امیر حیاتی

نوازنده بزرگ تنبور

امیر حیاتی (زادهٔ ۲۵ بهمن ۱۳۰۰ صحنه - درگذشتهٔ ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ تهران) نوازندهٔ تنبور، مقام‌دان، کلام‌خوان و شاعر لک تبار [۱][۲][۳]اهل ایران بود.[۴][۵] حیاتی نواختن تنبور را از ۱۲ سالگی نزد پدر خود سپس نزد آقا سید نصرالدین جیحون آبادی به مدت چندین سال به آموختن مقامات مجلسی و حقانی پرداخت شخصیت او در عین سادگی آمیخته با شور و عشق و جنون بود و همین ویژگی بود که باعث تفاوت نوازندگی و مقام‌خوانی وی با دیگر اساتید به‌نام تنبور شد. وی شاگردان بسیاری از جمله سید خلیل عالی‌نژاد و کیخسرو پورناظری را تربیت کرد. امیر حیاتی اولین کسی بود که اشعار فارسی را با ساز تنبور همراه ساخت. تا پیش از حیاتی، فقط اشعار لکی و کردی با تنبور همراه می‌شد. در اوایل دهه سی بنا به درخواست دوستانش به تهران آمد و تا آخر عمر در آنجا اقامت گزید، آهنگ معروف «علی گویم علی جویم» که در سال ۱۳۳۹ ساخته شد، در همان سال به دعوت مسئولان رادیو ایران به ضبط و اجرای چندین مقام باستانی تنبور و «علی گویم علی جویم» پرداخت. این امر عامل مهمی در شناساندن موسیقی تنبور در خارج استانهای لرستان و کرمانشاه بود. وی شیوه‌ای منحصر به فرد در نوازندگی تنبور داشت که بی شک در نیم قرن گذشته بیشتر نوازندگان از شیوه نواختن حیاتی بهره فراوان برده اند. حیاتی ساز خود را «ندالحق» می‌نامید. این تنبور کاسه‌ای به مراتب بزرگتر و صدایی طنین‌انداز‌تر داشت.[۶]

امیر حیاتی
زاده۲۵ بهمن ۱۳۰۰ صحنه‌ کرمانشاه ایران
درگذشته۲۴ اسفند ۱۳۸۴ تهران
ژانرموسیقی مقامی موسیقی عرفانی
ساز(ها)تنبور

منابع

ویرایش
  1. «تجربه نواختن تنبور لکستان ثبت شد - ایسنا». www-isna-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۷.
  2. ««تنبور لَکستان» خواندنی شد/ توضیحات مشروح نویسنده - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency». www-mehrnews-com.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۷.
  3. «خبرگزاری جمهوری اسلامی |صفحه اصلی | IRNA News Agency». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۷.
  4. «پیکر درویش امیر حیاتی از تالار وحدت تشییع شد». خبرگزاری مهر. ۲۸ بهمن ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۶.
  5. «صحنه کرمانشاه؛ نگینی برای حلقه تنبورسازان و تنبورنوازان». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۶.
  6. «مرگ تنبورنواز صاحب سبک». کتاب ماه هنر. نورمگز (۸۹ و ۹۰): ۱۷۶. ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۶.