تونجلی

شهری در ترکیه

تونجلی (به کردی: ده‌رسیم) شهری است در کشور ترکیه که در استان تونجلی واقع شده‌است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی ۲۸٬۵۸۶ نفر و بر اساس برآوردهای سال ۲۰۰۹ میلادی ۳۰٬۰۸۱ نفر می‌باشد.[۱][۲] این شهر دارای اکثریت کردها است[۳][۴][۵]و محل شورش درسیم بوده‌است.

تونجلی
منطقه مسکونی
کشورترکیه
منطقهٔ زمانییوتی‌سی+۳ (TRT)
شهر تونجلی یا ده‌رسیم

تاریخچه

ویرایش

در زمان امپراتوری عثمانی، این شهر را کلان یا مامکی می‌نامیدند و بخشی از منطقه ای به نام درسیم بود.[۶] تونج(tunç) در زبان ترکی به معنای «برنز» و اِلی (eli ) در لغت به معنای مُشت است. تونجلی نام عملیات نظامی بود که تحت ان کشتار درسیم انجام شد.[۷]

مورخان و جغرافی دانان یونان باستان منطقه درسیم را دارانیس(Daranis) و درکسن(Derksene) گفته‌اند.

فرهنگ

ویرایش

در منابع قرن ۱۹ و ۲۰ نشان داده آمده‌است که کردهای علوی منطقه درسیم از نظر اعتقادی با علویان قزلباش آناتولی بسیار متفاوت هستند. کردهای علوی همیشه قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار می‌شوند و به خورشید سلام می‌کنند. جشن گرفتن این روز در میان کردهای علوی نشان می‌دهد که ایمان آنها با آیین کردی ایزدی نیز مرتبط است. کردهای درسیم که با نام علوییت همچنان به عقیده خود ادامه می‌دهند و در میان آنها عقیده آنها را حق یا راه حق نامیده می‌شود، در ریشه پیوندهای محکمی با دین زرتشتی دارند تقدس آتش، توجه به کردار، گفتار و افکار مردم، پوشش زنان به سبک زرتشتی، خالکوبی روی دست و صورت. مردم. نمادهای دین زرتشتی بر روی قالی‌ها و قالی‌های آن‌ها بخشی از روابط علویان کردهای درسیم با دین زرتشتی را نشان می‌دهد.

 
پراکندگی علوی‌ها در کشور ترکیه

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "City, town and village population" (به انگلیسی). TURKISH STATISTICAL INSTITUTE. Archived from the original on 5 December 2012. Retrieved 6 May 2012.
  2. "Turkey: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). World Gazetteer. Archived from the original on 5 December 2012. Retrieved 6 May 2012.
  3. Sertel, Savaş (2016-01-31). "TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN İLK GENEL NÜFUS SAYIMINA GÖRE DERSİM BÖLGESİNDE DEMOGRAFİK YAPI". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 24 (1). doi:10.18069/fusbed.82073. ISSN 1300-9702. Archived from the original on 27 اكتبر 2021. Retrieved 24 February 2023. {{cite journal}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  4. Eke, Deniz Cosan (2021). The Changing Leadership Roles of "Dedes" in the Alevi Movement: Ethnographic Studies on Alevi Associations in Turkey and Germany from the 1990s to the Present. transcript Verlag. p. 64.
  5. Gültekin, Ahmet Kerim (2019). Kurdish Alevism: Creating New Ways of Practicing the Religion (PDF). University of Leipzig. p. 4.
  6. "Tunceli". nisanyanmap.com (به ترکی استانبولی). Retrieved 1 February 2023.
  7. "The Massacre in Dersim Still Haunts Kurds in Turkey". jacobin.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-11-09.