امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو

امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو (پرتغالی: Embraer EMB-312 Tucano)(به معنی توکان), یک هواپیمای آموزشی و ضد شورش، با بال پایین، با کابین‌های خلبانان پشت سر هم، با یک موتور توربوپراپاست، که توسط امبرائر در برزیل توسعه یافته و تولید شده است. نیروی هوایی برزیل در پایان سال ۱۹۷۸ حامی مالی پروژه ئی‌ام‌بی ۳۱۲ شد. کار طراحی و توسعه در سال ۱۹۷۹ بر روی یک هواپیمای آموزشی پایه کم هزینه، جدید، نسبتاً ساده و با ویژگی‌های نوآورانه آغاز شد که در نهایت به استانداردی بین‌المللی برای هواپیماهای آموزشی پایه تبدیل شد.[۴] نمونه اولیه نخستین بار در سال ۱۹۸۰ به پرواز درآمده و اولین هواپیماهای تولیدی در سال ۱۹۸۳ تحویل داده شدند.[۴]

امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو
Embraer EMB 312 Tucano
امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو از ناوگان نیروی هوایی سپاه پاسداران در نمایشگاه هوایی کیش در سال ۲۰۱۴
کاربری هواپیمای آموزشی
کشور سازنده  برزیل
تولیدکننده امبرائر
نخستین پرواز ۱۶ اوت ۱۹۸۰ (۲۵ مردادماه ۱۳۵۹ خورشیدی)
معرفی سپتامبر ۱۹۸۳
وضعیت در حال خدمت
کاربر اصلی  نیروی هوایی برزیل
 نیروی هوایی مصر
 نیروی هوایی آرژانتین
نیروی هوافضای سپاه پاسداران
ساخته‌شده [۱]۱۹۸۰–۱۹۹۶
تعداد ساخته‌شده ۶۲۴[۲]
هزینه هر فروند تی-۲۷:: ۹۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا (۱۹۸۱)[۳]
گونه‌ها شورت توکانو
توسعه‌یافته به امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۴ سوپر توکانو

تولید توکانو در ابتدا با یک سفارش داخلی برای ۱۱۸ فروند، با گزینه ای برای ۵۰ فروند اضافی در اکتبر ۱۹۸۰ آغازشد. تولید این هواپیما با اعطای مجوز تولید تحت امتیاز به نیروی هوایی مصر در سال ۱۹۹۳ و و متعاقباً گونه ای به نام شورت توکانو که ایذاً تحت امتیاز در بریتانیا تولید شد، ادامه یافت.[۵] توکانو به عرصه هواپیماهای آموزشی نظامی راه یافته و به یکی از اولین موفقیت‌های امبرائر در بازاریابی بین‌المللی تبدیل شد. در مجموع ۶۶۴ فروند (۵۰۲ فروند توسط امبرائر و ۱۶۰ فروند توسط شورت برادرز) تولید شد و توکانو در ۱۶ نیروی هوایی بر فراز پنج قاره به پرواز درآمد.[۱]

توسعه

ویرایش

خاستگاه

ویرایش

دیکتاتوری نظامی برزیل، صنعت هوایی را به عنوان یک تجهیز راهبردی در نظر گرفت و بنابراین در تلاش برای کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی، شرکت دولتی امبرائر را در سال ۱۹۶۰ تأسیس نمود.[۶] برای آشنایی این شرکت با طراحی هواپیماهای نطامی، در سال ۱۹۷۰مجوز تولید تحت امتیاز برای مونتاژ هواپیمای ایتالیایی ام بی.۳۲۶ کسب شد،[۵] و در سال ۱۹۷۳، هواپیمای مسافری منطقه ای امبرائر ئی‌ام‌بی ۱۱۰ باندیرانته با پیشرانه دو موتور پرت اند ویتنی کانادا پی‌تی۶ای به مرحله تولید رسید.[۷]

