اسامه بن لادن

نخستین رهبر القاعده (۱۹۵۷–۲۰۱۱)
(تغییرمسیر از اسامه بن‌لادن)

محمد اُسامه بن محمد بن عوض بن لادِن (۱۰ مارس ۱۹۵۷ – ۲ مه ۲۰۱۱) یکی از اعضای خاندان بن لادن و بنیان‌گذار و رهبر شبکهٔ القاعده بود.

اسامه بن لادن
نام هنگام تولداُسامه بن محمد بن عوض بن لادِن[۱]
زادهٔ۱۳۷۷ ه‍. ق
۱۰ مارس ۱۹۵۷
درگذشت۲ مهٔ ۲۰۱۱ (۵۴ سال)
ملیتعربستان سعودی (۱۹۵۷–۱۹۹۴)
بدون تابعیت رسمی (۱۹۹۴–۲۰۱۱)
سال‌های فعالیت۱۹۸۴–۲۰۱۱
سازمان القاعده
آثار برجستهحملات ۱۱ سپتامبر
عنوانابومحمد[۲]
همسر(ها)۵:[۲]
نجوا غانم
ام علی
ام خالد
ام حمزه
ام صداح
فرزندان۲۰–۲۶، از جمله عبدالله، سعد، عمر و حمزه[۲]
والدینمحمد بن عود بن لادن، حمیده العطاس
بن‌لادن و حامد میر روزنامه‌نگار پاکستانی در سال ۲۰۰۱
ایمن الظواهری و بن لادن، سال ۲۰۰۱ در کابل

اسامه بن لادن در رابطه با حملات تروریستی بسیاری در سرتاسر جهان از جمله بمب‌گذاری‌های ۷ اوت ۱۹۹۸ در سفارتخانه‌های آمریکا در دارالسلام (تانزانیا) و نایروبی (کنیا)، حمله به کشتی جنگی یواس‌اس کول و حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به مرکز تجارت جهانی و پنتاگون تحت تعقیب پلیس فدرال آمریکا قرار داشت.[۳] وی در تاریخ ۲ مه[۴] ۲۰۱۱ توسط گروه توسعه جنگاوری ویژه نیروی دریایی از فرماندهی مشترک عملیات ویژه نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا در پاکستان کشته شد.[۵]

کودکی

ویرایش

اسامه بن محمد بن عوض بن لادن در ۱۰ مارس ۱۹۵۷ در ریاض، پایتخت عربستان سعودی زاده شد.[۶][۷]

او فرزند محمد بن لادن، میلیاردر فعال در صنعت ساختمان با ارتباطاتی با آل سعود و دهمین همسر خود، حمیده العطاس بود. خانواده بن لادن ۵ میلیارد دلار آمریکا از صنعت ساختمان‌سازی به دست آوردند که اسامه بعداً ۲۵–۳۰ میلیون دلار آن را به ارث برد.[۸]

بن لادن همچون یک مسلمان معتقد وهابیت پرورش یافت.[۹] او بین ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۶ به مدرسه نمونه الثغر که مدرسه‌ای سکولار و برای طبقه نخبگان بود پیوست.[۱۰] او در دانشگاه ملک عبدالعزیز در رشته‌های علم اقتصاد و مدیریت بازرگانی تحصیل کرد؛ و در ۱۹۸۱ مدرکی در مدیریت عمومی[۱۱] یا مدرکی در مهندسی عمران در ۱۹۷۹ گرفت.[۱۲] یک منبع او را سختکوش می‌خواند[۱۳] و دیگری می‌گوید او پیش از اخذ مدرک در سال سوم دانشگاه را ترک کرد.[۱۴] در دانشگاه، بزرگ‌ترین علاقه بن لادن، مذهب بود. او در تفسیر قرآن و جهاد و کارهای عام‌المنفعه فعال بود.[۱۵] دیگر علایق او سرودن شعر[۱۶] و مطالعه بود و گفته شده فیلم هرج‌ومرج بزرگ و آثار برنارد لاو مونت‌گومری و شارل دو گل را دوست داشته است. به فوتبال علاقه داشت و دوست داشت سانتر فوروارد بازی کند و هوادار باشگاه آرسنال بود.[۱۷]

