جردن برنت پیترسون (به انگلیسی: Jordan B. Peterson)[۳] روان‌شناس بالینی، مؤلف و صاحب‌نظر کانادایی است.[۴][۵] او از اواخر دهه ۲۰۱۰ به خاطر دیدگاه‌هایش درباره مسائل فرهنگی و سیاسی که غالباً محافظه‌کارانه توصیف می‌شود جلب توجه کرد.[۶][۷][۸] پیترسون خود را یک لیبرال کلاسیک[۹][۱۰] و یک محافظه‌کار سنتی خوانده‌است.[۱۱][۱۲]

جردن پیترسون
پیترسون در ژوئن ۲۰۱۸
نام هنگام تولدجردن برنت پترسون
زادهٔ۱۲ ژوئن ۱۹۶۲ ‏(۶۲ سال)
پیشه‌ها
همسرتامی رابرتز (ا. ۱۹۸۹)
فرزندان۲
پس‌زمینه‌های علمی
دانشگاهدانشگاه آلبرتا (بی‌ای)
دانشگاه مک‌گیل (پی‌اچ‌دی)
عنوان پایان‌نامهPotential Psychological Markers for the Predisposition to Alcoholism
سال دفاع۱۹۹۰
مکتب یا سنت
استاد راهنمارابرت او. پیهل
تأثیرات
کار علمی
زمینهٔ تخصصی/حوزه کاریروان‌شناسی
زیرشاخهٔروان‌شناسی بالینی
نهاد
آثار برجسته
وبگاه
امضاء

پیترسون که زاده و بزرگ‌شدهٔ آلبرتا است، کارشناسی علوم سیاسی و روان‌شناسی از دانشگاه آلبرتا و پی‌اچ‌دی روان‌شناسی بالینی از دانشگاه مک‌گیل دریافت کرده‌است. پس از پژوهش و تدریس در دانشگاه هاروارد، در سال ۱۹۹۸ به کانادا بازگشت و استاد دانشگاه تورنتو شد. در سال ۱۹۹۹, او نخستین کتابش، نقشه‌های معنا را که مبنای بسیاری از سخنرانی‌های بعدی‌اش شد منتشر کرد. این کتاب، روان‌شناسی و اسطوره‌شناسی و دین و ادبیات و فلسفه و علوم اعصاب را برای تحلیل نظامات باور و معنا ترکیب می‌کند.

در سراسر سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، پیترسون به مشکلات ناشی از نشانگان ترک بنزودیازپین دچار بود. او در سال ۲۰۲۱، کتاب سومش فراسوی ساختار را منتشر کرد، از دانشگاه تورنتو استعفا داد و به پادکست‌سازی بازگشت. در سال ۲۰۲۲، پیترسون با شرکت رسانه‌ای محافظه‌کار دیلی‌وایر قرارداد توزیع محتوا امضا کرد.

زندگی‌نامه

ویرایش

جردن پیترسون در ۱۲ ژوئن ۱۹۶۲ در ادمونتون آلبرتا (کانادا) در خانواده والتر پترسون و بورلی به‌عنوان بزرگ‌ترین فرزند از سه فرزند زاده و در فیرویو آلبرتا بزرگ شد. پدرش آموزگار مدرسه و مادرش کتابدار پردیس فیرویو کالج منطقه‌ای گراند پریری بود.

کتابدار مدرسه او سندی نتلی (مادر سیاستمدار کانادایی و رهبر حزب دموکراتیک جدید آلبرتا، راشل ناتلی) پیترسون را با آثار ادبی الکساندر سولژنیتسین، آلدوس هاکسلی، آین رند و جورج اورول آشنا کرد. در سال ۱۹۷۹، پیترسون از دبیرستان فیرویو دانش‌آموخته شد و برای تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی و علوم سیاسی رهسپار کالج منطقه‌ای گراند پریر گردید. پیترسون در تمام دوران نوجوانی خود برای حزب دموکراتیک نوین (ان‌دی‌پی) کار می‌کرد اما بعداً از این حزب اخراج شد. [۱۳]

پیشینه علمی و کاری

ویرایش

پیترسون بزرگ شدهٔ فرویو، آلبرتا است. او دانشنامه کارشناسی (لیسانس) علوم سیاسی را در سال ۱۹۸۲ و دانشنامه روان‌شناسی را در سال ۱۹۸۴، هر دو از دانشگاه آلبرتا، و دانشنامه دکتری خود را در سال ۱۹۹۱ در روان‌شناسی بالینی از دانشگاه مک‌گیل دریافت کرد. او دو سال به‌عنوان پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه مک‌گیل ماند و سپس استادیار و دانشیار دانشکده روان‌شناسی دانشگاه هاروارد گردید. در سال ۱۹۹۸ به‌عنوان استاد تمام در دانشگاه تورنتو جایگیر شد. در سال ۲۰۱۶ پیترسون رشته‌ویدئوهایی در کانال یوتیوب خود منتشر کرد که در آن از نزاکتمندی سیاسی و اقدام دولت کانادا در خصوص لایحه سی۱۶ انتقاد می‌کرد.

کلاس درس اصلی او در دانشگاه تورنتو که در کانال یوتیوب قابل دسترسی است و کتابش با عنوان نقشه‌های معنا: معماری باور با استقبال خوبی مواجه شده‌بود.

پیترسون در سال ۲۰۲۱ پس از اختلافات گوناگون با سیاست‌های کلی دانشگاه تورنتو از آن دانشگاه استعفا داد و به فعالیت‌های فرهنگی در بخش خصوصی روی آورد.

