ابوسعید ضریر گرگانی

ستاره‌شناس ایرانی

ابوسعید ضریر گرگانی (جرجانی) (درگذشته ۸۴۵ میلادی) ریاضی‌دان و ستاره‌شناس ایرانی[۱] و شاگرد ابن‌الاعرابی بود. وی رساله‌ای را دربارهٔ مسائل زمین‌شناسی و

ابوسعید ضریر گرگانی
درگذشت۱ ژانویه ۰۸۴۵

از جرجانی دو رساله به نامهای مسائل هندسیة و استخراج خط نصف‌النهار من کتاب انالیما و البرهان علیه به جا مانده است.

دومین اثر موجود جرجانی، کتاب استخراج خط نصف‌النهار من کتاب انالیما و البرهان علیه‌ است که چهار فصل دارد. فصلهای اول تا سوم به ترسیم خط شمال ـ جنوب بر صفحه‌ای افقی، با استفاده از سه سایه نامساوی میله‌ای قائم در سه لحظه متفاوت یک روز مربوط می‌شود. در فصل چهارم روش تعیین جهات اصلی به وسیله سایه یک شاخص در لحظه مناسب، بیان شده است. ظاهراً فصل چهارم تألیف خود جرجانی است، اما فصلهای اول تا سوم مبتنی بر اثر گمشده‌ای به نام آنالما از دیودوروس اسکندرانی، دانشمند یونانی، در نظریه ساعتهای آفتابی است که در قرن اول پیش از میلاد می‌زیست.



منابع

ویرایش
  1. Dianat, Abu'l-Hasan. "Abu Said Jorjani". Encyclopedia Islamica. CGIE. Retrieved 4 February 2017.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Abu Said Gorgani». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۱۴.
  • «Abu Said Gorgani». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۱۴.