زندگی شخصی

ویرایش

او در ۱۹۷۶، در ۱۷ سالگی با نجوا غانم در شهر لاذقیه، سوریه ازدواج کرد.[۱۸] پس از آن ۴ بار دیگر ازدواج کرد و دو بار طلاق گرفت. او بین ۲۰ تا ۲۶ فرزند داشت.[۱۹]

روزنامهٔ الشرق الاوسط در ۲ ژانویه ۲۰۱۰ نوشت که یکی از همسران بن لادن به نام خیریه (ام حمزه) به همراه یک دختر و پنج پسر بن لادن به همراه تعداد دیگری از خانواده او از سال ۲۰۰۱ یعنی از زمان حمله آمریکا به افغانستان در ایران به سر می‌برند. این روزنامه به نقل از عروس بن لادن که او نیز در ایران به سر می‌برده است نوشت که خانواده بن لادن زندگی مرفه و خوبی در ایران داشته‌اند و در خانه از امکاناتی نظیر باغ و استخر و رایانه برخوردار بوده‌اند، اگرچه به اینترنت دسترسی نداشته‌اند و از هرگونه تماس با خارج و ارسال اخبارشان منع شده‌اند. عروس بن لادن از محمود احمدی‌نژاد به خاطر برخورد خوب مقامات ایرانی با فرزندان بن لادن تشکر کرد.[۲۰] در دسامبر ۲۰۰۹ رسانه‌ها خبر دادند که دختر بن لادن به نام «امان» یا «ایمان» در جریان یک برنامه خرید که هر شش ماه یک بار از سوی مقامات امنیتی ایران برای آنان تدارک دیده می‌شود موفق به فرار شده و به سفارت عربستان سعودی در تهران پناهنده شده است. پس از چند روز یکی از پسران بن لادن به نام «بکر» نیز موفق به فرار و پناهندگی به سفارت عربستان و سپس خروج از ایران با کمک سفارت عربستان سعودی شد.[۲۱] دو پسر دیگر بن لادن به نام‌های «عمر» و «عبدالله» که در خارج از ایران زندگی می‌کنند نیز این ماجرا را تأیید کردند. «عمر بن لادن» از مقامات ایران خواست که به خانواده بن لادن اجازه دهند که از ایران خارج شده و به سوریه یا قطر بروند.[۲۲] تا پیش از این ماجرا، مقامات ایران وجود هر یک از خانواده بن لادن در ایران را تکذیب می‌کردند. اما بعد از افشای این جریان، مقامات رسمی وزارت امور خارجه ایران، موضوع حضور دراز مدت خانواده بن لادن در ایران را تأیید کردند.[۲۳]

پدر اسامه (محمد بن لادن) در ۱۹۶۷ در یک سانحه هوایی در عربستان وقتی خلبان آمریکایی هنگام فرود اشتباه کرد کشته شد.[۲۴] بزرگ‌ترین برادر ناتنی بن لادن سالم بن لادن، رئیس بعدی خاندان بن لادن در ۱۹۸۸ در نزدیکی سن آنتونیو ایالت تگزاس در آمریکا وقتی یک هواپیما را به خطوط برق زد درگذشت.[۲۵]

نام‌های مستعار

ویرایش

برخی از نام‌های مستعار وی عبارت‌اند از:

  • شیخ اسامه بن لادن
  • شاهزاده
  • شیخ
  • مجاهد شیخ
  • ابو محمد

پیام‌ها

ویرایش

در ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹، در خلال جنگ غزه پیام صوتی از وی در وبگاه شبکه خبری الجزیره منتشر شد که مخاطبان را به جهاد و مبارزه علیه اسرائیل و آزادی نوار غزه از دست ارتش اسرائیل فرا می‌خواند.[۲۶]