یکی از فعالیت‌های وی، انتشار پادکست در موضوعات مختلف است که در پادکستی با عنوان "پادکست جردن بی پیترسون" به‌صورت منظم منتشر می‌شود. تا کنون بیش از ۳۰۰ اپیزود از این پادکست منتشر شده است.

در گفت‌وگویی در سال ۲۰۱۷، جُردن پترسون در پاسخ به این پرسش که ″آیا شما مسیحی هستید؟″ گفت: «به گمانم پاسخ شفاف و صریح این باشد: بله.»[۱۴].

دیدگاه‌ها

ویرایش
 
عکسی که در یک تجمع عمومی در دانشگاه تورنتو در مورد آزادی بیان گرفته شده است

پیترسون خود را از نظر سیاسی «لیبرال کلاسیک»[۹][۱۰] و یک «محافظه‌کار سنتی» خوانده‌است.[۱۱][۱۵] او گفته که بیشتر به عنوان دست راستی اشتباه گرفته می‌شود. پیترسون از مراقبت سلامتی همگانی، بازتوزیع درآمد و ثروت و آزادسازی مواد مخدر حمایت می‌کند.

جنسیت و ابراز جنسی

ویرایش

پیترسون استدلال کرده یک «بحران نرینگی» و «پس‌زنی علیه نرینگی» وجود دارد که در آن «روح نرینه در معرض حمله قرار دارد.».[۱۶][۱۷][۱۸] او استدلال کرده‌است که چپ سلسله مراتب موجود جامعه را یک «پدرسالاری سرکوبگر» می‌داند ولی «نمی‌خواهد به این اعتراف کند که سلسله‌مراتب موجود ممکن است مبنایش شایستگی باشد.» او گفته مردان بدون هم‌بالین محتمل است خشن شوند و این که خشونت مذکر در جوامعی که تک‌همسری هنجاری اجتماعی است کاهش می‌یابد.[۱۶] او رشد دونالد ترامپ و سیاستمداران راست تندرو را واکنش منفی به جنبش موسوم به «مؤنث‌سازی مردان» منتسب می‌کند و می‌گوید «اگر مردان زیادی به مؤنث‌سازی سوق داده شوند بیشتر به ایدئولوژی سیاسی فاشیسم و تند علاقه‌مند می‌شوند.»

کتاب‌شناسی

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. Peterson, Jordan (1999). "Preface: Descensus ad Infernos". نقشه‌های معنا. Routledge. p. xvii. ISBN 978-0-415-92222-7. I read something by Carl Jung, at about this time, that helped me understand what I was experiencing. It was Jung who formulated the concept of persona: the mask that "feigned individuality." Adoption of such a mask, according to Jung, allowed each of us- and those around us - to believe that we were authentic. Jung said...
  2. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام mm_orwell_wiganpier وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jordan Peterson». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
  4. Tuccille, J. D. (9 January 2023). "With Jordan Peterson, occupational licensing becomes a way to censor". Retrieved 15 January 2023. The Canadian psychologist and cultural commentator has waded into any number of battles since he first rose to fame several years ago.
  5. O'Dell, Liam (17 September 2022). "Jordan Peterson visited 'Britain's strictest school' and it looks like he loved it". www.indy100.com (به انگلیسی). Retrieved 15 January 2023.
  6. Hazony, Yoram (15 June 2018). "Jordan Peterson and Conservatism's Rebirth: The psychologist and YouTube star has brought the concepts of order and tradition back to our intellectual discourse". وال‌استریت جورنال. Archived from the original on 1 September 2019. Retrieved 1 September 2019.
  7. Bowles, Nellie (24 December 2018). "Patreon Bars Anti-Feminist for Racist Speech, Inciting Revolt". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 30 January 2019.
  8. Beauchamp, Zack (26 March 2018). "Jordan Peterson, the obscure Canadian psychologist turned right-wing celebrity, explained". واکس (وبگاه) (به انگلیسی). Retrieved 3 March 2021.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Robertson, Derek (16 June 2018). "Why the 'classical liberal' is making a comeback". Politico Magazine (به انگلیسی). Archived from the original on 23 September 2020. Retrieved 30 January 2019.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Kovach, Steve (12 August 2017). "Silicon Valley's liberal bubble has burst, and the culture war has arrived". بیزنس اینسایدر. Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 11 November 2017. classic British liberal Jordan B. Peterson
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Menon, Vinay (16 March 2018). "Jordan Peterson is trying to make sense of the world—including his own strange journey". Toronto Star. Archived from the original on 19 December 2019. Retrieved 22 May 2018.
  12. Mance, Henry (1 June 2018). "Jordan Peterson: 'One thing I'm not is naïve'". Financial Times. Archived from the original on 13 June 2018. Retrieved 13 June 2018.
  13. «زندگی‌نامه جردن پیترسون». دکتر یحیی علوی. ۲۰۲۲-۰۴-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
  14. «Am I Christian? – Timothy Lott and Jordan B. Peterson». ۱ آگوست ۲۰۱۷.
  15. Mance, Henry (1 June 2018). "Jordan Peterson: 'One thing I'm not is naïve'". Financial Times. Archived from the original on 13 June 2018. Retrieved 13 June 2018.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Berlatsky, Noah (17 June 2018). "Men are experiencing a crisis of masculinity. The solution? More feminism". Opinion. ان‌بی‌سی نیوز. Archived from the original on 8 August 2018. Retrieved 9 August 2018.
  17. Acker, Lizzy (22 May 2018). "Jordan Peterson, who says men are 'under assault', is coming to Portland next month". اورگنین / OregonLive.com. Archived from the original on 10 August 2018. Retrieved 9 August 2018.
  18. "Jordan Peterson on the 'backlash against masculinity'". بی‌بی‌سی نیوز. 6 August 2018. Archived from the original on 7 August 2018. Retrieved 9 August 2018.