اسید فسفاتیدیک
اسید فسفاتیدیک (انگلیسی: Phosphatidic acid) فسفولیپید آنیونی مهمی است که برای پیام‌رسانی مولکولی و فعال‌سازی کانال‌های یونی با دریچه لیپیدی لازم هستند. هیدرولیز اسید فسفاتیدیک سبب ایجاد یک مولکول گلیسرول و اسید فسفریک و دو مولکول اسید چرب می‌شود. اسیدهای فسفاتیدیک حدود ۰٫۲۵٪ از فسفولیپیدهای دولایه را تشکیل می‌دهند.[۱]
ساختار
ویرایشاسید فسفاتیدیک از یک ستون اصلی گلیسرول تشکیل شده‌است و به‌طور معمول، یک اسید چرب اشباع به کربن-۱، یک اسید چرب غیراشباع به کربن-۲ و یک گروه فسفات به کربن-۳ پیوند دارد.[۲][۳]
ساختار و تجزیه
ویرایشعلاوه بر سنتز نوپدید، اسید فسفاتیدیک از سه طریق قابل ساخت است:
- توسط فسفولیپاز دی و از طریق هیدرولیز پیوند اکسیژن-فسفر فسفاتیدیل کولین که منجر به ساخت اسید فسفاتیدیک و کولین می‌شود.[۴]
- از طریق فسفریلاسیون دی‌گلیسرید توسط آنزیم دی‌اسیل‌گلیسرول کیناز
- از طریق آسیل‌دار کردن لیزوفسفاتیدیک اسید توسط آنزیم «لیزوفسفریک اسید اسیل‌ترانسفراز». این رایج‌ترین مسیر ساخت است.[۵]
سنتز نوپدید اسید فسفاتیدیک از مسیر گلیسرول ۳-فسفات در تصویر زیر نشان داده شده‌است:
علاوه بر اینها، اسید فسفاتیدیک را می‌توان با کمک آنزیم‌های لیپید فسفات فسفوهیدرولاز (LPPs) به دی‌گلیسرید[۶][۷] یا با کمک «آنزیم‌های فسفولیپاز گروه A» به «لیزو-اسید فسفاتیدیک» تبدیل کرد.
نقش زیستی در سلول
ویرایش- اسید فسفاتیدیک پیش‌ساز ساخت بسیاری از لیپیدهاست.
- خواص فیزیکی اسید فسفاتیدیک، انحنای غشاء سلولی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- اسید فسفاتیدیک نوعی لیپید پیام‌رسان است که پروتئین‌های سیتوزولی را به سمت جایگاه‌های مناسب غشایی هدایت می‌کند (مثلا اسفنگوزین کیناز ۱).
- اسید فسفاتیدیک نقش بسیار مهمی در در ترارسانی پیام‌های نوری بصری در دروزوفیلا دارد.
- اسید فسفاتیدیک یک لیگاند لیپیدی است که به‌عنوان دریچه در برخی کانال‌های یونی عمل می‌کند.
منابع
ویرایش- ↑ Welti, R; Li, W; Li, M; Sang, Y; Biesiada, H; Zhou, HE; Rajashekar, CB; Williams, TD; Wang, X (30 August 2002). "Profiling membrane lipids in plant stress responses. Role of phospholipase D alpha in freezing-induced lipid changes in Arabidopsis". The Journal of Biological Chemistry. 277 (35): 31994–2002. doi:10.1074/jbc.M205375200. PMID 12077151.
- ↑ William W. Christie. "Phosphatidic Acid, Lysophosphatidic Acid and Related Lipids". Archived from the original on 23 October 2004. Retrieved 5 November 2009.
- ↑ Schroeder, R.; London, E.; Brown, D. (December 1994). "Interactions between saturated acyl chains confer detergent resistance on lipids and glycosylphosphatidylinositol (GPI)-anchored proteins: GPI-anchored proteins in liposomes and cells show similar behavior". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 91 (25): 12130–12134. Bibcode:1994PNAS...9112130S. doi:10.1073/pnas.91.25.12130. PMC 45390. PMID 7991596.
- ↑ Liscovitch M, Czarny M, Fiucci G, Tang X (February 2000). "Phospholipase D: molecular and cell biology of a novel gene family". Biochem. J. 345 (3): 401–15. doi:10.1042/0264-6021:3450401. PMC 1220771. PMID 10642495.
- ↑ Devlin, T. M. 2004. Bioquímica, 4ª edición. Reverté, Barcelona. شابک ۸۴−۲۹۱−۷۲۰۸−۴
- ↑ Brindley DN, Waggoner DW (May 1996). "Phosphatidate phosphohydrolase and signal transduction". Chem. Phys. Lipids. 80 (1–2): 45–57. doi:10.1016/0009-3084(96)02545-5. PMID 8681429.
- ↑ Brindley DN, Waggoner DW (September 1998). "Mammalian lipid phosphate phosphohydrolases". J. Biol. Chem. 273 (38): 24281–4. doi:10.1074/jbc.273.38.24281. PMID 9733709.
