هورمون محرک فولیکولی

هورمون محرکه فولیکولی (FSH) هورمونی گلیکوپروتئینی است که از بخش پیشین هیپوفیز در هر دو جنس (نر، ماده) آزاد می‌شود.

glycoprotein hormones, alpha polypeptide
FSH (α-FSH (green), β-FSH (orange)) with receptors (blue)
شناساگرها
نماد	CGA
آنتره	۱۰۸۱
HUGO	۱۸۸۵
میراث مندلی در انسان	۱۱۸۸۵۰
RefSeq	NM_000735
یونی‌پورت	P01215
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. 6 q۱۴-q21

follicle stimulating hormone, beta polypeptide
Follicle-stimulating hormone
شناساگرها
نماد	FSHB
آنتره	۲۴۸۸
HUGO	۳۹۶۴
میراث مندلی در انسان	۱۳۶۵۳۰
RefSeq	NM_000510
یونی‌پورت	P01225
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. 11 p۱۳

میزان طبیعی FSH

هورمون محریک فولیکولی (FSH)
مرحلهٔ فولیکولی	۱٫۳۷–۹٫۹ واحد بین‌المللی بر لیتر(IU/L)
اوجی که در میانهٔ دوره داریم.	6.17–17.2 IU/L
مرحلهٔ لوتئال	1.09–9.2 IU/L
خانم‌ها پس از یائسگی	19.3–100.6 IU/L
مرد	1.42–15.4 IU/L

اثرات

هورمون FSH گلیکوپروتئینی با وزن مولکولی حدود ۲۵۰۰۰ می‌باشد که از سلولهای گنادوتروپ واقع در لوب پیشین هیپوفیز ترشح شده و این هورمون در رشد و بلوغ اندامهای جنسی و صفات ثانویه جنسی مؤثر است. ترشح این هورمون توسط هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌ها که از هیپوتالاموس آزاد می‌شود تنظیم می‌گردد. این هورمون در هر دو جنس نر و ماده نقش مهمی در تولید و تکامل گامتها (اسپرم یا تخمک) دارد. FSH در زنان موجب رشد فولیکول تخمدان و در مردان موجب تحریک سلولهای سرتولی بیضه به ترشح (Androgen binding protein (ABPs شده و ترشح آن توسط مکانیسم فید بک منفی Inhibin که از بخش پیشین هیپوفیز ترشح می‌شود، کنترل می‌گردد.

کاربرد درمانی

FSH به صورت فولیتروپین ادراری که فرآورده بسیار خالص شده هورمون FSH استخراج شده از ادرار زنان یائسه موجود است. علاوه براین، شکل نوترکیب آن به عنوان فولیتروپین آلفا با منشأ DNA نوترکیب دردسترس است. این دارو می‌تواند در زنانی که دچار نارسایی تخمدانی اولیه نیستند، با تحریک رشد فولیکولی تخمدان؛ و در آقایان دچار هیپوگنادیسم برای تحریک اسپرماتوزوئید به درمان ناباروری کمک کند. همچنین سبب تشکیل فولیکول‌ها می‌شود.

جستارهای وابسته

• هیپوفیز
• هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌ها

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی