احکام مذهبی

احکام دینی (به انگلیسی: Religious law) آن دسته از تعالیم دینی است که دستورها و مسائل عملیِ فردی و اجتماعی شامل عبادات و تعاملات اجتماعی (مقررات دینی) را دربرمی‌گیرد. به احکام دینی گاه «قوانین شرعی» نیز گفته می‌شود که این عبارت می‌تواند با حقوق مذهبی نیز برابر باشد.

همهٔ تعالیم و آموزه‌های دینی ــ به‌ویژه در اسلام ــ خود به سه دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند که احکام جزء اخیر آن است:

• اعتقادات فکری
• دستورها اخلاقی
• مسائل عملی (احکام دینی یا شرعی)

احکام اسلامی

مقالهٔ اصلی: احکام اسلام

تقسیم‌بندی احکام اسلامی

احکام، خود به شیوه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود. در یک تقسیم‌بندی، باتوجه‌به مخاطبان، می‌توان به احکام فردی، خانوادگی و اجتماعی اشاره کرد.

احکام غیرفردی و اجتماعیِ دین شکل حقوقی به خود می‌گیرد و آن را حقوق دینی می‌توان نامید.

تقسیم‌بندی فقهی احکام

در اسلام، به‌صورت تخصصی بر روی احکام دینی کار می‌شود که به علم فقه مربوط می‌شود.

در اسلام، احکام دینیِ فردی و اجتماعی در کتب فقهی خود به چند قسم هستند.

• اول عبادات

۱-طهارت

۲-نماز (صلاة)

۳-روزه (صوم)

۴-اعتکاف

۵-زکات

۶-خمس

۷-حج

۸-عمره

۹-جهاد

۱۰-امر به معروف و نهی از منکر

• دوم عقود (پیمان‌ها) جمع عقدیاقرارداد و ایقاعات

معینه غیرمعینه

• سوم احکام (مسائل فردی و قوانین اجتماعیِ زندگی) و

به‌جز قسم عبادات، مابقی بیشتر جنبهٔ حقوق اجتماعی به خود می‌گیرد.

منابع

• مبادی فقه و اصول، علیرضا فیض، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳، ص ۲۵ و ۱۳۷–۱۳۹.