دودمان
دودمان یا خاندان یا سلسله، به توالی افراد هم‌خون از یک خانواده گفته می‌شود که نیای همه آنها به یک تن می‌رسد. خاندان‌ها پس از نهاد خانواده، قدیمی‌ترین نهاد اجتماعی بشر در تاریخ محسوب می‌شوند. یک دودمان می‌تواند در ابعاد و انواع مختلفی از یک دودمان قبیله‌ای تا دودمان سلطنتی وجود داشته باشد که از گذشته تا امروز در یک قبیله یا سرزمین فرمانروایی کرده باشند. دودمان پاندیان دیرپا‌ترین دودمان کل تاریخ و دودمان یاماتو دیرپا‌ترین دودمان سلطنتی مستمر جهان محسوب می‌شود.
اهمیت جایگاه دودمان‌ها در طول زمان به دلیل کاهش حکومت‌های سلطنتی، افزایش دموکراسی و سیستم جمهوری و کاهش حضور اعضای منتخب خاندان‌ها در حکومت‌های نوین کاهش یافته است.
نام‌شناسی
ویرایشاین بخش نیازمند گسترش است. می‌توانید با افزودن به آن کمک کنید. |
تعریف
ویرایشخاندان سلطنتی دنباله‌ای از فرمانروایان هستند که از یک دودمان محسوب می‌شوند. تاریخ‌شناسان به‌طور سنتی تاریخ تمدن‌هایی مانند ایران، چین و مصر را در چارچوب دودمان‌های پشت‌سرهم بررسی می‌کنند. به این ترتیب، اصطلاح دودمان ممکن است برای تعیین حدود دورانی از تاریخ آن تمدن‌ها که یک خاندان بر آن سلطنت می‌کرده نیز استفاده شود. بیشتر تاریخ سیاسی اروپا نیز با شاهان دودمان‌های مختلف مانند کارولنژی‌ها، کاپتی‌ها، استوارت، رومانوف و هابسبورگ تعریف می‌شود. تا سده نوزدهم میلادی، کارکرد یک پادشاه با بزرگ کردن دودمان و قلمرو و افزودن ثروت و قدرت اعضای خانواده سلطنتی شناخته می‌شد. قبل از قرن هجدهم، اکثر سلسله‌ها در سراسر جهان به طور سنتی از نظر پدری به حساب می‌آمدند، مانند آنهایی که از قانون سالیک فرانکی پیروی می‌کردند. در سیاست‌هایی که مجاز بود، جانشینی از طریق دختر معمولاً سلسله جدیدی را به نام خانوادگی شوهرش ایجاد می‌کرد. این در تمام پادشاهی‌های باقی‌مانده اروپا تغییر کرده است، جایی که قانون جانشینی و کنوانسیون‌ها نام‌های سلسله‌ای را به‌طور قانونی از طریق یک زن حفظ کرده‌اند.
تاریخچه
ویرایشاین بخش نیازمند گسترش است. می‌توانید با افزودن به آن کمک کنید. |
در ایران
ویرایشطولانیترین دودمان تاریخ ایران، پادوسبانیان بودند که بیش از هزار سال بر سرزمین رویان حکومت کردند.
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dynasty». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱.
 | این یک مقالهٔ خرد جامعه‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |