جام تختی یا رقابت‌های بین‌المللی جام تختی به عنوان یاد بودی از غلامرضا تختی (قهرمان کشتی ایران) هر ساله در بهمن ماه با حضور تیم‌های داخلی و خارجی برگزار می‌شود. این مسابقات عموماً به عنوان انتخابی تیم ملی ایران برای مسابقات مهمی مانند المپیک یا جام جهانی محسوب می‌شود.[۱] این جام یکی از معتبرترین جام‌های اتحادیه جهانی کشتی می‌باشد.[۲][۳]

این رقابت‌ها قبل از انقلاب ۵۷، جام آریامهر نام داشت و از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۶ برگزار شد و رقابت سال ۱۳۵۷ در آبان ماه لغو شد.[۴][۵]

تاریخچه

ویرایش

این مسابقات بعد از پیروزی انقلاب و برای بزرگداشت غلامرضا تختی به دستور حسین شاه حسینی رئیس وقت سازمان تربیت بدنی که از دوستان و هموندان تختی در جبهه ملی بود جام آریامهر بنام رقابت‌های بین‌المللی جام تختی نامگذاری و اولین دوره ان در سال ۱۳۵۸ در تهران برگزار شد.[۲][۶]

در گذر زمان سلیقه مختلف روسای وقت فدراسیون کشتی موجب شد که این رقابت‌ها با عناوین گوناگونی مانند جام تختی گرفته تا جام ۲۲ بهمن، جام ۲۲ بهمن گرامیداشت جهان پهلوان تختی، جام تختی گرامیداشت ۲۲ بهمن و جام فجر تغییر نام پیدا کند. این آوردگاه چهار دوره در سالهای ۱۳۸۱، ۱۳۸۶، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۹ برگزار نگردید، همچنین ۱۳۶۳، ۱۳۸۲، ۱۳۸۷ و ۱۳۹۲ دو بار رقابت‌های مذکور برگزار شد. با این احتساب از سال ۱۳۵۸ تا ۱۴۰۱ تاکنون چهل و چهار دوره انجام شده است. گفتنی است چهل و پنجمین دوره این رقابت‌ها در شهر ارومیه برگزار می‌شود.[۷]

جام آریامهر

ویرایش

در مجموع یازده دوره مسابقات بین‌المللی کشتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شد. طی ۱۱سال ۳۱۸ مدال طلا، نقره و برنز توزیع شد که سهم کشتی گیران ایرانی ۱۱۴ مدال بود. کشتی‌گیران خارجی ۱۸ کشور در این رقابت‌ها حضور داشتند و قهرمانان کشورهای شوروی و بلغارستان در تمام دوره حضور داشتند و پاکستان ۷ بار، رومانی ۶، لهستان ۵ و کشورهای آلمان غربی و کره‌جنوبی در ۴ دوره از این رقابتها حضور داشتند. نکته جالب در برگزاری این رقابت‌ها این بود که تنها در ۴ وزن هقتم تا دهم دو عنوان قهرمانی در این سالها نصیب کشتی ایران شد. بهترین کشتی‌گیر خارجی حاضر در این رقابتها ولادیمیر گلوتگین قهرمان بلندآوازه شوروی با کسب ۶ مدال طلا در ۶ سال حضور در این رقابتها بود منصور برزگر با پنج عنوان قهرمانی درخشان‌ترین چهره داخلی بود که در وزن ششم ۵ مدال طلا بدست آورد. گفتنی است عبدالله موحد، ابراهیم جوادی، ابوطالب طالبی، رمضان خدر، محمد خرمی و ویکتور ناواژیلو از شوروی دیگر کشتی‌گیران موفق در این رقابت‌ها بودند و سه کشور ایران، شوروی و بلغارستان با کسب ۱۰۴، ۸۲ و ۶۰ مدال پر افتخارترین تیم‌های این رقابت‌ها بودند.[۸]

  1. ۱۳۴۶
  2. ۱۳۴۷
  3. ۱۳۴۸
  4. ۱۳۴۹
  5. ۱۳۵۰
  6. ۱۳۵۱
  7. ۱۳۵۲
  8. ۱۳۵۳
  9. ۱۳۵۴
  10. ۱۳۵۵
  11. ۱۳۵۶
  12. ۱۳۵۷ - کنسل شد - بر طبق برنامه تنظیمی فدراسیون کشتی ایران قرار بوده است دوازدهمین دوره کشتی جام آریامهر با شرکت چندین کشور صاحب نام از مورخه ۱۰ / ۸ / ۵۷ الی ۱۲ / ۸ / ۱۳۵۷ در تهران برگزار شود و برای آمادگی این مسابقات قهرمانی، تیم ملی‌کشتی ایران از مدتها قبل در اردوی قهرمانی واقع در دهکده المپیک مشغول تمرین بوده‌اند ولی در تاریخ ۹ / ۸ / ۵۷ یعنی یک روز قبل از شروع مسابقات اعضای تیم ملی کشتی ایران تحت عنوان مخالفت با عنوان کاپ آریامهر به‌طور دسته‌جمعی از اردوی قهرمانی خارج و عدم آمادگی خود را در این دوره از مسابقات به نام کاپ آریامهر اعلام نموده‌اند و در نتیجه طبق تصمیم سازمان ورزش ایران اجرای مسابقات منتفی و کشورهای دعوت شده به کشور خود مراجعت نمودند.

