آیین بودایی در ایران
بوداگرایی در ایران به حدود سده های پنجم و ششم پیش از میلاد، یعنی زمان زندگی بودا می‌رسد. یک افسانه پالی می‌گوید که گسترش آیین بودا به بلخ بدست دو برادر بازرگان که از اهالی باختر بوده‌اند صورت گرفته‌است[۱].
از قرن دوم میلادی، پارتی‌هایی همچون آن شی گائو برای گسترش بودیسم در چین کوشش کرده‌اند. بیشتر مترجمان اولیه متون بودایی به زبان چینی از اهالی پارت و دیگر پادشاهی‌های مرتبط با ایران امروزین بوده‌اند[۲].
بودایی‌ها در دوره زمامداری ساسانیان مورد آزار قرار گرفتند و بسیاری از مکان‌های آن‌ها در آتش سوزانده شد. مکان‌های بودایی باقی‌مانده نیز در قرن پنجم میلادی در حمله هپتالیان از بین رفتند.[۳] در هنگام حمله اعراب در میانه قرن هفتم میلادی، بسیاری از مردمان شرق ایران بودایی بودند. افغانستان یکی از مکان‌های پرتجمع بوداییان بوده‌است؛ از مکان‌های دیگر یافت شده می‌توان ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و نیز خود ایران امروزی را نام برد.[۴] پیروزی اعراب، تیر نهایی را بر پیکره بوداگرایی در شرق ایران و افغانستان زد اگرچه در برخی مکان‌ها همچون بامیان و هده تا قرن‌های هشتم و نهم بوداییان وجود داشتند.[۳]
حاکم مغول، غازان، که در جوانی آموزش‌های بودایی دیده‌بود، در ۱۳۱۰ میلادی به اسلام گروید و آنرا دین رسمی حکومت ایلخانان ساخت[۵]. او همچنین آیین بودایی را ممنوع اعلام کرد ولی به راهبان بودایی اجازه داد که به مناطق بودایی همسایه تبعید شوند.[۶]
در سال‌های اخیر، آیین بودایی در میان مردمان ایران مورد توجه قرار گرفته‌است. برخی از شعرهای سهراب سپهری از آیین بودایی الهام گرفته‌اند و نیز شاعر معاصر، احمد شاملو، کتابی از اشعار هایکوی ژاپنی را به زبان فارسی برگردانده‌است.[۷]
جستارهای وابسته
ویرایشپیوند به بیرون
ویرایش- الکساندر برزین (نوامبر ۲۰۰۱). «طرحی از تاریخ آیین بودایی و اسلام در افغانستان». دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۱.
پانویس
ویرایش- ↑ مهراک گلستان (دسامبر ۲۰۰۱). «تاریخ آیین بودایی در ایران». دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ Willemen، Charles؛ Dessein، Bart؛ Cox، Collett؛ Gonda، Jan؛ Bronkhorst، Johannes؛ Spuler، Bertold؛ Altenmüller، Hartwig. Handbuch der Orientalistik: Sarvāstivāda Buddhist Scholasticism. Brill. ص. ۱۲۸–۱۳۰. شابک ۹۷۸-۹۰-۰۴-۱۰۲۳۱-۶.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Yarshater (1993). The Cambridge History of Iran. Cambridge University Press. pp. 956–7. ISBN 978-0-521-24693-4.
- ↑ ریچارد فولتس، "آیین بودایی در ایران" The Muslim World 100/2-3, 2010, pp. 204-214
- ↑ Dunn، Ross E. (۲۰۰۵). سفرنامه ابن بطوطه، مسافر مسلمان قرن چهاردهم. انتشارات دانشگاه کالیفرنیا. ص. ۸۶.
- ↑ Anna Akasoy; Charles Burnett; Ronit Yoeli-lalim (2011). Islam and Tibet: Interactions Along the Musk Routes. Ashgate Publishing, Ltd. pp. 10–11. ISBN 978-0-7546-6956-2.
- ↑ Foltz, pp. 212-213
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Buddhism in Iran». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۱.