توکا نیستانی (متولد اردیبهشت ۱۳۳۹) معمار و کاریکاتوریست ایرانی و وبلاگ‌نویس است.[۲]

توکا نیستانی
زادهٔ
ملیتایرانی
پیشه(ها)کاریکاتوریست، معمار
فرزندان۲[۱]
پدرمنوچهر نیستانی

زندگی

توکا فرزند منوچهر نیستانی، شاعر، و برادر مانا نیستانی کاریکاتوریست است.[۳] وی در سال ۱۳۶۶ از دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته معماری فارغ‌التحصیل شد.[۴] او از اعضای هیئت امنای خانه کاریکاتور ایران بوده است.[۵] پسر او نیما، نامزد خود را در واقعه پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین در سال ۲۰۲۰ از دست داده است.[۶]

فعالیت حرفه‌ای

 
توکا نیستانی (نفر اول از راست)

توکا فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۵۸ با هفته‌نامه «کتاب جمعه» به سردبیری احمد شاملو آغاز کرد.[۴] او سابقه همکاری با بیش از ۵۰ نشریه را در کارنامه‌اش دارد.[۷]

نیستانی در سال ۱۳۸۹ از ایران به کانادا مهاجرت کرد.[۸]

از دید احمد سخاورز کارهای توکا پا «از چارچوب تعریف شده «کاریکاتور» بیرون نهاده و جویای ابعاد گسترده‌تری در این هنر بوده‌اند.» از دید غلامحسین نامی نیستانی «هنرمندی است «انسان محور» که طراحی‌های محکم و خوش ساخت با سایه روشن هائی که با خطوط هاشوری ی منظم شکل گرفته‌اند، ترکیبی هنرمندانه و نقاشانه می‌آفرینند، که از این روی اورا از دیگر هنرمندان کاریکاتوریست سرزمین ما، متمایز می‌سازد.» از نگاه عمید نائینی «دنیای فکری توکا، دنیای یقین‌ها نیست، دنیای تردیدهاست؛ از همین رو با هر کار او ماسکی از چهره ای برداشته می‌شود. طرح‌های توکا لحن رمانتیک ندارد اما از ظرافت و نازک اندیشی لبریز است وگاه تا همسایگی عشوه گری فیلسوفانه پیش می‌رود.»[۹]

نمایشگاه

  • سری وارونه‌ها، گالری هما، تهران ۱۳۸۸[۱۰]
  • برنده هفت جایزه از جشنواره‌های بین‌المللی کاریکاتور در کشورهای ژاپن، بلژیک، ایتالیا و ترکیه/
  • نفر اول هفتمین جشنواره مطبوعات ایران/ داور بخش کاریکاتور یازدهمین جشنواره مطبوعات ایران/ عضو هیئت داوران چندین فستیوال بین‌المللی کاریکاتور[۱۱]

کارتون‌های توکا نیستانی در مورد خاندان پهلوی

توکا نیستانی در سال ۲۰۲۴ اقدام به انتشار کاریکاتورها و کارتونهایی در مورد خانوادهٔ پهلوی کرد که منجر به واکنش‌های بسیاری شد.[۱۲] او کاریکاتورهای خود را در شبکه ایکس (توییتر سابق) منتشر کرده است.[۱۳]

جوایز

کتاب‌شناسی

  • Drawing Repression , The International Campaign for Human Rights in Iran , 2014[۱۵]

پانویس

  1. «داستان مسافران هواپیمایی که 'هر روز سقوط می‌کند' - ۶۰ دقیقه ۲۸ بهمن». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ بهمن ۱۳۹۸.
  2. «نمایشگاه آثار «توکا نیستانی» در «گالری هما»». پایگاه اطلاع‌رسانی معماری و شهرسازی ایران. ۱۵ آذر ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۳ خرداد ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  3. "منوچهر نیستانی". naakojaa (به انگلیسی). Retrieved 2023-12-02.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "Touka Neyestani Biography" (به انگلیسی). وبگاه رسمی توکا نیستانی. Archived from the original on 21 February 2008. Retrieved 3 خرداد 1388. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  5. «هیئت امناء خانه کاریکاتور معرفی شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۶-۱۰-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۱.
  6. «زندگی مجازی قربانیان سقوط (بخش نهم)؛ فراموش نمی‌کنیم».
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «ادامه مجموعهٔ «وارونه‌ها»، طرح‌های «توکا نیستانی» در گالری «هما» عرضه می‌شود». خبرگزاری ایسنا. ۵ خرداد ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۳ خرداد ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  8. «پاسخ‌های توکا نیستانی به ۱۳ انتقاد دربارهٔ کاریکاتور جنجالی».
  9. شهروند، تحریریه (۲۰۱۲-۰۷-۰۵). «توکا نیستانی از نگاه دیگران». شهروند. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۱.
  10. https://www.isna.ir/news/8803-03546/ادامه-مجموعه-ي-وارونه-ها-طرح-هاي-توكا-نيستاني-در-گالري
  11. https://www.irancartoon.ir/artists/categories.php?cat_id=11
  12. https://mihantv.com/مقالات/یک-توصیه-به-رضا-پهلوی-در-مورد-پیامدهای-ن/
  13. https://x.com/toukaneyestani?lang=en
  14. طاهری، فرح (۲۰۱۰-۰۸-۱۲). «توکا در تورنتو:هنرمند تبعیدی نیستم/ آرش عزیزی». شهروند. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۱.
  15. https://iranhumanrights.org/2014/01/drawing-repression/

جستارهای وابسته

منابع

پیوند به بیرون