برج‌خانه
برج‌خانه (انگلیسی: Tower house) گونه‌ای خاص از سازهٔ سنگی است که همزمان به‌منظور دفاع و همچنین اقامت ساخته شده باشد.[۱]
برج‌خانه‌ها به‌ویژه در قرون وسطی در مناطق کوهستانی یا مناطقی با دسترسی محدود ساخته شدند تا بتوانند از مواضع استراتژیک با تعداد کمی نیرو دفاع کنند.
در اروپا
ویرایش
عمدهٔ استحکاماتی که نجیب‌زادگان اواخر قرون وسطی در اسکاتلند ساختند از گونهٔ برج‌خانه بود.[۲][۳] تعداد این سازه‌ها در اسکاتلند بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ تا بوده‌است.[۴] گونه‌های کوچکتر برج‌خانه‌ها در جنوب اسکاتلند به برج پیل یا خانهٔ پیل موسوم بودند.[۵] قابلیت دفاعی برج‌خانه‌ها در درجهٔ اول پاسداری در برابر یورش‌های دسته‌های کوچک بود و علیه تهاجمات نظامی ساختاریافته کاربردی نداشت. تاریخ‌نگار اسکاتلندی استوارت رید[الف] در خصوص این امر برج‌خانه‌ها را «دفاع‌پذیر و نه دفاعی»[ب] توصیف می‌کند.[۶] برج‌خانه‌ها عموماً سازه‌های سنگی بلند و کنگره‌داری بودند و مقطعی مربعی داشتند. بارمکن یا بان حصاری بود که به دور برج‌خانه کشیده می‌شد و با آنکه قابلیت دفاعی چندانی نداشت احشام ارزشمند را در فضای باز داخل آن نگه می‌داشتند.[۷][۸] برج‌خانه‌ها به‌شکلی گسترده در دو طرف مرز اسکاتلند و انگلستان شمالی برپا می‌شدند. پس از آنکه در ۱۴۹۴ میلادی جیمز چهارم اسکاتلند عنوان ارباب جزیره‌ها را تسخیر کرد ساخت برج‌خانه‌ها در سراسر منطقه رواج یافت.[۹][۱۰]
آسیای غربی
ویرایشصدها برج‌خانه در شبام یمن و الباحه عربستان وجود دارد. در قفقاز شمالی نیز صدها نمونه برج‌خانه ساخته شده‌است.
آمریکای شمالی
ویرایشمردمان باستانی پوئبلو در میزا ورده گونه‌ای برج‌خانه می‌ساختند.
جنوب چین
ویرایشجستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Sidney Toy (1985) Castles: Their Construction and History, Courier Dover Publications, شابک ۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۴ (reissue of Castles: a short history of fortification from 1600 B.C. to A.D. 1600; London: Heinemann, 1939)
- ↑ G. Stell, "War-damaged Castles: the evidence from Medieval Scotland," in Chateau Gaillard: Actes du colloque international de Graz (Autriche) (Caen, France: Publications du CRAHM, 2000), شابک ۹۷۸−۲−۹۰۲۶۸۵−۰۹−۷, p. 278.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 12.
- ↑ A. Emery, Greater Medieval Houses of England and Wales, 1300–1500: Northern England (Cambridge: Cambridge University Press, 1996), شابک ۹۷۸−۰−۵۲۱−۴۹۷۲۳−۷, p. 26.
- ↑ S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, 1985), شابک ۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 225.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, pp. 12 and 46.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 33.
- ↑ S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, Sidney, 1985), شابک ۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 224.
- ↑ I. D. Whyte, and K. A. Whyte, The Changing Scottish Landscape, 1500–1800 (London: Routledge, 1991), شابک ۹۷۸−۰−۴۱۵−۰۲۹۹۲−۶, p. 76.
- ↑ M. Glendinning, R. MacInnes and A. MacKechnie, A History of Scottish Architecture: from the Renaissance to the Present Day. (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002), شابک ۹۷۸−۰−۷۴۸۶−۰۸۴۹−۲, p. 6.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tower house». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۹.
پیوند به بیرون
ویرایش