اردوباد

شهری در جمهوری آذربایجان

اُردوباد (ترکی آذربایجانی: Ordubad) دومین شهر جمهوری خودمختار نخجوان در جمهوری آذربایجان است. این شهر در کرانه شمالی میانه رود ارس و در فاصله ۹۴ کیلومتری شمال غربی از شهر تبریز قرار گرفته‌است. ارتفاع شهر نسبت به سطح آب‌های آزاد ۹۴۸ متر است.

محل شهرستان اردوباد (قرمز) بر روی نقشه جمهوری آذربایجان.
محل شهرستان اردوباد (قرمز) بر روی نقشه جمهوری آذربایجان.
اردوباد در استان آذربایجان در دوره خلفای عباسی
نمایی از اردوباد

اردوباد در شمال فرورفتگی‌های میانی ارس و دامنه‌های جنوبی کوهستان زنگزور و وایوتس‌جور، از رشته‌کوه‌های قفقاز کوچک قرار دارد. این شهر در روبروی شهر سیه‌رود ایران واقع شده‌است.[۱][۲][۳]

نام اردوباد تحریف‌شده اردوآباد است.[۱] این شهر در آغاز اردوگاه سربازان مغول و پس از آن شاهان ایلخانی ایران بود و به این خاطر اردوآباد نامیده‌شد.[۴]

اردوباد در قدیم جزئی از ایران بود. در جنگ‌های ایران و عثمانی، شاه عباس صفوی، شهر اردوباد را به خاطر پایداری در برابر حملات ترکان عثمانی از پرداخت مالیات معاف کرد.[۵] همچنین دو تن از وزیران اعظم ایران در دورهٔ صفوی؛ یعنی میرزا حاتم بیگ نصیری اردوبادی و فرزندش میرزا طالب خان نصیری اردوبادی از این شهر برخاسته‌اند.[۶]

بعدها اردوباد بنابر مادهٔ یکم از قرارداد ترکمن‌چای (۱۲۴۳ ق) از ایران جدا و به دولت روسیه واگذار شد.[۷]

شبکه کوچه‌کشی اردوباد از میدان مرکزی که مسجد جامع در آن است به شکل شعاع‌هایی شاخه‌شاخه شده‌است و از محله‌هایی همچون آماباراس، سرشهر، کُردتال، مین‌کس و اوچ ترنگی تشکیل شده‌است. آرامگاه عیوض، مسجد دلبر، و مسجد سرشهر که از سدهٔ هجدهم میلادی به جا مانده‌اند از دیدنی‌ها آن است.[۷]

بهرود، آزادکند، اناباد، گیلان‌چای، مزرعه، باشکند، شهریار، ونند، کلانتر دیزه و باش‌دیزه از روستاهای پیرامون اردوباد هستند.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ انوشه، حسن، دانشنامه ادب فارسی، جلد پنجم، تهران: ۱۳۸۲، ص۵۷، سرواژهٔ اردوباد.
  2. "The largest cities in Azerbaijan, ranked by population" (به انگلیسی). mongabay.com. Archived from the original on 28 June 2012. Retrieved 30 Jun 2012.
  3. "Azerbaijan: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). world-gazetteer. Archived from the original on 23 April 2013. Retrieved 22 May 2012.
  4. همان.
  5. همان. ص۵۸.
  6. شایسته، فریدون (۱۳۹۳). «تاریخ ایران: دو وزیر ناشناخته‌ی عصر صفوی؛ خواجه میرزا حاتم بیگ و میرزا طالب خان اردوبادی». رشد آموزش تاریخ (۵۶): ۴۹–۵۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۶-۰۶.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ همان. ص۵۹.

پیوند به بیرون

ویرایش