اخباری‌گری

یکی از مکتب‌های شیعه

شیعه اثنی عشری دو گروه شده و در برابر هم هستند، گروه اول اخباریان و گروه دوم اصولیان هستند. علمای اخباری که علمای زمان ایران صفوی از این گروه بودند تقلید را جایز نمی‌دانند و آن را حرام دانسته و خلاف قانون شرعی می‌دانند و علمای آنها از کتب تاریخی از زمان امام فقه را جست‌وجو کرده و آن را نه نظر خود را در کتب نوشته و مردم آن را برای عمل به احکام مطالعه می‌کنند، از علمای بزرگ اخباری می‌شود به مجلسی اول و پسرش علامه مجلسی عالم بزرگ شیعه اشاره کرد که او را پدر مذهب شیعه می‌دانند، آنها علما را فقیه و نه مجتهد می‌دانند.

گروه دوم مردم را به دو گروه مجتهد و مقلد تقسیم می‌کنند و تقلید را واجب می‌دانند و نظریه ولایت فقیه را مطرح می‌کنند در حالی که علمای اخباری ولایت فقیه را قبول ندارند و هر کسی را که بهترست سیاسی می‌دانند، مجتهدین از آنجا که علوم جدید مطرح شده است و شرایط زمان در حال تغییر بوده است همراه با جست‌وجوی علوم دینی نظر خود را هم مطرح می‌کنند و آن را نوشته و مردم آن را برای عمل به احکام مطالعه می‌کنند و مقلد باید بر اساس نظر مجتهد عمل کند، از علمای بزرگ اصولی می‌شود به روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای اشاره کرد.

اکثر یاران و انصار اهل بیت محدث و از اخباریان بوده‌اند، در زمان اهل بیت مکتب اخباری بسیار پر رونق بوده است، از زمان قاجار از رونق آن کم شده است و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از رونق افتاده است.

اخباریان اعتقاد دارند اصول فقه اصولیان از اهل سنت اخذ شده است و خلاف قانون مکتب و نظر امام صادق و امامان دیگرست.

محدثین کل کتب اربعه را صحیح می‌دانند. به اخباریان «اهل حدیث یا محدثین» هم می‌گویند.

از علمای بزرگ اخباری می‌شود به محمدامین استرآبادی، علامه مجلسی، محمدتقی مجلسی و شیخ حر عاملی اشاره کرد.

اخباری‌ها

ویرایش

از علمای بزرگ اخباری می‌شود به محمدامین استرآبادی، علامه مجلسی، محمدتقی مجلسی، شیخ حر عاملی، شیخ صدوق، کلینی و سید رضی اشاره کرد.

تاریخ اخباری‌گری

ویرایش

اکثر یاران و انصار اهل بیت محدث و از اخباریان بوده‌اند، در زمان اهل بیت مکتب اخباری بسیار پر رونق بوده است، از زمان قاجار از رونق آن کم شده است و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از رونق افتاده است، اکثر علمای ایران صفوی از اخباریان بوده‌اند، در زمان ایران صفوی اخباری‌گری حزب غالب حوزه‌های علمیه بوده است.

نظر اخباریان (ایران صفوی)

ویرایش
  • مخالفت با اصول فقه، گروه مقابل اخباری‌گری در این ویژگی اصولیان شیعه بودند.
  • مخالفت با علم رجال: هرچند بعضی از اخباری‌ها به علم رجال مسلط بودند، اما برای پذیرش حدیث نه تنها به آن عمل نمی‌کردند که در عمل مخالف آن هم بودند و بسیاری از احادیثی را که معتبر می‌دانند بر اساس علم رجال غیر معتبر است، گروه مقابل اخباری‌گری در این ویژگی رجالیون بودند.
  • حجت نبودن ظاهر قرآن و مخالفت با تفسیرهای غیر روایی: اخباریان معتقد بودند تنها راه فهم قرآن مراجعه به روایت است و مطالبی که از ظاهر قرآن معلوم می‌شود را معتبر نمی‌دانند. اخباری‌ها در این ویژگی هم در مقابل اصولیان قرار داشتند و هم در مقابل مفسران قرآن
  • مخالفت با فلسفه: اخباری‌ها مانند بسیاری از اصحاب ائمه و اکثریت اصولیان آموزه‌های فلسفی را انحرافی می‌دانند. در این ویژگی اخباری‌ها در کنار اکثر اصولیان و در برابر فلاسفه قرار دارند.
  • مخالفت با عرفان و تصوف: در اینجا اخباریان در کنار اصحاب ائمه و اکثریت اصولیان از مخالفان جدی عرفان و تصوف بوده و آموزه‌های ابن‌عربی و سید حیدر آملی را مطابق آموزه‌های اسلام نمی‌دانستند.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش