میرزا محمود نائینی

از مشایخ سلسله نعمت اللهی صفیعلیشاهی و جانشین صفی علیشاه
(تغییرمسیر از حیرت‌علی‌شاه)

سید محمود خان نائینی یا میرزا محمود خان نائینی ملقب به حیرت علیشاه (درگذشت : ۱۳۳۸ هجری قمری در ماهان، کرمان)، اصلی‌ترین و شاخصترین مدعی جانشینی میرزا حسن اصفهانی ملقب به صفی‌علی‌شاه بود.

میرزا محمود خان نائینی

خصوصیات

ویرایش

نورالدین مدرسی چهاردهی دربارهٔ او می‌نویسد:

یکی از چهره های درخشان قرن اخیر که داعیه جانشینی صفی را داشت حاج سید محمود خان نائینی (حیرت علیشاه) است که قیافه‌ای گیرا و جذاب داشت و بعضی او را از صفی برتر شمرده‌اند.

انتصاب به جانشینی صفی

ویرایش

صفیعلیشاه، سه روز قبل از درگذشت خویش، میرزا محمود خان نائینی را به همراه تمامی مشایخ خویش احضار نمود و ضمن اندرز به آنها، از آنان خواست که با یکدیگر همراه و متحد باشند و پس از او، امور فقری را محمود خان اداره کرده و ظهیرالدوله به خاطر نفوذ و قدرت اجتماعیش، پشتیبان وی و سایر فقرا و دراویش صفیعلیشاهی باشد. اما بر اساس نوشته مدرسی چهاردهی هنوز سه روز بیشتر از مرگ صفی نگذشته بود که دبیرالممالک و میرزا دائی (که دائی مهندس نشاط شوهر بانو شمس‌الضحی، دختر صفی بود)، به حمایت از ظهیرالدوله بنای ناسازگاری و اهانت و حتی هتاکی نسبت به محمود خان گذاشتند و با شدت هر چه تمامتر به آزار و اذیت او مبادرت نمودند. از جمله عقرب و نجاست در حجره این صوفی می‌گذاشتند و.... در نتیجه محمود خان ناچار گردید به کرمان عزیمت کرده و در جوار آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی در ماهان اقامت نماید. وی در جوار مرقد شاه نعمت‌الله خانه‌ای تهیه کرد و آن حیاط را به خانقاه تبدیل نمود. وی سرانجام نیز در همان مکان فوت نمود و به خاک سپرده شد که هم اکنون به مقبره مرشد معروف است. سید محمودخان در سال ۱۳۱۱ هجری قمری بمقام شیخی رسید و در سال ۱۳۳۸ ه. ق به قول دراویش، خرقه تهی نمود.

متن فرمان جانشینی

ویرایش

فرمانی که از طرف صفیعلیشاه صادر گردید و به موجب آن میرزا محمودخان مدعی جانشینی صفی گردید، در باره این درویش نگاشته بعینه نقل قول می‌گردد.

هوالمستعان بعد از حمد خالق منان و درود بر روان عظیم البرهان هادی انس و جان و خلفای هدایت نشان آن برگزیده خالق جهان علیهم صلوات الله الملک المستعان بر ضمیر ارباب عیان و سالکان مسالک توحید و ایقان معلوم و مشهود باد جناب سیادت انتساب معارف آداب آقای میرزا محمود خان سالها است از روی عقیده و ایمان بادیه پیمای منهج فقر و عرفان است فقرای الهی در هر مکان باشند او را گرامی دارند و مقدمش را عزیز شمارند که هم از رسوم فقر با خبر است و هم صحبتش در مقام گفتار با اثر طالبان طریقت از ایشان اخذ آداب نمایند و در تکمیل مراتب خود با ایشان موافقت فرمایند و در تلقین اوراد و اذکار مامور است امید که پیر طریقت او را در همه حال مدد فرماید والسلام علی من اتبع الهدی تاریخ یازدهم شهر محرم الحرام هزار و سیصد و یازده ۱۳۱۱ میرزا حسن صفی علی محل مهر یا حسن التجاوز

درباره او

ویرایش

سید محمود خان گاهی در کوچه و بازار بیک طالب درویشی بر می‌خورد در همان مکان دستور می‌داد تیمم کند و سپس باو تلقین ذکر می‌کرد سید محمود خان مرحوم محمد ابراهیم نمازی (نیازعلی) که از طرف صفی بمقام ارشاد رسیده بود بجانشینی خود انتخاب کرد.

منابع

ویرایش
  • مدرسی چهاردهی، نورالدین (۲۶ شهریور ۱۳۸۸). «تاریخچه سلسله صفی علیشاهی». دریافت‌شده در ۱۳۸۹/۹/۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)[پیوند مرده]