پس از آنکه در طی دهه ۱۹۵۰، در برنامه آموزشی خلبانان استفاده کامل از هواپیماهای آموزشی با پیشرانه جت آزمایش شد، در سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ از انواع هواپیماهای با پیشرانه ملخی برای آموزش خلبانی مورد استفاده قرار گرفتند.[۸] در دهه ۱۹۷۰، قیمت نفت افزایش شدیدی داشته و بهای هر بشکه نفت خام از ۳ دلار در سال ۱۹۷۳ به ۳۶ دلار در سال ۱۹۸۰ رسید.[۹] در زمان کاهش تورم در اقتصاد برزیل، هواپیمای آموزشی مورد استفاده در نیروی هوایی برزیل، هواپیماهای آموزشی سسنا تی-۳۷ سی بود که در دهه ۱۹۵۰ طراحی شده و از پیشرانه جت جی-۶۹ استفاده می‌نمود.[۱۰] به دنبال بحران انرژی در سالهای ۱۹۷۰، هزینه عملیاتی این هواپیما بسیار گران شد.[۱۱] در سال ۱۹۷۷، نیروی هوایی برزیل تمایل خود برای جایگزینی هواپیمای آموزشی تی-۳۷ را ابراز نمود،[۱۲] و تصریح کرد که هواپیمای جایگزینی باید از نظر هزینه‌های عملیاتی ارزان بوده، با ویژه گی‌های نزدیک به هواپیماهای جت طراحی شده[۱۳] و باید مجهز به صندلی پران باشد.[۱۲]

در طی سالهای۱۹۷۰ نیروی هوایی برزیل بیش از ۱۰۰ فروند هواپیمای آموزشی پایه با پیشرانه موتور پیستونی از نوع نِیوا اونیورسال را در اختیار داشت.[۱۴] در سال ۱۹۷۵ برای تشویق به انجام پروژه بعدی با نام اونیورسال-۲، شرکت صنایع هوایی نِیوا (به پرتغالی: Indústria Aeronáutica Neiva)، نمونه اولیه هواپیمای جدیدی را به نام ان۶۲۱ای (وای تی-۲۵ ای) را با بدنه بزرگتر و چهار آویزگاه خارجی تسلیحات[۱۵] و پیشرانه قدرتمند تر لایکامینگ ای او-۷۲۰-ای ۱ به قدرت ۴۰۰ اسب بخار و با سه ملخ هارتزل را ارائه نمود.[۱۶] نمونه اولیه اصلاح شده این هواپیما با نام وای تی-۲۳ بی، با شش آویزگاه خارجی تسلیحات، در ۲۲ اکتبر ۱۹۷۸ به پرواز درآمد،[۳] اما از آنجایی که این نمونه کوچک و کم سرعت بود و دارای چینش صندلی خلبانان در کنار هم بود، نیازهای اعلام شده نیروی هوایی برزیل را برآورده نمی‌نمود.[۱۷] دو سال بعد، این شرکت توسط امبرائر خریداری شد.[۱۸] در سال ۱۹۷۳ طراح شرکت نِیوا جوزف کواچ به امبرائر نقل مکان کرد،[۱۹] وی تعدادی از مطالعات شرکت قبلی بر پایه هواپیمای بر نِیوا اونیورسال، از جمله طرحی برای بهینه‌سازی به نام کاراژا (به پرتغالی: Carajá) با صندلی پشت سر هم، و پیشرانه توربوپراپ را با خود به شرکت جدید برد.[۲۰]

