آفرینش‌گرایی
آفرینش‌گرایی یا خلقت‌گرایی (به انگلیسی: Creationism) باوری مذهبی است که براساس آن گیتی و زندگی، توسط موجود یا موجوداتی فراطبیعی (عموماً با نام خدا) به‌وجود آمده‌اند.[۱][۲] این باور در مقابل نتایج علمی است، که وجود زندگی و گیتی را با فرایندهای طبیعی توضیح می‌دهند[۳] و از نظر علمی در دستهٔ شبه‌علم قرار می‌گیرد.[۴][۵][۶][۷][۸] اصطلاح آفرینش‌گرا اولین بار در سال ۱۸۵۶ میلادی در نامه‌ای از چارلز داروین، برای اشاره به کسانی که براساس دلایل مذهبی با گسترش فرگشت در علوم مخالفت می‌کردند، به‌کار رفت.[۹] آفرینش‌گرایی طیف زیادی از دیدگاه‌ها را شامل می‌شود؛ از جمله نسخهٔ الهیاتی آن، که به‌صورت فرگشت الهی شناخته می‌شود و باور دارد که یافته‌های علم و آفرینش هر دو صحیح هستند. اما عبارت آفرینش‌گرا عموماً برای اشاره به آفرینش‌گراهای لفظی (به انگلیسی: literal creationist) مورد استفاده قرار می‌گیرد، که جنبه‌های مختلف علمی را رد کرده و به جای آن باورهای شبه‌علمی را گسترش می‌دهند.[۱۰][۱۱]
آفرینش‌گراها عموماً بنیاد باورهای خود را بر خوانش بنیادگرایانه از کتب آسمانی، مانند روایت آفرینش در قرآن یا سفر پیدایش بنا می‌کنند.[۱۲]
برخی آفرینش‌گرایان معیارهایی نظیر علت وجودی، مبدأ و غایت حکیمانه را جزو شروط و معیارهای یک اندیشه قابل قبول می‌دانند، حال آنکه نظریات علمی از جمله نظریه فرگشت، مبتنی بر چنین رویکردی نیست و قائل به چنین معیارهایی نمی‌باشد.[۱۳]
مبنای انجیلی
ویرایششالوده بسیاری از اعتقادات آفرینش گرایان تفسیری تحت اللفظی[پانویس ۱] یا نیمه تحت اللفظی[پانویس ۲] از عهد عتیق است، به خصوص از داستان‌های سفر پیدایش:
- روایت آفرینش سفر پیدایش (پیدایش ۱ الی ۲)، توضیح می‌دهد که چگونه خدا جهان را در طی یک سری اعمال آفرینشی طی شش روز می‌آفریند و اولین مرد و زن را (آدم و حوا) در باغی الهی (باغ عدن) قرار می‌دهد. این داستان مبنای کیهان‌شناسی و زیست‌شناسی آفرینش گرا است.
- روایت طوفان سفر پیدایش (پیدایش ۶ الی ۹) تعریف می‌کند که چگونه خدا دنیا و تمام حیات را از طریق طوفانی عظیم نابود کرده، و نمایندگانی از هر شکل حیات را توسط کشتی نوح نجات می‌دهد. این روایت شالوده زمین‌شناسی آفرینش گرا را، که بیش تر تحت عنوان زمین‌شناسی طوفان شناخته می‌شود، شکل می‌دهد.
عنصری مهم فراتر از این، تفسیر گاه‌نگاری انجیلی است، سیستم مفصل دوران‌های حیات،[پانویس ۳] «نسل‌ها»،[پانویس ۴] و دیگر طریقی که از طریق آن کتاب مقدس، گذر رویدادها را برآورد می‌کند، از سفر پیدایش (پیدایش ۱:۱) تا کتاب دانیال، آخرین کتاب انجیلی که این گاه‌نگاری در آن نمود پیدا می‌کند. دهه‌های اخیر تلاش‌هایی را برای پایین آوردن پیوند آفرینش‌گرایی از کتاب مقدس و قالب‌گیری مجدد آن به عنوان علم به خود دیده‌است: این تلاش‌ها شامل علوم آفرینش و طراحی هوشمند می‌شود.[۱۴] همچنین اشکال غیر مسیحی آفرینش گرایی نیز وجود دارند، به‌طور قابل ملاحظه ای آفرینش گرایی اسلامی و آفرینش گرایی هندو.
انواع
ویرایشتلاشهای مختلفی صورت گرفته‌است تا آفرینش‌گرایی را دسته‌بندی کند.[۱۰] آفرینش‌گرایی که طیف وسیعی از باورها را شامل می‌شود را می‌توان به‌صورت کلی به رده‌های زیر دسته‌بندی کرد.
| به‌وجود آمدن انسان | به‌وجود آمدن گونه‌های زیستی | زمین | عمر گیتی | |
|---|---|---|---|---|
| آفرینش‌گرایی زمین جوان | مستقیماً توسط خدا. | مستقیماً توسط خدا. بدون هرگونه فرگشت. | عمر کمتر از ۱۰٬۰۰۰ سال.
