حملهٔ دولیتل (به انگلیسی: The Doolittle Raid) که با عنوان یورش توکیو نیز شناخته می‌شود، یک حملهٔ هوایی در ۱۸ آوریل ۱۹۴۲ توسط ایالات متحده به توکیو پایتخت ژاپن و نقاطی در هونشو در طول جنگ جهانی دوم بود. این حمله نخستین عملیات هوایی آمریکا برای حمله به مجمع‌الجزایر ژاپن بود. اگرچه این حمله باعث خساراتی نسبتاً جزئی شد، اما نشان داد که سرزمین اصلی ژاپن در برابر حملات هوایی آمریکا آسیب‌پذیر است. این عملیات در نقش انتقامی اولیه برای حملهٔ ۷ دسامبر ۱۹۴۱ به پرل هاربر عمل کرد و تقویت مهمی برای روحیهٔ آمریکایی‌ها بود. این حمله توسط سرهنگ دوم جیمز دولیتل برنامه‌ریزی، رهبری و به نام او نام‌گذاری شد.

حملهٔ دولیتل
بخشی از جنگ اقیانوس آرام در جنگ جهانی دوم

یک بمب‌افکن بی-۲۵ در حال برخاستن از ناو هواپیمابر یواس‌اس هورنت
تاریخ۱۸ آوریل ۱۹۴۲
موقعیت
نتایج پیروزی تبلیغاتی و افزایش روحیهٔ نیروهای آمریکایی
خسارات جزئی و اثرات روانی بر نیروهای ژاپنی
طرف‌های درگیر
 ایالات متحده آمریکا
 چین[۱][۲]
 ژاپن
فرماندهان و رهبران
جیمی دولیتل ناروهیکو هیگاشیکنی
قوا
۱۶ هواپیما نامشخص[۳]
تلفات و خسارات
۳کشته
۸ مجروح
۱۵ هواپیما منهدم شد
۸ اسیر (۴ نفر نجات یافتند و ۴ نفر در اسارت مردند: ۳ نفر اعدام شدند، ۱ نفر به علت بیماری)
۵۰ کشته
۴۰۰ مجروح
۵ اسیر
۵ قایق‌های گشتی غرق شدند
۳ هواپیما منهدم شد
۱ ناو هواپیمابر آسیب دید
ستوان یکم رابرت جی مدر پس از اسارت توسط نیروهای ژاپن

بر پایهٔ طرح نهایی، ۱۶ بمب‌افکن متوسط بی-۲۵ میتچل، هر کدام با پنج خدمه، از ناو هواپیمابر یواس‌اس هورنت نیروی دریایی آمریکا در اقیانوس آرام برخاستند. هیچ اسکورت جنگنده‌ای در طول عملیات انجام نشد. پس از بمباران اهداف نظامی و صنعتی، خدمه قرار بود به سمت غرب ادامه دهند تا در چین فرود آیند.

در این حمله حدود ۵۰ نفر کشته و ۴۰۰ نفر زخمی شدند. آسیب به اهداف نظامی و صنعتی ژاپن اندک بود، اما این حمله اثرات روانی عمده‌ای داشت. در ایالات متحده، روحیه را افزایش داد. در ژاپن، ترس و تردید در مورد توانایی رهبران نظامی برای دفاع از جزایر اصلی ایجاد شد، اما بمباران و جان باختن غیرنظامیان، عزم ژاپنی‌ها را برای گرفتن انتقام راسخ کرد و همچنین برای اهداف تبلیغاتی و پروپاگاندا مورد استفاده قرار گرفت.[۴] این حمله همچنین برنامه‌های دریاسالار یاماموتو ایسوروکو را برای حمله به جزیره میدوی در اقیانوس آرام مرکزی به جلو انداخت - حمله‌ای که به شکست قاطع نیروی دریایی امپراتوری ژاپن (IJN) از نیروی دریایی ایالات متحده در نبرد میدوی تبدیل شد. پیامدهای حملهٔ دولیتل به شدت در چین احساس شد: ژاپنی‌ها در تلافی این حمله، لشکرکشی چجیانگ-جیانگشی را برنامه‌ریزی کردند و ۲۵۰۰۰۰ غیرنظامی و ۷۰۰۰۰ سرباز را کشتند.[۴] [۵]

در این عملیات هشت نفر از متفقین اسیر شدند: ستوان یکم دین یی. هالمارک، ستوان یکم ویلیام جی فارو، ستوان یکم رابرت جی مدر، ستوان یکم چیس نیلزن، ستوان یکم رابرت ال‌هایت، ستوان دوم جورج بار، هارولد اسپاتز. یعقوب دزیر در ۲۸ اوت ۱۹۴۲، هالمارک، فارو و تفنگدار اسپاتز با محاکمه جنایات جنگی توسط دادگاه ژاپن که ادعا می‌کرد آن‌ها غیرنظامیان ژاپنی را کشته اند، مواجه شدند. در ساعت ۱۶:۳۰ در ۱۵ اکتبر ۱۹۴۲، آن‌ها را با کامیون به گورستان عمومی شماره ۱ منتقل کردند و با تیرباران اعدام کردند.[۶]

منابع

ویرایش
  1. Glines, General James H. "Jimmy" Doolittle, with Carroll V. (1995). I could never be so lucky again: an autobiography. Atglen, PA: Schiffer Military/Aviation History. pp. 3, 541. ISBN 0-88740-737-4.
  2. James M. Scott. "The Untold Story of the Vengeful Japanese Attack After the Doolittle Raid". Smithsonian (به انگلیسی).
  3. Gerrrard, Clayton K.S. Chun ; illustrated by Howard (2006). The Doolittle raid 1942: America's first strike back at Japan (1. publ. ed.). Oxford: Osprey. pp. 60. ISBN 978-1-84176-918-9.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "Aftermath: How the Doolittle Raid Shook Japan". 27 July 2015. Archived from the original on 19 April 2018. Retrieved 19 April 2018.
  5. Scott 2015.
  6. Official Register of Commissioned Officers of the United States Army. 1926. p. 165.