پاسخگویی به الزامات

ویرایش

در اوایل سال ۱۹۷۷، امبرائر دو پیشنهاد را برای نیاز به هواپیمای آموزشی مورد نیاز نیروی هوایی برزیل ارائه نمود: هواپیمای آموزش پایه ئی‌ام‌بی ۳۰۱ بر پایه نِیوا اونیورسال و با پیشرانه لایکامینگ تی ای او-۵۴۱ و هواپیمای ضدشورش ئی‌ام‌بی ۳۱۱ بر اساس طرح کاراژا با پیشرانه توربوپراپ پی‌تی۶ای.[۲۱][۲۰] هیچ‌یک از پیشنهادهای مذکور برای نیروی هوایی قابل قبول نبودند، اما به ئی‌ام‌بی ۳۱۱ در صورت احراز کارایی بالاتر، ابراز علاقه شد.[۲۲] بعداً در همان سال، وزارت هوانوردی برزیل(به پرتغالی: Ministério da Aeronáutica) الزامات جدیدی را منتشر نمود.[۲۲] بنابراین، در ژانویه ۱۹۷۸، تیم طراحی امبرائر، که توسط گیدو فونتگالانته پسوچی (به پرتغالی: Guido Fontegalante Pessotti) رهبری می‌شد و جوزف کواچ نیز در آن تیم مذکور حضور داشت، شروع به طراحی مجدد ئی‌ام‌بی ۳۱۱ نموده که منجر به خلق طرح جدید ی‌ام‌بی ۳۱۲ گردید.[۲۳]

در ۶ دسامبر ۱۹۷۸، قراردادی برای تولید دو نمونه اولیه و دو بدنه هواپیما برای انجام آزمایش‌های خستگی رسماً به امبرائر ابلاغ گردید.[۲۴]در فوریه ۱۹۷۹ مشخصات نهایی طرح به تصویب رسید،[۲۵] و تفاوت‌های اصلی این طرح با ئی‌ام‌بی ۳۱۱ عبارت بودند از موتور قوی‌تر پی‌تی۶سی، کابین خلبان عقب برآمده و اضافه کردن صندلی‌های پَران بود.[۲۰]در نهایت، مشخصات اولیه طرح دستخوش تغییرات عمده ای شد، از جمله بدنه کوچکتر با دم صلیبی شکل عمودی به جای دم خمیده به عقب. کاناپی گنبدی شکل تر، سکان افقی کشیده تر شده، فاصله بیشتر بین چرخ دماغه و چرخ عقب، کاهش ریشه بال و افزایش ابعاد بازه بال، دُم افقی و ارابه فرود.[۲۰]در اواخر سال ۱۹۷۹، یک ماکت در مقیاس برابر با هواپیما دارای کابین خلبان برای ارزیابی نشانگرهای پرواز ساخته شد، و یک مدل تحقیقاتی کوچکتر با کنترل رادیویی برای ارزیابی ویژگی‌های پرواز آزاد، قبل از ساخت یک نمونه اولیه در مقیاس کامل طراحی شد.[۲۰]

در عرض ۲۱ ماه پس از امضای قرارداد، اولین نمونه اولیه در ۱۶ اوت ۱۹۸۰، که دارای شماره کد سریال نیروی هوایی برزیل (FAB) به شماره ۱۳۰۰ بود به پرواز درآمد.[۲۶] دومین نمونه اولیه در ۱۰ دسامبر ۱۹۸۰ پرواز کرد.[۲۷] هدف از آزمایش‌های این نمونه، دسترسی به سیستم‌های هواپیما برای کاهش هزینه‌های سربار تعمیر و نگهداری بود.[۲۸][۲۹] در آگوست ۱۹۸۲، این نمونه اولیه در طی دچار سانحه شده و از بین رفت. زمانی که هواپیما از حداکثر سرعت شیرجه زنی (Vd) ۵۳۹ کیلومتر بر ساعت فراتر رفت، سکان هواپیما به صورت کامل باز شد که منجر به پارگی لبه حمله شده و به دنبال آن منجر به شیرجه ای با -۳۰ جی و نهایتاً باعت از هم پاشیدگی کامل بدنه هواپیما گردید. هم خلبان و هم کمک خلبان توانستند به سلامت از هواپیما شوند.[۱۲][۳۰] لبه حمله دُم نمونه اولیه اصلاح شد[۳۰] و اشکالات فنی در سال ۱۹۸۳ برطرف شده، پس از آن به حداکثر سرعت شیرجه معادل با ۶۰۷٫۵ کیلومتر بر ساعت دست یافت.[۳۱]