شکل کلی آن توسط یک سیل جهانی تغییر کرده‌است. |
کمتر از ۱۰٬۰۰۰ سال. (برخی این را فقط برای منظومه شمسی می‌پذیرند) |
| آفرینش‌گرایی حفره‌ای | عمر مطرح شده علمی.
شکل کلی آن توسط یک سیل جهانی تغییر کرده‌است. |
عمر مطرح شده علمی. | ||
| آفرینش‌گرایی تدریجی | مستقیماً توسط خدا به‌صورت نخستی‌ها | آفرینش مستقیم و فرگشت بعد از آن. نسب مشترک با انسان‌ها ندارند. | عمر مطرح شده علمی.
بدون سیل جهانی. |
عمر مطرح شده علمی. |
| طراحی هوشمند | طرفدارانش عقاید مختلفی دارند (برای مثال مایکل بهی به فرگشت از نخستی‌ها اعتقاد دارد) | در گذشته توسط معجزه به‌وجود آمده‌اند. دلیل ارائه شده آن‌ها پیچیدگی کاهش‌ناپذیر است. | باورهای متفاوت. برخی اعتقاد دارند زمین توسط معجزه به‌وجود آمده‌است. | عمر مطرح شده علمی. |
| فرگشت الهی
(آفرینش‌گرایی فرگشتی) |
فرگشت از نخستی‌ها. | فرگشت از یک جد مشترک. | عمر مطرح شده علمی.
بدون سیل جهانی. |
عمر مطرح شده علمی. |
انتقادات
ویرایشپانویس
ویرایشجستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Gunn 2004, p. 9, "The Concise Oxford Dictionary says that creationism is 'the belief that the universe and living organisms originated from specific acts of divine creation.'"
- ↑ Brosseau, Olivier; Silberstein, Marc (2015). "Evolutionism(s) and Creationism(s)". In Heams, Thomas; Huneman, Philippe; Lecointre, Guillaume; Silberstein., Marc (eds.). Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences. Dordrecht: Springer. pp. 881–96.
- ↑ "creationism: definition of creationism in Oxford dictionary (American English) (US)". Oxford Dictionaries (Definition). Oxford: Oxford University Press. OCLC 656668849. Archived from the original on 3 March 2014. Retrieved 2017-11-06.
The belief that the universe and living organisms originate from specific acts of divine creation, as in the biblical account, rather than by natural processes such as evolution.
- ↑ ASSOC, BERNAN (2008-01-30). Parliamentary Assembly, Working Papers: 2007 Ordinary Session (Third Part) 25-29 June 2007 (به انگلیسی). Council of Europe.
- ↑ manson, joseph. "Intelligent design is pseudoscience" (به انگلیسی). Archived from the original on 15 May 2014. Retrieved 2017-07-28.
- ↑ «Overview of the Nature of Intelligent Design as a Pseudoscience». 2007 AAS/AAPT Joint Meeting, American Astronomical Society Meeting 209, id.174.01; Bulletin of the American Astronomical Society, Vol. 38, p.1152. American Astronomical Society. 12/2006. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Simanek، Donald E. «Intelligent Design Creationism: Fraudulent Science». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۸.
- ↑ «Intelligent Design is NOT Science». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۸.
- ↑ Darwin, Charles (July 5, 1856). "Darwin, C. R. to Hooker, J. D." Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 1919. Retrieved 2010-08-11.
- Darwin, Charles (May 31, 1863). "Darwin, C. R. to Gray, Asa". Darwin Correspondence Project. Cambridge, UK: Cambridge University Library. Letter 4196. Retrieved 2010-08-11.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Scott, Eugenie C. (1999-07-01). "The Creation/Evolution Continuum". Reports of the National Center for Science Education. Berkeley, CA: National Center for Science Education. 19 (4): 16–17, 23–25. ISSN 2158-818X. Archived from the original on 27 May 2016. Retrieved 2017-11-06.
- ↑ Haarsma 2010, p. 168
- ↑ "Creationism, Minus a Young Earth, Emerges in the Islamic World". NewYorkTimes (به انگلیسی). NOV. 2, 2009.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ Kampourakis, Kostas (2013). The Philosophy of Biology: A Companion for Educators Volume 1 of History, Philosophy and Theory of the Life Sciences (به انگلیسی). Springer Science & Business Media. p. 447 and 161-1168 and.
{{cite book}}:|access-date=requires|url=(help); line feed character in|عنوان=at position 53 (help) - ↑ Richard F. Carlson, Tremper Longman III, Science, Creation and the Bible: Reconciling Rival Theories of Origins, p.25
پیوند به بیرون
ویرایش
- Creationism (Stanford Encyclopedia of Philosophy) by مایکل روس
- HowStuffWorks: How creationism works
- Evolution, Creationism & ID Timeline Focuses on major historical and recent events in the scientific and political debate
- Evolution and Creationismپی‌دی‌اف (204 KB). A Guide for Museum Docents
- What is creationism? from talk.origins
- The Creation/Evolution Continuum by Eugenie Scott.
- 15 Answers to Creationist Nonsense from ساینتیفیک آمریکن