برخورد تمدن‌ها
برخورد تمدن‌ها یا جنگ تمدن‌ها تئوری مطرح شده توسط متخصص علوم سیاسی ساموئل هانتینگتون می‌باشد که مطابق این تئوری پس از پایان جنگ سرد فرهنگ و هویت مذهبی سرچشمه همه درگیری‌ها خواهد بود.
تاریخچه
ویرایشاین تئوری در یک مقاله با نام «برخورد تمدن ها» در سال ۱۹۹۳ چاپ شد[۱] که واکنشی به کتاب «پایان تاریخ و آخرین انسان» فرانسیس فوکویاما منتشر شده در سال ۱۹۹۲ بود.
نظریهٔ برخورد تمدن‌ها از هانتینگتون در سال ۱۹۹۲ ابتدا در یک سخنران مطرح و بعد هم در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۳ منتشر شد.
این مقاله بسیار مطرح شد و توسط مقاله‌های بعد از او، مورد استناد بسیار قرار گرفت. هانتینگتون در سال ۱۹۹۶ تئوری خود را با انتشار کتابی به نام «برخورد تمدن‌ها و دوباره سازی نظم جهانی» بسط داد.
پیش از هانتینگتون
ویرایشاصطلاح برخورد تمدن‌ها پیش از هانتینگتون نیز مطرح شده بود: مثلاً در سال ۱۹۹۰ توسط برنارد لوئیس در مقاله با نام بنیان خشم مسلمانان مطرح شد.[۲] همچنین در سال ۱۹۴۶ توسط آلبر کامو. همچنین در کتابی به سال ۱۹۲۶ در مورد خاور میانه با نام «اسلام جوان در حرکت»[۳] از بازیل متیوز به کار رفته‌است.
ماهیت نظریهٔ برخورد تمدن‌ها
ویرایشهانتینگتون در تئوری خود تمدنهای جهان را به قسمت‌های مجزا تقسیم می‌کند که شامل ۹ حوزۀ تمدن غرب، تمدن اسلامی، ارتدوکس‌ها، ژاپن، چین، آمریکای لاتین، آفریقا، تمدن بودایی و هندوئیسم می‌شود.
هانتینگتون با اشاره به موضوعاتی چون جنگ یوگسلاوی و درگیری هند و پاکستان، مذهب را به عنوان نقش کلیدی در این در گیرها مطرح می‌کند او ترکیه و ایران را به عنوان کشورهای نوظهور در عرصه بنیاد گرایی اسلامی مطرح می‌سازد.
نظریات مقابل
ویرایش- در مقابل این نظریه، محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران طرح گفتگوی تمدن‌ها را در سازمان ملل مطرح نمود.[۴]
- نظریه‌پردازهای دیگری نیز همچون تونی بلنکلی در پاسخ به نظریهٔ هانتینگتون نظریه هایی مطرح کرده‌اند.[۵]
- ادوارد سعید سخنرانی انتقادآمیزی با عنوان «افسانهٔ برخورد تمدن‌ها» دارد.
پیوند به بیرون
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «The Clash of Civilizations?». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۰۸.
- ↑ The Roots of Muslim Rage برنارد لوئیس
- ↑ Young Islam on Trek, by Basil Mathews. 1926
- ↑ وبگاه یونسکو
- ↑ آخرین فرصت غرب: آیا در برخورد تمدن‌ها پیروز خواهیم شد؟ (?The West's Last Chance: Will We Win the Clash of Civilizations): تونی بلنکلی (Tony Blankley)، آمریکا: انتشارات رگنری، ۱ اگوست ۲۰۰۶، ۲۳۲ صفحه. ISBN 9781596980211
https://web.archive.org/web/20110920105804/http://tinypic.info/files/86uuozo5v3lxv9yz2abv.jpg
