باجگیران

شهری مرزی در استان خراسان رضوی

باجگیران شهری در بخش باجگیران شهرستان قوچان استان خراسان رضوی ایران است. این شهر نقطهٔ صفر مرزی بین ایران و ترکمنستان است. شهر باجگیران در ۷۸ کیلومتری شمال شهر قوچان و دو کیلومتری جنوب مرز ایران و جمهوری ترکمنستان قرار دارد.

باجگیران
کشور ایران
استانخراسان رضوی
شهرستانقوچان
بخشباجگیران
نام(های) پیشینباژگیران
سال شهرشدندوره قاجار
مردم
جمعیت۴۷۵ نفر (۱۳۹۸)
رشد جمعیت۴۶٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۷۲۴ متر
آب‌وهوا
میانگین بارش سالانه۲۴۰ میلی‌متر
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۱۳۷۶
باجگیران بر ایران واقع شده‌است
باجگیران
روی نقشه ایران
۳۷°۳۷′۲۰″شمالی ۵۸°۲۵′۲۱″شرقی / ۳۷٫۶۲۲۲°شمالی ۵۸٫۴۲۲۵°شرقی / 37.6222; 58.4225

تاریخچه

ویرایش

مردم آن از فارس‌ها و کردهای کرمانج تیرهٔ سیوکانلو هستند که از شرق ترکیه به این منطقه مهاجرت کرده‌اند و ترکها هستند.[۲][۳][۴] مذهب تمامی اهالی شیعه دوازده‌امامی است.[۵]

در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۰۸ زمین لرزه‌ای شمال شرقی ایران و ترکمنستان را لرزاند که بر اثر آن خانه‌های باجگیران آسیب دید.[۱][۶]

منطقه باجگیران دولت خانه و چنزقان در قدیم زمستانگاه کُردهای تیرهٔ کیلانلو بود.[۷]

بخش باجگیران که یکی از مراکز مهم داد و ستد ایران - ترکمنستان می‌باشد توسط چپانلوئی‌ها بنا گردیده‌است.

اداره گمرگ‌های ایران در زمانی که در دوره قاجار به بلژیکی‌ها واگذار شده‌بود برای گرفتن سهم دولت از کالاهایی که از مرز عشق‌آباد خارج می‌شد باج‌گیرهایی را که اسب و تفنگ داشتند برای این کار استخدام کرد. این افراد باج‌گیر نخست در روستای بردر (در ۸ کیلومتری باختر باجگیران) جای گرفتند. بعداً که این گروه به محل کنونی شهر باجگیران انتقال یافتند نام آن‌ها (باجگیران) نیز به محل جدید داده شد. محل گمرک نخست ساختمان حاتم بیک، سپس کاروانسرای حاجی قربان و پس از آن به محل فعلی که با کمک آلمانی‌ها ساخته شده‌است منتقل شد.[۵]

جمعیت

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۹۴ نفر (در ۱۸۸ خانوار) بوده‌است.[۸]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۶۵۸۵۴—    
۱۳۷۰۵۱۳۳۹٫۹٪−
۱۳۷۵۶۴۵۲۵٫۷٪+
۱۳۸۵۷۵۳۱۶٫۷٪+
۱۳۹۰۴۰۶۴۶٫۱٪−
۱۳۹۵۵۹۴۴۶٫۳٪+

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ باجگیران.
  2. «زبان دین ایلات». وبسایت جامع شهرستان قوچان.
  3. A. Manafy. The Kurdish Political Struggles in Iran, Iraq, and Turkey: A Critical Analysis (illustrated ed.). University Press of America, 2005. p. 6. ISBN 0-7618-3003-0.
  4. «فرهنگستان زبان کردی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۷.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ گمرک جمهوری اسلامی ایران بایگانی‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine: حوزه نظارت خراسان رضوی. بازدید: مارس ۲۰۱۰.
  6. نیکلاس امبرسز، چارلز. ملویل، تاریخ زمین لرزه‌های ایران، ترجمه ابوالحسن رَده، تهران ۱۳۷۰ خ. ص ۲۱۵–۲۱۶ [۱].
  7. کلیم‌الله توحدی، حرکت تاریخی کرد به خراسان در دفاع از استقلال ایران، مشهد، ج ۲، ۱۳۶۴ خ. ج ۲، ص ۱۸۷)
  8. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.