تعقیب بین‌المللی

ویرایش

اسامه بن لادن در ارتباط با حملات تروریستی بسیاری در سرتاسر جهان از جمله بمب‌گذاری‌های ۷ اوت ۱۹۹۸ در سفارتخانه‌های آمریکا در دارالسلام (تانزانیا) و نایروبی (کنیا)، حمله به کشتی جنگی یواس‌اس کول (دی‌دی‌جی-۶۷)، حملات ۱۱ سپتامبر به مرکز تجارت جهانی و پنتاگون و ترور احمد شاه مسعود تحت تعقیب اف‌بی‌آی قرار داشت.[۳]

در ژانویه ۲۰۱۰ وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا عکسی بازسازی شده را منتشر کرد که تصویر بن لادن را به صورت یک فرد مسن با تغییرات ظاهری احتمالی نشان می‌دهد.[۲۷]

 
باراک اوباما و دیگر اعضای کابینه در اتاق وضعیت در حال تماشای عملیات کشتن بن لادن

در تاریخ ۱ مه (۲ مه به ساعت محلی پاکستان) ۲۰۱۱ میلادی، باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که یک گروه کوچک از یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا طی عملیاتی اسامه بن لادن، بنیان‌گذار و رهبر گروه القاعده و عامل حملات یازده سپتامبر را در یک ویلا در پاکستان کشته‌اند. وی اضافه کرد که هم‌اکنون جسد اسامه بن لادن در اختیار آمریکا است.[۵] بنا به گفته مقامات رسمی ایالات متحده، این عملیات توسط ۲۰–۲۵ تکاور یگان فوق ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا تحت فرماندهی ستاد مشترک عملیات ویژه و با همکاری سیا انجام پذیرفت. این افراد به وسیله ۲ بالگرد به مخفیگاه بن لادن حمله کردند، که طی آن وی و همراهانش کشته شدند. این عملیات هیچ کشته یا زخمی برای نیروهای آمریکا نداشت.[۲۸] طبق اظهارات مقامات آمریکایی این عملیات بدون اطلاع مقامات پاکستانی انجام شده است.[۲۹] همچنین گزارش شده است بعضی از مردم در پاکستان از ورود بدون اطلاع ارتش آمریکا به خاک این کشور شوکه شده‌اند.[۳۰] محل عملیات در چند کیلومتری آکادمی نظامی پاکستان در کاکول بوده است.[۳۱] اوباما، در نشست خبری خود گفت که نیروهای آمریکا «مراقب زخمی نشدن مردم غیرنظامی بودند.»[۳۲] همچنین خبرها از کشته شدن ۳ مرد و یک زن همراه بن لادن خبر می‌دهند. این زن در حالی کشته شده بود که «توسط ستیزه‌جویان مرد به عنوان سپر انسانی استفاده می‌شد».[۲۹] دی‌ان‌ای جسد بن لادن با نمونه گرفته شده از جسد خواهر وی مقایسه شد.[۳۳] این آزمایش هویت وی را تأیید کرد.[۳۴] به گفته مقامات آمریکایی جسد بن لادن پس از انتقال، با رعایت سنت‌های اسلامی به دریا انداخته شد.[۳۵][۳۶] یکی از مقامات آمریکا در این زمینه گفت: «پیدا کردن کشوری که مایل به پذیرفتن باقی‌مانده این تروریست تحت تعقیب باشد، کار دشواری بود» ولی این دلیل از سوی بیشتر صاحبنظران پذیرفته نشد و هنوز برخی به مرگ او شک دارند.[۳۷]

«مت بیسونت» یکی از تکاوران سابق یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا در کتابی به نام «روزی که آسان نبود» که با نام مستعار وی (مارک اوون) به چاپ رسیده شرح داده است که بن‌لادن علی‌رغم اینکه تهدیدی در برنداشت به قتل رسید.[۳۸] طبق جدیدترین اطلاعات منتشر شده ارتش آمریکا، دفن بن لادن در دریا طبق مرسومات اسلامی انجام گرفته است و ده‌ها تن از رهبران نیروی دریایی آمریکا شاهد این دفن اسلامی بوده‌اند.[۳۹]

