جزیره دیه‌گو گارسیا

دیه‌گو گارسیا جزیره‌ای مرجانی در مجمع الجزایر چاگوس در اقیانوس هند است. این جزیره از قلمروی اقیانوس هند بریتانیا به‌شمار می‌رود. از سال ۱۹۶۶ به مدت پنجاه سال به اجارهٔ ارتش آمریکا درآمده‌است که تا بیست سال دیگر نیز قابل تمدید است. جزیرهٔ دیگو گارسیا یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های فرامرزی ارتش آمریکا است. حدود ۱۷۰۰ نظامی و ۱۵۰۰ غیرنظامی روی این جزیره اقامت دارند. انبوهی از هواپیماهای بی-۱ لنسر در پایگاه نظامی ارتش آمریکا روی این جزیره مستقر هستند. از طرف دیگر این جزیره یکی از انبارهای مهمات ایالات متحده‌است و واحد مرکزی برای اطلاعات ماورای جوّی نیز می‌باشد.

نمای هوایی دیه‌گو گارسیا از سوی شمال

رد مالکیت بریتانیا

به نقل از گاردین، دیوان بین‌المللی دادگستری (دادگاه لاهه، ICJ) در سال ۲۰۱۹ ادعای حاکمیت انگلیس بر جزیره «چاگوس» (Chagos) واقع در اقیانوس هند را غیرقانونی اعلام کرد. «عبدالقوی احمدیوسف» (Abdulqawi Ahmed Yusuf) رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: جداسازی جزیره «چاگوس» (Chagos) در سال ۱۹۶۵ بر اساس اعلام آزادانه و واقعی مردم آن نبوده است. رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری در ادامه افزود: بر این اساس، انگلستان باید حاکمیت این جزیره را هرچه زودتر رها کند.

اهمیت استراتژیک

اهمیت این جزیره برای بریتانیا، از قرن نوزدهم به اینسو و از سال ۱۹۵۰ برای ایالات متحدهٔ آمریکا، به خاطر موقعیت جغرافیایی مجمع الجزایر چاگوس گارسیا است.

مکان حدودی جزیره دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند

• در فاصلهٔ ۲۰۰۰ کیلومتری هند، ۳۵۰۰ کیلومتری آفریقا و شرق اندونزی، ۴۵۰۰ کیلومتری خلیج فارس و ۵۰۰۰ کیلومتری استرالیای غربی واقع شده‌است.
• در قرن نوزدهم با بازگشایی کانال سوئز، این جزیره به‌عنوان محل سوختگیری زغال‌سنگ مورد استفادهٔ کشتی‌هایی بود که از اروپا عازم استرالیا می‌شدند.
• برای آمریکا این جزیره به علت نزدیکی آن به ذخائر نفتی در خلیج فارس، از اهمیت خاصی برخوردار است. علاوه براین نفتکش‌ها جهت عبور از دماغه امید نیک از کنار این جزایر عبور می‌کنند.

استفاده‌های نظامی آمریکا

در دوران جنگ سرد پس از خروج بریتانیا از شرق سوئز، ایالات متحده علاقه‌مند بود که یک پایگاه نظامی در اقیانوس هند برای کاهش نفوذ شوروی در منطقه و حفاظت از خطوط دریایی حمل و نقل نفت خاورمیانه ایجاد کند. این جزیره همانند یک «ناو هواپیمابر غرق ناشدنی» برای ایالات متحده در طول انقلاب ایران، حمله عراق به کویت و جنگ اول و دوم خلیج فارس نقش ایفا کرد. ایستگاه جهانی HF نیروی هوایی آمریکا که فرستنده فرکانس بالا است در این جزیره قرار دارد و از راه دور توسط پایگاه شکاری اندروز در مریلند آمریکا کنترل می‌شود، همچنین نیروی دریایی آمریکا یک ایستگاه مخابرات از راه دور در دیگو گارسیا دارد. این ایستگاه بستر ارتباطات رادیویی و خدمات شبکه ای محلی را برای نیروهای مستقر در محدوده تحت عملیات فراهم می‌کند. یک گیرنده ماهواره‌ای سیستم اکتساب داده هیدروآکوستیک که زیر نظر مرکز برنامه‌های کاربردی نیروی هوایی فعالیت می‌کند و با ایستگاه HF نیروی هوایی ایالات متحده همکاری دارد نیز در این جزیره مستقر است