کشتی آزاد و فرنگی

ویرایش

اولین دوره در سال ۱۹۸۰ میلادی برگزار شد.

این رقابت گاهی در کشتی آزاد و گاهی در هر دو رشته آزاد و فرنگی برگزار شده است. در چند دوره کشتی پهلوانی هم بود.[۹]

دوره - تاریخ رقابت - محل برگزاری

۱ تیرماه ۱۳۵۸ ساری

۲ اردیبهشت ۱۳۵۹ تهران

۳ بهمن ۱۳۶۰ تهران

۴ بهمن ۱۳۶۱ تهران

۵ بهمن ۱۳۶۲ تهران

۶ شهریور ۱۳۶۳ تهران

۷ بهمن ۱۳۶۳ تهران

۸ بهمن ۱۳۶۴ تهران

۹ بهمن ۱۳۶۵ بندرعباس

۱۰ بهمن ۱۳۶۶ اصفهان

۱۱ بهمن ۱۳۶۷ ساری

۱۲ بهمن ۱۳۶۸ تهران

۱۳ بهمن ۱۳۶۹ تهران

۱۴ بهمن ۱۳۷۰ ساری

۱۵ بهمن ۱۳۷۱ اصفهان

۱۶ بهمن ۱۳۷۲ تهران

۱۷ بهمن ۱۳۷۳ شیراز

۱۸ بهمن ۱۳۷۴ مشهد

۱۹ بهمن ۱۳۷۵ ساری

۲۰ بهمن ۱۳۷۶ تهران

۲۱ بهمن ۱۳۷۷ تنکابن

۲۲ دی ۱۳۷۸ قزوین

۲۳ اسفند ۱۳۷۹ مشهد[۱۰]

۲۴ اسفند ۱۳۸۰ تهران

۲۵ خرداد ۱۳۸۲ تهران

۲۶ اسفند ۱۳۸۲ تهران

۲۷ اسفند ۱۳۸۳ تهران

۲۸ اسفند ۱۳۸۴ ساری

۲۹ دی ۱۳۸۵ بندرعباس

۳۰ خرداد ۱۳۸۷ کرمانشاه

۳۱ اسفند ۱۳۸۷ تهران

۳۲ بهمن ۱۳۸۸ اصفهان

۳۳ اسفند ۱۳۸۹ کیش

۳۴ اسفند ۱۳۹۰ تهران

۳۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ تهران

۳۶ بهمن ۱۳۹۲ تهران

۳۷ بهمن ۱۳۹۳ کرمانشاه

۳۸ دی ۱۳۹۴ تهران

۳۹ دی ۱۳۹۵ مشهد

۴۰ بهمن ۱۳۹۶ تبریز

۴۱ بهمن ۱۳۹۷ کرمانشاه

۴۲ دی ۱۳۹۸ کرمانشاه

۴۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ تهران

۴۴ خرداد ۱۴۰۱ تنکابن

کشتی فرنگی

ویرایش

به صورت موازی با این رقابت از سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۵ میلادی) رقابتی سالانه در رشته کشتی فرنگی با نام جام یادگار برگزار می‌شود. همچنین از سال ۱۳۹۴ رقابت‌های جام یادگار در بخش جوانان و نوجوانان شروع شد.

برگزاری و اعتبار مسابقات

ویرایش

ارزش مدال‌های این مسابقات در حال حاضر برای مدال‌های طلا ۵۰۰۰ دلار، نقره ۳۰۰۰ دلار و برنز ۲۰۰۰ دلار می‌باشد.[۲] این مسابقات در سال ۱۳۹۵ با شرکت ۴۰ تیم و در سه رشته کشتی آزاد، کشتی فرنگی، کشتی پهلوانی برگزار شد.[۱۱]

این تورنمنت جزء ۵ مسابقه‌ای است که در رنکینگ‌های فیلا مورد محاسبه قرار می‌گیرد.[۱۲]