سومین نمونه اولیه با نام وای تی-۲۷ که بیشتر نمونه ای اصلاح شده برمبنای از دو نمونه قبلی بود، کد ثبتی غیرنظامی PP-ZDK را دریافت نموده و در ۱۶ اوت ۱۹۸۲ به پرواز درآمد.[۳۲] ماه بعد، نمونه اولیه اولین نمایش بین‌المللی خود را در نمایشگاه هوایی فارن‌بورو انجام داده و تنها چند روز پس از اولین پرواز خود از فراز اقیانوس اطلس عبور کرد. این گونه توسط نیروی هوایی برزیل به عنوان تی-۲۷ برای اهداف آموزشی و ای تی-۲۷ برای حمله به اهداف زمینی در ماموریت‌های ضد شورش، نامگذاری شد.[۳۳] یک دانشجوی نیروی هوایی برزیل و با الهام از یکی از شناخته شده‌ترین پرندگان در جنگل‌های پرباران آمازون ،(توکان) نام «توکانو» را برای این هواپیما پیشنهاد نمود، و این نامگذاری در ۲۳ اکتبر ۱۹۸۱ به تصویب رسید.[۳۳]

توسعه بیشتر

ویرایش
 
یک فروند شورت توکانو از ناوگان نیروی هوایی سلطنتی در حال پرواز

ئی‌ام‌بی ۳۱۲ اس

ویرایش

در ماه مه ۱۹۸۴ قراردادی بین امبرائر و شورت برادرز برای تولید گونه اصلاح شدهای از ئی‌ام‌بی ۳۱۲ به منظور برآورده کردن الزامات نیروی هوایی سلطنتی(RAF) برای یک هواپیمای آموزشی با کارایی بالا و پیشرانه توربو پروپ برای جایگزینی هواپیمای بی ای سی جت پرووست، توشیح شد.[۳۴] شورت برادرز مسئول مونتاژ نهایی و تولید تحت امتیاز ۶۰ درصد از قطعات هواپیما بود، اگرچه بالها، ارابه فرود و کاناپی در برزیل تولید می‌شد.[۳۵]

در مارس ۱۹۸۵، پس از رقابت با انواع دیگر، شورت توکانو با سفارشی به ارزش ۱۲۶ میلیون پوند استرلینگ برای ۱۳۰ فروند هواپیما و امکان افزایش سفارش برای ۱۵ فروند دیگر، برنده این رقابت اعلام شد.[۳۴] علاوه بر تولید شورت توکانو برای نیروی هوایی سلطنتی(RAF)، این هواپیما به نیروی هوایی کنیا (۱۲ فروند توکانو ام کی. ۵۱) و نیروی هوایی کویت (۱۶ فروند توکانو ام کی. ۵۲) صادر شد.[۲۴]

ئی‌ام‌بی ۳۱۲ اچ

ویرایش
 
The stretched EMB-312H (s/n 161) had a more powerful engine and was dubbed the "Super Tucano".

در اواسط دهه ۱۹۸۰، زمانی که امبرائر بر روی نسخه شورت توکانو کار می‌کرد، نسخه جدیدی را نیز به نام ئی‌ام‌بی ۳۱۲-جی۱ توسعه داد. نمونه اولیه این گونه جدید که از موتور گرت استفاده می‌نمود، برای اولین بار در ژوئیه ۱۹۸۶ به پرواز درآمد.[۱] با این حال، نیروی هوایی برزیل هیچ علاقه ای نشان به این پروژه نشان نداد و در نهایت این طرح به کنار گذاشته شد.[۱] با این وجود، درس‌هایی که از استفاده از هواپیما در ماموریت‌های نظامی در پرو و ونزوئلا به دست آمد، امبرائر را به ادامه مطالعات در مورد گونه جدید این هواپیما هدایت کرد. همچنین نسخه ویژه ای برای شکار هلیکوپتر را که به عنوان «قاتل هلیکوپتر» یا ئی‌ام‌بی ۳۱۲-اچ نامگذاری شده بود، دردست مطالعه قرار گرفت.[۱]

