امیربانو کریمی
امیربانو کریمی (۹ دی ۱۳۱۰ – ۱۰ دی ۱۴۰۲) استاد ادبیات فارسی اهل ایران و متخصص در سبک هندی و صائب‌شناسی بود. او در چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان چهره ماندگار زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد.
امیربانو کریمی | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۹ دی ۱۳۱۰ تهران، ایران |
| درگذشته | ۱۰ دی ۱۴۰۲ (۹۲ سال) ساری، مازندران، ایران |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
| همسر(ها) | مظاهر مصفا (ا. ۱۳۴۲–ب. ۱۳۹۸) |
| فرزند(ان) | ۵، شامل علی مصفا |
| پدر و مادر | سید کریم امیری فیروزکوهی |
| خویشاوندان | لیلا حاتمی (عروس) |
زندگی
ویرایشامیربانو کریمی در ۹ دی ۱۳۱۰ در تهران زاده شد.[۱] او فرزند شاعر سید کریم امیری فیروزکوهی بود. امیربانو کریمی با پایان تحصیلات متوسطه در مدرسه شادخت، به کار تدریس پرداخت و تحصیلات خود را تا مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد و در همان دانشگاه مشغول به تدریس ادبیات شد.[۲] امیربانو کریمی در سال ۱۳۵۰ از رساله دکترای خود که به پیشنهاد محمد معین دربارهٔ جوامع الحکایات و لوامع الروایات بود، دفاع کرد و در سال ۱۳۵۹ باب نخست آن توسط مؤسسه انتشارات امیرکبیر به چاپ رسید.
کریمی از ازدواج نخستش صاحب یک فرزند دختر شد. او پس از پنج یا شش سال از همسر نخستش طلاق گرفت و در سال ۱۳۴۲ با مظاهر مصفا، شاعر و استاد دانشگاه تهران، ازدواج کرد.[۳] او از این ازدواج صاحب چهار فرزند، شامل بازیگر و فیلم‌ساز علی مصفا شد. یکی از دخترانش عروس سید جعفر شهیدی بود.[۴]
امیربانو کریمی برای همدردی با مصیبت‌دیدگان سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران در دی ۱۳۹۸ از شرکت در جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران انصراف داد. او با انتشار یادداشتی کوتاه در ۲۳ دی ۱۳۹۸ ضمن اعلام انصراف از شرکت در جایزه کتاب سال، دلیل دیگر این تصمیم را تسکین شرمساری خود از سال‌ها تدریس پرهیز از دروغ و نامردمی به دانشجویان و نیز سال‌ها تنفس در فضای مسموم دروغ و ریا در دانشگاه تهران عنوان کرد. امیربانو کریمی یادداشت خود را با تیتر «کار ملک از نابسامانی ز میزان درگذشت» آغاز کرد.[۵][۶] او در ۱۰ دی ۱۴۰۲ درگذشت.[۷]
بازی در فیلم
ویرایشامیربانو کریمی در بخشی از فیلم سیمای زنی در دوردست ساختۀ پسرش علی مصفا بازی کرده است.[۸]
آثارشناسی
ویرایشکتابها
ویرایش- تصحیح انتقادی قسم دوم و سوم جوامع الحکایات و لوامع الروایات (۴ جلد)، ۱۳۵۹٬۸٬۷٬۴٬۳
- جمع‌آوری و حاشیه‌نویسی و تعلیق دیوان امیری فیروزکوهی در ۲ چاپ، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵
- طرح دو بیت و دویست و یک غزل از دیوان صائب تبریزی» ، انتشارات زروار، ۱۳۶۸
- تصحیح دیوان حکیم فیاض لاهیجی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۲
- منتخب حدیقه الحقیقه حکیم سنایی انتشارات زوّار، ۱۳۷۴
پانویس
ویرایش- ↑ کارنامهٔ نشر: فهرست موضوعی کتابهای منتشر شده در سال …. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۰۲.
- ↑ فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، ص. ۶۷۴، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
- ↑ «مظاهر مصفا از چشم امیربانو کریمی». ایبنا. ۹ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ «امیر بانو فیروزکوهی». وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ «انصراف استاد سرشناس ادبیات از جایزه کتاب سال در واکنش به سرنگونی هواپیما». رادیو فردا. ۲۵ دی ۱۳۹۸.
- ↑ «انصراف امیربانو کریمی». آزما. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۸ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «امیربانو کریمی درگذشت». آفتاب. ۱۰ دی ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۲۴.
- ↑ شاهین آریامنش. «سیمای زنی در دوردست | ایران ورجاوند». iranvarjavand.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۲.