خاطرات هنرپیشه نقش دوم

خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم نمایشنامه‌ای است از بهرام بیضایی، نوشته به سالِ ۱۳۶۰.

خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم
روی جلد
نویسنده	بهرام بیضایی
شخصیت‌ها	موهبت ذوالفقار مشکین خانم زرین ماهر خدنگ دوالپا بلقیس مجنون جمع (پرسندگان، صاحب‌خانه‌ها، گذرندگان، پاسبانها، اهل محله، لباس‌پوشها، نماینده‌ی حزب، خبرنگار، رئیس شعبه . . .)
زبان اصلی	فارسی
فضا	تهران در انقلابِ ۱۳۵۷

داستان

دو مردِ روستایی (موهبت و ذوالفقار) در واپسین ماه‌های حکومتِ پهلوی به امیدِ یافتنِ کار به شهر می‌روند. کاری که پیدا می‌کنند بدل‌پوشی در تظاهراتِ ساختگی در طرفداری از رژیمِ شاه است. . . .

متن

این نمایشنامه سالِ ۱۳۶۰ نوشته شد (تاریخِ انجامش ۱۸ بهمن است) و بهارِ ۱۳۶۲ به توسّطِ انتشاراتِ دماوند (تهران) به چاپ رسید. بعدها کتاب‌فروشان و وبسایت‌های بسیاری نیز به‌طورِ غیررسمی چاپ و منتشرش کردند. از سالِ ۱۳۹۷ انتشاراتِ روشنگران و مطالعات زنان شد ناشرِ این نمایشنامه.

نمایش

بیضایی خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم را بر صحنه نبرده: تابستانِ ۱۳۵۸ «طرح این نمایشنامه را نویسنده کوشید پایه‌ی یک کار گروهی و آفرینشیِ بازیگران قرار دهد. ولی بازیگران در صحنه‌های دیگری مشغول بازی بودند.» ولی این نمایشنامه نمایش‌های دیگری داشته است، از جمله در پاییزِ ۱۳۸۲ با کارگردانیِ هادی مرزبان با بیش از چهل بازیگر در تماشاخانهٔ سنگلج. سپس‌تر نیز نمایشنامه‌خوانیِ خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم به کارگردانیِ محمّد رحمانیان بر صحنه سرگرفت.

به دیگر زبان‌ها

خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم به انگلیسی ترجمه و در آمریکا منتشر شده است (مترجم: محمّدرضا قانون‌پرور):

• Memoirs of the Actor in a Supporting Role: A Play. Translated by M. R. Ghanoonparvar. Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, Inc. 2010. ISBN 978-1-56859-276-3.

پیوند به بیرون

• خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم در کتابخانه باز
• رضا قلی‌پور، مرضیه آژینی. «سه‌گانه‌ انقلاب بیضایی؛ نعل وارونه‌ آزادی»