با پیوستن مشارکت امبرائر و نورثروپ گرامن در رقابت (برنامه مشترک هواپیمای آموزشی اولیه) (به انگلیسی: Joint Primary Aircraft Training System) به اختصار (JPATS) برای تأمین هواپیمای آموزشی مورد نیاز نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، فعالیت بروی این گونه توسعه یافته توکانو، با شدت بیشتری پیگیری شد. در سال ۱۹۹۱، یکی از نمونه‌های اولیه موجود ئی ام بی ۳۱۲ با الزامات اعلام شده در این رقابت، اصلاح و به روزآوری شد.. بدنه هواپیما به میزان ۱٫۳۷ متر(۴٫۴۹ فوت) افزابش طول داشت، سازه‌های مقطعی در جلو و عقب کابین خلبان برای بازیابی مرکز ثقل و پایداری آن، افزوده شده، بدنه هواپیما تقویت شد، اتاقک خلبانان به صورت تحت فشار طراحی گردیده و طول دماغه هواپیما برای فراهم آوردن فضای کافی برای نصب موتور قدرتمند تر پی تی ۶ای-۶۷ آر به قدرت ۱٬۴۲۴ اسب بخار، افزوده شد.[۳۶]این نمونه با کدشناسایی PT-ZTW, s/n 161 در سپتامبر ۱۹۹۱ به پرواز درآمد.[۱] دو نمونه اولیه جدید ئی‌ام‌بی ۳۱۲-اچ با موتور پی تی ۶ای-۶۸ای به قدرت ۱٬۲۵۹ اسب بخار در سال ۱۹۹۳ ساخته شد.[۳۶] طراحی ئی‌ام‌بی ۳۱۲-اچ بعداً به عنوان نقطه شروع برای هواپیمای جدید امبرائر ئی‌ام‌بی ۳۱۴ سوپر توکانو شد که در نیروی هوایی برزیل به عنوان ای-۲۹ نامگذاری شد.[۳۶]

طراحی

ویرایش
 
برای حفاظت از ارتعاشات صندلی عقب در مواقع اضطراری است، از یک قاب شیشه ای در مرکز کانوپی حبابی ئی ام بی-۳۱۲ اف استفاده شده است.

بسیاری از ویژگی‌های ئی‌ام‌بی ۳۱۲ توکانو در طراحی‌های بعدی هواپیماهای آموزشی پایه، استاندارد شد.[۳۷] توکانو اولین هواپیمای آموزشی با پیشرانه توربوپراپ بود که از ابتدا با قابلیت هواپمیاهای جت نظامی توسعه یافت. یک صندلی پَران مارتین بیکر ام کی۸ ال در این هواپیما مورد استفاده قرار گرفت. این اولین هواپیمای امبرائر با صندلی‌های پشت سر هم بود که صندلی عقب برای داشتن امکان دید بدون مانع از کابین عقب، در ارتفاع بالاتر قرار گرفته[۱۲] و به همین منظور، کانوپی حبابی این هواپیما بدون فریم طراحی شده است.[۳۸]

مانورپذیری بالا، پایداری در سرعت‌های پایین و چهار آویزگاه خارجی تسلیحات در زیر بال که امکان حمل تا ۱٬۰۰۰ کیلوگرم (۲٬۲۰۰ پوند) جنگ‌افزار را برای توکانو فراهم می‌آورد، به این هواپیمای آموزشی اجازه می‌دهد تا در ماموریت‌های بمباران تاکتیکی در محیط‌های درگیری با شدت کم یا عملیات ضد شورش و در رهگیری‌های ضد باندهای قاچاق مواد مخدر شرکت نماید.[۳۹] این هواپیما می‌تواند تا ۶۹۴ لیتر (۱۸۳ گال آمریکایی) سوخت را در مخازن داخلی سوخت خود حمل نموده؛[۴۰] علاوه بر آن برای مسافت‌های طولانی‌تر، با نصب دو مخزن سوخت ۶۶۰ لیتری (۱۷۰ گال آمریکا) در آویزگاه خارجی تسلیحات زیر بالها، این هواپیما قادر به پرواز تا نه ساعت خواهد بود.[۱۰][۴۱]

مشخصات (ئی‌ام‌بی ۳۱۲ استاندارد)

