved May 5, 2011. Although Onan gives his name to "onanism," usually a synonym for masturbation, Onan was not masturbating but practicing coitus interruptus.
  9. ↑ http://www.catholic.com/tracts/birth-control بایگانی‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine (official Catholic tract Nihil obstat and approved by a bishop.) Quote: "The Bible mentions at least one form of contraception specifically and condemns it. Coitus interruptus, was used by Onan to avoid fulfilling his duty according to the ancient Jewish law of fathering children for one’s dead brother."
  10. ↑ Ellens, J. Harold (2006). "6. Making Babies: Purposes of Sex". Sex in the Bible: a new consideration. Westport, Conn.: Praeger Publishers. p. 48. ISBN 0-275-98767-1. OCLC 65429579. Retrieved 2012-01-24. He practiced coitus interruptus whenever he made love to Tamar.
  11. ↑ Confirmed by The Web Bible Encyclopedia at http://www.christiananswers.net/dictionary/onan.html quote: "Some have mistakenly assumed that Onan's sin was masturbation. However, it seems clear that this is not the case. Onan was prematurely withdrawing from sexual intercourse with his new wife, Tamar. This is a form of birth control still practiced today (coitus interruptus)."
  12. ↑ Church Father Epiphanius of Salamis agrees, according to Riddle, John M. (1992). "1. Population and Sex". Contraception and abortion from the ancient world to the Renaissance. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. p. 4. ISBN 0-674-16875-5. OCLC 24428750. Retrieved 2012-01-24. Epiphanius (fourth century) construed the sin of Onan as coitus interruptus.14
  13. ↑ Patton, Michael S. (June 1985). "Masturbation from Judaism to Victorianism". Journal of Religion and Health. Springer Netherlands. 24 (2): 133–146. doi:10.1007/BF01532257. ISSN 0022-4197. Retrieved 12 November 2011. Nevertheless, there is no legislation in the Bible pertaining to masturbation.[پیوند مرده]
  14. ↑ Kwee, Alex W.; David C. Hoover (2008). "Theologically-Informed Education about Masturbation: A Male Sexual Health Perspective" (PDF). Journal of Psychology and Theology. La Mirada, CA, USA: Rosemead School of Psychology. Biola University. 36 (4): 258–269. ISSN 0091-6471. Retrieved 12 November 2011. The Bible presents no clear theological ethic on masturbation, leaving many young unmarried Christians with confusion and guilt around their sexuality.
  15. ↑ Nelson, James (2003). "Homosexuality and the Church". In Laderman, Gary; León, Luis D. (eds.). Religion and American Cultures: An Encyclopedia of Traditions, Diversity, and Popular Expressions. Vol. 1. Santa Barbara, CA: ABC-Clio. p. 884. ISBN 978-1-57607-238-7. OCLC 773527161. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameters: |author-name-separator=، |doi_brokendate=، |laydate=، |subscription=، |nopp=، |trans_title=، |trans_chapter=، |laysource=، |laysummary=، |author-separator=، |lastauthoramp=، |registration= و |separator= (help)
  16. ↑ Nemesnyik Rashkow, Ilona (2000). "Sin and Sex, Sex and Sin: The Hebrew Bible and Human Sexuality". Taboo Or Not Taboo: Sexuality and Family in the Hebrew Bible. Minneapolis, MN: Fortress Press. p. 16. ISBN 978-1-4514-0987-1. OCLC 42603147. Since it is questionable whether masturbation is considered a category of "negative" sexual activity in the Hebrew Bible, I shall not discuss masturbation. (The sin of Onan [Genesis 38] is not necessarily that of masturbation; otherwise, oblique references to seminal emission, such as "a man, when an emission of semen comes out of him" [Lev 15:16], refer to the emission rather than its circumstances. Female masturbation is never mentioned in the Hebrew Bible.
  17. ↑ Jones, Stanton; Jones, Brenna (2014). "CHAPTER 13: Developing Moral Discernment About Masturbation and Petting". How and When to Tell Your Kids About Sex: A Lifelong Approach to Shaping Your Child's Sexual Character. Colorado Springs, CO: NavPress, Tyndale House. p. 253. ISBN 978-1-61291-230-1. OCLC 104623265. 1. We are aware of only one argument that attempts to draw directly from the Scripture to establish a basis for the acceptance of masturbation, found in J. Johnson, "Toward a Biblical Approach to Masturbation, Journal of Psychology and Theology 10 (1982): 137-146. Johnson suggest that Leviticus 15:16-18 should set the tone for our dealing with masturbation. Verses 16 and 17 say that a man who has an emission of semen should wash and be ceremonially unclean until evening. Verse 18 goes on to say that if a man and woman have intercourse, the same cleanliness rules apply. By bringing up intercourse separately, the passage surely does imply that the emission of semen in verses 16 and 17 occurred for the man individually. The passage may be referring to a nocturnal emission, or wet dream, rather than masturbation, but the passage is not specific. Johnson suggests that this Leviticus passage is significant for treating a solitary sexual experience, whether wet dream or masturbation, as a purely ceremonial cleanliness issue and not as a matter of morality. The passage also puts no more disapproval on the solitary experience than it does on intercourse. Since Christians today commonly view the Old Testament ceremonial law as no longer valid, this author suggests that masturbation is not in itself a moral concern from a biblical perspective and is no longer a ceremonial concern either.
  18. ↑ اول تسالونیکیان 3:4-8
  19. ↑ http://www.jstor.org/stable/2540632?seq=1#page_scan_tab_contents
  20. ↑ http://questiondieu.com/recherche-avancee/details/2/3122-la-masturbation-est-elle-un-peche.html#.V9Ty0uiuaf0
  21. ↑ https://questiondieu.com/themes/toutes-les-questions/details/2/3353-la-masturbation-est-elle-un-peche.html#.V9Ty7-iuaf0
  22. ↑ https://questiondieu.com/themes/toutes-les-questions/details/2/2106-la-masturbation-un-peche.html#.V9Ty5eiuaf0
  23. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۶.
  24. ↑ http://www.pcusa.org/get/resources/resource/12036/
  25. ↑ John Witte; Robert M. Kingdon (20 October 2005). Sex, Marriage, and Family in John Calvin's Geneva: Courtship, Engagement, and Marriage. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 486. ISBN 978-0-8028-4803-1.
  26. ↑ John Witte (2012). From Sacrament to Contract: Marriage, Religion, and Law in the Western Tradition. Presbyterian Publishing Corp. p. 199. ISBN 978-0-664-23432-4.
  27. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در 23 سپتامبر 2016. دریافت‌شده در 30 اكتبر 2016. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  28. ↑ https://assembly.uca.org.au/doctrine/item/download/810_e86f5144e6d48cc60d7e8e7f11fcb468&ved=0ahUKEwjU87HYzIbPAhUFE5QKHS7YD70QFggaMAA&usg=AFQjCNGdmStT1feG6ENhnDygR6qi4NRgvQ[پیوند مرده]
  29. ↑ [۱]
  30. ↑ Rizvi, Muhammad (1994). "3. The Islamic Sexual Morality (2) Its Structure". Marriage and Morals in Islam. Scarborough, ON, Canada: Islamic Education and Information Center.
  31. ↑ «آثار خود ارضایی».[پیوند مرده]
  32. ↑ https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D9%86%D8%A7
  33. ↑ The Lawful And The Prohibited In Islam, Yusuf Al-Qardawi - 1997
  34. ↑ The New Arab Man: Emergent Masculinities, Technologies, and Islam in the Middle East, p 168, Marcia C. Inhorn - 2012
  35. ↑ "How Can I Conquer This Habit?". Awake!. Watch Tower Society: 18–20. November 2006.
  36. ↑ "Is masturbation a sin?".
برگرفته از «https://fa.wiki.x.io/w/index.php?title=خودارضایی_در_ادیان&oldid=39611853»