دوره‌ها و سال برگزاری

ویرایش

سایر مسابقات

ویرایش

رقابت‌های بین‌المللی جام عبدالله موحد در بابلسر، رقابت‌های بین‌المللی جام شاهد در کردستان، رقابت‌های بین‌المللی جام علی‌آبادی در اردبیل و رقابت‌های قهرمانی کشور در رده سنی نونهالان از دیگر تورنمنت‌های معتبر سال ۱۴۰۳ به‌شمار می‌رود. این رقابت‌ها پیش از المپیک پاریس برگزار می‌شود.[۱۸]

متیو پولیکونه - مسابقات کشتی ساساری از سال ۱۹۸۸ میلادی (بیستمین دوره سال ۲۰۱۵ - برخی سال ها برگزار نشده است) با نام یادبود متیو پولیکونه از سال ۲۰۱۹ [۱۹]

جستارهای وابسته

ویرایش
  • جام ایوان یاریگین
  • جام علی علیف
  • جام شامیل اوماخانوف (مراد اوماخانوف)
  • جام دیمیتری کرکین
  • جام سایتیف
  • جام شاهد (روسیه) Martyrs Cup (جوانان)
  • جام بین المللی شاهد (ایران) (جوانان)
  • جام بین المللی شهید هاشمی نژاد (جوانان) - هجدهمین دوره ۲۰۲۴
  • جام شهید ابراهیم هادی
  • جام بین المللی شهید علی پناه
  • جام بین المللی علی آبادی (نوجوانان)
  • جام بین المللی عبدالله موحد (نوجوانان)
  • جام کشتی روز جهانی کودک
  • جام ایوان پادوبنی - روسیه
  • جام ایوانوویچ - صربستان
  • جام تورلیخانوف - قزاقستان
  • جام کشتی قزاقستان (جوانان)
  • جام دانکلوف و نیکولای پتروف - بلغارستان
  • جام دیو شولتز
  • جام ساساری (متیو پولیکونه) - ایتالیا
  • جایزه بزرگ گرجستان
  • جایزه بزرگ باکو
  • جام الکساندر مدوید
  • جام یاشار دوغو و وهبی امره
  • جام قهرمانان (ترکیه) (نوجوانان و جوانان)
  • جام بین‌المللی کشتی فرانسه
  • جام بین‌المللی کشتی زیلکوفسکی و پیت لاسینسکی - لهستان
  • جام بین‌المللی کشتی کرواسی
  • جام بین‌المللی کشتی اسپانیا
  • جام بین‌المللی کشتی آلمان
  • جام بین‌المللی کشتی فنلاند
  • جام بین‌المللی کشتی نروژ
  • جام بین‌المللی کشتی سوئد
  • جام بین‌المللی کشتی مجارستان
  • جام بین‌المللی کشتی رومانی
  • جام بین‌المللی کشتی قرقیزستان
  • رنکینگ سری
  • جام باشگاه‌های جهان

منابع

ویرایش
  1. «اریبهشت ماه ۹۱، آغاز مرحله سوم انتخابی تیم کشتی آزاد». وزرات ورزش و جوانان. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.[پیوند مرده]
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «Preview: Takhti Cup». unitedworldwrestling. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.
  3. «takhti cup». unitedworldwrestling. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.
  4. https://historydocuments.ir/?page=post&id=2286
  5. https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/153495/سقوط-جام-آریا‌مهر.html
  6. «زندگی سیاسی - اجتماعی تختی در گفت‌وگو با حسین شاه‌حسینی/ مصدق کشتی‌گیران». تاریخ ایرانی. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.[پیوند مرده]
  7. https://sedayekoshti.ir/557-2/
  8. http://iwf.ir/?th=contentdetail&PageCode=2711
  9. همان
  10. https://www.irna.ir/news/10087694/نگاهی-به-بیستمین-دوره-مسابقه-های-بین-المللی-کشتی-جام-پهلوان
  11. «جام تختی از معتبرترین مسابقات بین‌المللی است». ورزش سه. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.
  12. «استقبال اعضای هیئت رئیسه اتحادیه جهانی کشتی از پیشنهاد ایران». باشگاه خبرنگاران جوان،. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.
  13. کشتی، روابط عمومی فدراسیون. «فدراسیون کشتی». فدراسیون کشتی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  14. کشتی، روابط عمومی فدراسیون. «فدراسیون کشتی». فدراسیون کشتی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  15. کشتی، روابط عمومی فدراسیون. «فدراسیون کشتی». فدراسیون کشتی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  16. کشتی، روابط عمومی فدراسیون. «فدراسیون کشتی». فدراسیون کشتی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  17. کشتی، روابط عمومی فدراسیون. «فدراسیون کشتی». فدراسیون کشتی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  18. https://www.irna.ir/news/85415120/تقویم-کشتی-ایران-در-سال-المپیک
  19. https://wrestling.ca/sassari-international-tournament-results/