ویرایش
 
اتاقک خلبان یک ئی‌ام‌بی-۳۱۲ نیروی هوایی برزیل

داده‌ها از Air International, Vol. 26, Issue 6,[۴۲] and armament data from Air International, Vol. 24, Issue 1.[۴۳]

ویژگی‌های کلی

  • خدمه: ۲
  • طول: ۹٫۸۶ متر (۳۲ فوت ۴ اینچ)
  • پهنای بال: ۱۱٫۱۴ متر (۳۶ فوت ۷ اینچ)
  • ارتفاع: ۳٫۴ متر (۱۱ فوت ۲ اینچ)
  • مساحت بال‌ها: ۱۹٫۴ متر مربع (۲۰۹ فوت مربع)
  • ماهی‌واره: root: NACA 63A415; tip: NACA 63A212[۴۴]
  • وزن خالی: ۱٬۸۱۰ کیلوگرم (۳٬۹۹۰ پوند)
  • بیشترین وزن برخاست: ۳٬۱۷۵ کیلوگرم (۷٬۰۰۰ پوند)
  • ظرفیت سوخت: ۶۹۴ لیتر (۱۸۳ گالون آمریکایی؛ ۱۵۳ گالون بریتانیایی)[۴۰]
  • پیشرانه هواگرد: ۱ عدد موتورتوربوپراپ پرت اند ویتنی کانادا پی‌تی۶ای-۲۵سی،‏ ۵۵۲ کیلووات (۷۴۰ اسب بخار) [۴۵]
  • ملخ‌ها: ۴-bladed با سرعت ثابت

عملکرد

  • حداکثر سرعت: ۴۵۸ کیلومتر بر ساعت (۲۸۵ مایل بر ساعت؛ ۲۴۷ گره) at ۴٬۱۱۵ متر (۱۳٬۵۰۱ فوت)
  • سرعت کروز: ۴۴۱ کیلومتر بر ساعت (۲۷۴ مایل بر ساعت؛ ۲۳۸ گره)
  • سرعت واماندگی: ۱۲۴ کیلومتر بر ساعت (۷۷ مایل بر ساعت؛ ۶۷ گره)
  • سرعت (هوانوردی): ۵۳۹ کیلومتر بر ساعت (۳۳۵ مایل بر ساعت؛ ۲۹۱ گره)
  • بُرد: ۱٬۹۱۶ کیلومتر (۱٬۱۹۱ مایل؛ ۱٬۰۳۵ مایل دریایی)
  • حداكثر ارتفاع: ۸٬۷۵۰ متر (۲۸٬۷۱۰ فوت)
  • حد شتاب جی: +۶ /-۳
  • بارگیری بال: ۱۶۴ کیلوگرم بر متر مربع (۳۴ پوند بر فوت مربع)

جنگ‌افزار

  • سلاح‌ها ** علاف حامل:
  • آویزگاه‌های حمل سلاح: چهارعدد زیربالها با ظرفیت ۱٬۰۰۰ کیلوگرم (۲٬۰۰۰ پوند),
  • راکت‌ها: ** 127 mm HVAR ground rockets
    • غلاف‌های حامل راکت:
      • ۷ عدد راکت ۳۷ میلی‌متری اس.بی. اِی. تی
      • ۷ عدد راکت ۷۰ میلی‌متری اس.بی. اِی. تی
  • بمب‌ها:
  • سایر تجهیرات:
    • مخزن فرابَری: ۲ عدد ۶۶۰ لیتر (۱۷۰ گالون آمریکایی)[۱۰] یا ۳۳۰ لیتر (۸۷ گالون آمریکایی)[۴۷]

