استنساخ نام یک تابلوی رنگ و روغن اثر محمود خان ملک الشعرا می‌باشد. این نقاشی را می‌توان از مهمترین آثار محمود خان و از آثار پیشرو در نقاشی مدرن ایران دانست. محمود خان ملک الشعرا این تابلو‌ را‌ با سـبکی کـشید کـه هنوز در اروپا جریان‌ نداشت. تابلو یک فضای تصویری دو بعدی دارد و نـور و سایه‌ در شکلها باعث ترکیب‌بندی چشم‌گیر شده‌ است‌. این تابلو در موزه کاخ گلستان نگه داری‌ می‌شود.

استنساخ
در پایین عمل محمودخان ملک‌الشعرا که در سال یک هزار و سیصد و هشت ساخته است محمدقاسمخان پسر فتحعلیخان ملک‌الشعرا
هنرمندمحمودخان ملک الشعرا
سال۱۳۰۸ ه.ق، ۱۸۹۰-۱۸۹۱ میلادی
موادرنگ و روغن
جنبشمکتب قاجار
ابعاد
۱۲۰ در ۱۴۶ سانتی متر
مکانکاخ گلستان، تهران
وبگاه

روند کار

ویرایش
 
طرح اولیه تابلوی استنساخ، در نقاشی فیگور سمت چپ شبیه محمدقاسمخان در حالتی که پیش چراغ تصحیح کتاب می کند و در فیگور راست شبیه محمدحسین‌خان در حالتی که چپق می‌کشد. ۱۲۷۹ ه.ق، اثر محمودخان ملک الشعرا، آبرنگ

به نظر می‌رسد که محمود صبا قبل از خلق این اثر با تکنیک رنگ و روغن، چند بار این اثر را با قطعهای کوچک با تکنیک آبرنگ به طور دقیق و متشابه باهم کشیده‌است. یکی از این قطعها واقع در خزانه موزه کاخ گلستان و یک قطع دیگر آن متعلق به یکی از نوادگان پسری وی می‌باشد.[۱] وجود چند نمونه از این اثر نشان از این دارد که محمود صبا برای رسیدن به ترکیب‌بندی و نتیجه دلخواه دست به خطا و آزمون زده و سعی به رسیدن به یک نتیجه آگاهانه داشته‌است.

پانویس

ویرایش

منابع

ویرایش
  • خواجه احمدعطاری، علیرضا (زمستان ۱۳۷۷). «هنرهای تجسمی: محمودخان ملک الشعرا». هنرهای تجسمی (۳۸): ۱۴.
  • کعبی پور، محبوبه (تابستان ۱۳۸۲). «زندگی و آثار محمود خان ملک الشعرا و بررسی تابلوی استنساخ». فصلنامه هنر (۵۶): ۱۸.
  • شاهسوارانی، فریده (۱۳۹۳). «محمود صبا (محمود خان ملک الشعرا صبای کاشانی) پیشگام در نقاشی نوین». نقش مایه (۲۰). دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۲۳.