در حمله «تیم ۶» یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، اسامه بن لادن «سه بار از ناحیه سر» مورد شلیک قرار گرفت و «مغز او متلاشی» شد.[۴۰]

او یکبار گفته بود:[۴۱]

این مکان ممکن است بمباران شود و ما کشته شویم. ما مرگ را در آغوش می‌گیریم. ایالات متحده فقط زندگی را دوست دارد. این تفاوت بزرگ بین ماست.

تعقیب کوچک‌ترین پسر

ویرایش

در ژانویه ۲۰۱۷ آمریکا اعلام کرد که حمزه بن لادن (کوچک‌ترین پسر بن لادن و متولد ۱۹۸۹) را به دلیل پیوستن به القاعده در فهرست سیاه مقابله با تروریسم قرار داده است. حمزه بن لادن گفته که او قصد دارد با انجام حملاتی علیه آمریکایی‌ها انتقام کشته شدن پدرش از سوی نیروهای ویژه این کشور را بگیرد.[۴۲] در سال ۲۰۱۹ اخباری مبنی بر کشته شدن حمزه بن لادن به دست نیروهای آمریکایی و در منطقه ای در مرز پاکستان - افغانستان منتشر شد. این خبر در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور (پیشین) آمریکا تأیید شد اما جزئیات دیگری در رابطه با این موضوع ذکر نشده است. همچنین همسر حمزه بن لادن به همراه پدرش عبدالله احمد عبدالله معروف به ابو محمد المصری از اعضای بلندپایهٔ القاعدهٔ مصر در ۷ اوت سال ۲۰۲۰ مصادف با سالگرد بمب‌گذاری ۱۹۹۸ سفارت ایالات متحده، به درخواست آمریکا و در خیابان پاسداران تهران، توسط افرادی مرتبط با اسرائیل، به ضرب گلوله کشته شدند.[۴۳]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Davies, William D.; Dubinsky, Stanley (2018). Language Conflict and Language Rights: Ethnolinguistic Perspectives on Human Conflict. Cambridge University Press. p. 74. ISBN 978-1-107-02209-6.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ روزنامه همشهری، ش. شماره ۵۰۲۶، ص. صفحه ۱۷، ۱۶ دی ۱۳۸۸ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); از |مقاله= صرف‌نظر شد (کمک)
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ FBI.gov FBI Ten Most Wanted Fugitives.
  4. "In an intelligence driven operation, Osama Bin Ladin was killed in the surroundings of Abbottabad in the early hours of this morning". May ۲, ۲۰۱۱. Archived from the original on 4 May 2011. Retrieved May 2, 2011.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ http://thelede.blogs.nytimes.com/2011/05/01/bin-laden-dead-u-s-official-says/?hp The New York Times
  6. "frontline: hunting bin laden: who is bin laden?: chronology", PBS (به انگلیسی) Retrieved on 2006-08-21.
  7. «هفدهمین از ۵۷ فرزند!»، روزنامه همشهری، ش. شماره ۵۰۲۶، ص. صفحه ۱۷، ۱۶ دی ۱۳۸۸
  8. Osama bin Laden | The Economist
  9. «TIME Magazine - U.S. Edition - September 24, 2001 Vol. 158 No. 13». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۱۲.
  10. Letter From Jedda: Young Osama : The New Yorker
  11. Who Is Bin Laden? - A Biography Of Osama Bin Laden | Hunting Bin Laden | FRONTLINE | PBS
  12. GaleNet
  13. «Article | The American Prospect». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۸.
  14. Gunaratna, Rohan (2003). Inside Al Qaeda (3rd ed.). Berkley Books. p. 22. ISBN 0-231-12692-1.
  15. Wright 2006, pp. 79
  16. BBC News - Analysing Bin Laden's jihadi poetry
  17. Osama bin Laden's bodyguard: I had orders to kill him if the Americans tried to take him alive - Mirror Online
  18. Najwa Ghanem | Bin Laden Kin Wait and Worry - Los Angeles Times
  19. CNN.com - Transcripts
  20. «روزنامهٔ الشرق الاوسط». ۲ ژانویه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۰.
  21. «بی‌بی‌سی فارسی». ۲۵ دسامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۰.