جستارهای وابسته

ویرایش

توسعه مرتبط

هواگردهای با عملکرد، پیکربندی و یا دوره زمانی مشابه

فهرست‌های مرتبط

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام contador وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۱۵.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Warwick, Graham (4 July 1981). Mason, David (ed.). "The combat trainer market". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 120 (3785): 26. ISSN 0015-3710. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «War4» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "EMB 312 Tucano". Embraer Historical Center. Archived from the original on 23 July 2012. Retrieved 15 September 2012.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Todd, Daniel; Simpson, Jamie (30 March 1986). The World Aircraft Industry. Surry Hills, Australia: Croom Helm. p. 246. ISBN 0-7099-2486-0.
  6. Goldstein, Andrea (2002). "Embraer: From national champion to global player" (PDF). In Altimir, Oscar (ed.). CEPAL Review No. 77. United Nations. pp. 99–100. ISBN 92-1-121408-4. Archived from the original (PDF) on 21 June 2015. Retrieved 1 October 2012.
  7. "PT6A: More Than a Legend". Pratt & Whitney Canada. Archived from the original on 6 July 2011. Retrieved 1 October 2012.
  8. Warwick and Gaines (1983), p 30
  9. Singer, Fred (November 1987). "Oil Policy in a Changing Market". In Sternlight, David (ed.). Annual Review of Energy. Vol. 12. Palo Alto, USA: Annual Reviews. pp. 445–470. doi:10.1146/annurev.eg.12.110187.002305. ISBN 978-0-8243-2312-7.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ Warwick and Gaines (1983), p 32
  11. Taylor 1999, p. 293
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ Fricker 1983, p. 7
  13. Frédriksen, John (2001). International warbirds: an illustrated guide to world military aircraft, 1914–2000. ABC-CLIO. p. 102. ISBN 1-57607-364-5.
  14. Swanborough (1980), p. 290
  15. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Swan79 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  16. "NEIVA N621A (YT-25A) "Universal II"". Brazilian Aerospace Museum. Archived from the original on 24 August 2011. Retrieved 8 October 2012.
  17. Warwick and Gaines (1983), p 31–32
  18. "Neiva (Industria Aeronautica Neiva SA) (Brazil), Contractors". Janes Infor Group. 20 March 2009. Archived from the original on 26 January 2013. Retrieved 5 October 2012.
  19. Alencar, José (25 March 1998). "Zé Kovács, o fazedor de aviões". Gazeta Mercantil (به پرتغالی). São Paulo. p. 1. ISSN 0102-0285. Archived from the original on 1 February 2014. Retrieved 26 October 2012.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ ۲۰٫۴ Swanborough (1980), p.  290–291
  21. Braybrook, Roy (September 1978). Green, William (ed.). "Combat Aircraft Spectrum". Air International. Bromley, UK: Fine Scroll. 15 (3): 121. ISSN 0306-5634.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Volland, Marc (1 June 2011). Die Flugzeuge von Embraer (به آلمانی). Norderstedt, Germany: Books on Demand. p. 79. ISBN 978-3-8423-0004-0.
  23. Pereira, Roberto; Piochi, Antônio (1982). História da construção aeronáutica no Brasil (به پرتغالی). São Paulo, Brazil: editora Aquarius. p. 319. OCLC 10950268.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ Wheeler, Berry, ed. (September 1992). "Two-seat Toucan". Air International. Stamford, UK: Key Publishing. 43 (3): 162. ISSN 0306-5634.
  25. Fricker (1983), p.8
  26. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام t1999 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  27. Taylor (1988), p. 13
  28. Warwick, Graham (31 January 1981). Ramsden, J. M. (ed.). "Second EMB-312 flying". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 119 (3743): 278. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 29 October 2012.
  29. Warwick, Graham (8 May 1982). Mason, David (ed.). "Brazil tests armed trainer". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 121 (3809): 1136. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 11 November 2012. Retrieved 6 November 2012.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Warwick, Graham (22 January 1983). Mason, David (ed.). "Embraer Traces Crash Cause". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 123 (3846): 172. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 17 July 2013. Retrieved 6 November 2012.
  31. Warwick, Graham (25 June 1983). Mason, David (ed.). "Tracer ..." Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 123 (3868): 1891. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 6 November 2012.
  32. Alfonzo (2003), pp. 1–2
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ Alfonzo (2003), p. 2
  34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Fricker, John (May 1987). Green, William (ed.). "RAF Prepares for Tucano". Air International. Bromley, UK: Fine Scroll. 32 (5): 237. ISSN 0306-5634.
  35. U.S. Congress, Office of Technology Assessment (June 2001). Global Arms Trade, OTA-ISC-460 (PDF) (Report). Washington, DC: U. S. Government Printing. p. 147. ISBN 978-0-16-032974-6. Archived (PDF) from the original on 4 March 2016. Retrieved 24 October 2012.
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام forecast_Int وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  37. Warwick, Graham (25 July 1981). Mason, David (ed.). "Embraer starts EMB'312 marketing". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 120 (3788): 219. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 13 April 2014. Retrieved 15 September 2012.
  38. Latham (1982), p. 180
  39. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام embraer_His وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  40. ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Penney, Steward (17 August 1999). Reed, Carol (ed.). "Military Aircraft – Part 2". Flight International. Sutton, UK: Reed Business Information. 156 (4689): 67. ISSN 0015-3710. Archived from the original on 1 November 2014. Retrieved 15 September 2012.
  41. Ende, Cees-Jan (November 2010). Bakker, Goof (ed.). "Tucano Tango". Pilots & Planes Military. Utrecht, The Netherlands (1): 19.
  42. Swanborough, Gordon (June 1985). Green, William (ed.). "World Trainer Directory". Air International. Bromley, UK: Fine Scroll. 28 (6): 301. ISSN 0306-5634.
  43. Fricker (1983), pp. 10–11
  44. Lednicer, David. "The Incomplete Guide to Airfoil Usage". m-selig.ae.illinois.edu. Retrieved 16 April 2019.
  45. "Pratt & Whitney Canada PT6 Series Type Certificate" (PDF). U.S. Department of Transportation. Archived (PDF) from the original on 10 September 2010. Retrieved 5 October 2012.
  46. "Munition / PODS / HMP". Weapons Systems. Archived from the original on 25 May 2013. Retrieved 28 October 2012.
  47. Hale (2002), p. 27

کتاب‌شناسی

ویرایش
  • Alfonzo, Adolfo (10 May 2003). Embraer EMB.312 Tucano (PDF) (به اسپانیایی) (1st ed.). Archived from the original (PDF) on 1 November 2014. Retrieved 3 February 2012.;
  • Fricker, John (January 1983). Green, William (ed.). "Embraer's Tractable Tucano". Air International. Bromley, UK: Fine Scroll. 24 (1): 7–14. ISSN 0306-5634.;
  • Hoyle, craig (13 December 2011). Morrison, Murdo (ed.). "World Air Forces Directory" (PDF). Flight International. Sutton, UK: Reed Business Information. 180 (5321): 26–52. ISSN 0015-3710.;
  • Latham, Peter (23 January 1982). "Brazil's fighter-pilot trainer". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 121 (3794): 180–182. ISSN 0015-3710.;
  • Rivas, Santiago; Cicalesi, Juan Carlos (2007). "Type Analysis: Embraer EMB-312/314 Tucano and Super Tucano". International Air Power Review. Westport, Connecticut: AIRtime Publishing. 22: 60–79. ISBN 1-880588-79-X. ISSN 1473-9917.;
  • Swanborough, Gordon (June 1980). Green, William (ed.). "Embraer's New Trainer". Air International. Bromley, UK: Fine Scroll. 18 (6): 290–291. ISSN 0306-5634.;
  • Taylor, John W.R., ed. (1988). Jane's All the World's Aircraft 1988–89. London: Jane's Information Group. ISBN 0-7106-0867-5.;
  • Taylor, Bill (May 1999). English, Malcolm (ed.). "Flying Training Aircraft". Air International. Stamford, UK: Key Publishing. 56 (5): 298–300. ISSN 0306-5634.;
  • Trimble, Stephen (20 March 2012). Morrison, Murdo (ed.). "The Race to re-Arm a Region". Flight International. Sutton, UK: Reed Business Information. 181 (5333): 42–45. ISSN 0015-3710.;
  • Warwick, Graham; Gaines, Mike (2 July 1983). Mason, David (ed.). "New developments in trainers". Flight International. Sutton, UK: I.P.C. Transport Press. 124 (3869): 26–32. ISSN 0015-3710.;

پیوند به بیرون

ویرایش