  22. «خبرگزاری الجزیره». ۲۳ دسامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۰.
  23. «خبرگزاری الجزیره». ۲۵ دسامبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۰.
  24. SPIEGEL Interview with US Author Steve Coll: 'Osama bin Laden is Planning Something for the US Election' - SPIEGEL ONLINE
  25. «Best of the Web: Osama's Brother Died in San Antonio, Red Velvet Onion Rings|WOAI: San Antonio News». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۱۲.
  26. Khaled Wassef (۱۴ ژانویه ۲۰۰۹). "Bin Laden: U.S. Decline Fueled Gaza Attack". وبگاه شبکه تلویزیونی CBS (به انگلیسی). p. War On Terror. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved 8 December 2009.
  27. BBC فارسی - جهان - آمریکا تصاویر اسامه بن لادن 'مسن' را منتشر کرد
  28. "Osama Bin Laden Killed By Navy Seals in Firefight – ABC News". Abcnews.go.com. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved May 2, 2011.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ "Osama bin Laden is killed by U.S. forces in Pakistan". The Washington Post. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved 2 May 2011.
  30. «CHITRAL NEWS .. Latest News & Views from Chitral». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۱۱.
  31. "Osama bin Laden, the face of terror, killed in Pakistan". CNN. May ۲, ۲۰۱۱. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved May 2, 2011.
  32. "Osama Bin Laden Dead: Obama Speech Video And Transcript" Huffington Post, May 2, 2011
  33. POSTED: ۱:۱۱ am EDT May ۲, ۲۰۱۱ (February ۵, ۲۰۱۱). "Report: DNA At Mass. General Confirms bin Laden's Death". Thebostonchannel.com. Archived from the original on 18 May 2011. Retrieved May 2, 2011.
  34. "Osama bin Laden Killed; ID Confirmed by DNA Testing". ABC News. May ۱, ۲۰۱۱. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved 2 May 2011.
  35. the CNN Wire Staff (2). "How U.S. forces killed Osama bin Laden". Cable News Network. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved May 2, 2011. {{cite web}}: Check date values in: |date= و |year= / |date= mismatch (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  36. "US forces kill Osama bin Laden in Pakistan". MSN. Archived from the original on 5 May 2012. Retrieved 2 May 2011.
  37. «Official: Bin Laden buried at sea - Yahoo! News». web.archive.org. ۲۰۱۱-۰۵-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۰۷.
  38. http://www.afkarnews.ir/vdcdnz0ffyt0of6.2a2y.html بایگانی‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine سایت خبری تحلیلی افکار نیوز - روایتی جدید از مرگ بن‌لادن
  39. «افکار نیوز : انتشار جزئیات جدیدی از روش دفن بن لادن». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۲.
  40. 'I could see his brains spilling out..I watched him take his last breath': Navy SEAL describes moment he shot bin Laden three times in head before zip-tying his screaming wife to her bed , Daily Mail
  41. «Osama bin Laden». IMDb (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۷.
  42. «آمریکا پسر بن لادن را در لیست تروریستی قرار داد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ دی ۱۳۹۵.
  43. Goldman، Adam؛ Schmitt، Eric؛ Fassihi، Farnaz؛ Bergman، Ronen (۲۰۲۰-۱۱-۱۴). «Al Qaeda's No. 2, Accused in U.S. Embassy Attacks, Was Killed in Iran» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۶.

پیوند به بیرون

ویرایش