آتش و خاکستر فیلمی به کارگردانی و نویسندگی خسرو پرویزی محصول سال ۱۳۳۹ است[۱]. این فیلم ۳۵ میلی‌متری سیاه و سفید، محصول «تهران-شهرستان‌فیلم» است[۲]. فیلم‌نامه فیلم برگرفته از داستان بیست و چهار ساعت از زندگی یک زن نوشته اشتفان تسوایگ می‌باشد[۳].

آتش و خاکستر
کارگردانخسرو پرویزی
تهیه‌کنندهبابکن آویدیسیان
محمدحسین معزی
نویسندهخسرو پرویزی
بازیگرانویدا قهرمانی
ویگن
حمیده خیرآبادی
صمد صباحی
موسیقیسورن
پرنیان
تدوین‌گرخسرو پرویزی
تاریخ‌های انتشار
۱۳۳۹
مدت زمان
۱۱۷دقیقه
کشورایران
زبانفارسی

در بسیاری از منابع، فیلم آتش و خاکستر را محصول شرکت سینمایی «ویگن فیلم»، تنها تولید این شرکت متعلق به ویگن دردریان، نام برده‌اند[۴].

خلاصه داستان

ویرایش

پروین پس از فوت شوهر جوانش محمود،‌ برای جلوگیری از تشدید بیماری روحی، از آبادان راهی تهران می‌شود و با عمو و زن عمویش زندگی می‌كند. او شبی در رستوران با جوانی به نام سعید رو به رو می‌شود كه شباهت كاملی به همسر فقیدش دارد. پروین روز بعد به رستوران می رود تا با سعید گفت و گو كند، اما او را در پای میز قمار می‌یابد، كه همه اندوخته اش را می‌بازد و پس از این كه از حریفانش كتك می‌خورد،‌ تصمیم به خودكشی می‌گیرد. پروین او را نجات می‌دهد و به تدریج به زندگی علاقه‌مند می‌كند.[۱]

 
تبلیغ نمایش نخست فیلم آتش و خاکستر در روزنامه‌ی اطلاعات ۲۷ تیر ۱۳۴۰

بازیگران

ویرایش

اسامی بازیگران فیلم آتش و خاکستر به شکل* و ترتیب نمایش در عنوان‌بندی آغازین فیلم [۱] [۵] [۳]:

  1. ویدا قهرمانی به نقش پروین
  2. ویگن به نقش محمود و سعید
  3. نادره (حمیده خیرآبادی) به نقش زن‌عمو
  4. [صمد] صباحی به نقش عمو

* اسامی داخل کروشه و پرانتز در عنوان بندی و یا پوستر درج نشده‌اند.

نمایش فیلم

ویرایش

فیلم آتش و خاکستر برای بار نخست در تاریخ سه‌شنبه ۲۷ تیر ۱۳۴۰ خورشیدی در ۵ سینما در تهران به نمایش درآمد [۶] [۷]. این فیلم جایگزین فیلم ترکی صفحه شکسته (به ترکی استانبولی: Kırık Plak) در گروه سینمایی دیانا و جایگزین فیلم هندی میمون آتشپاره (Zimbo Comes To Town)در سینما تهران شد [۸] [۹].

سینماهای نمایش‌دهنده فیلم آتش و خاکستر در تهران، شامل ۵ سینمای دیانا، میامی، ایران، تهران (سینمای زمستانی و تابستانی) و سینما بهار تجریش بودند [۶] [۷].

فیلم آتش و خاکستر، پس از ۳ هفته نمایش در تهران، در تاریخ سه‌شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۴۰ به نمایش خود پایان داد و پس از ایام سوگواری ماه صفر، در سینماهای دیانا، ایران و تهران در تاریخ جمعه ۱۳ مرداد ۱۳۴۰ جای خود را به فیلم روسی ملانصرالدین و دزد بغداد (Nasreddin in Bukhara) در این گروه سینمایی داد [۱۰] [۱۱].

گروه موسیقی

ویرایش
  • آهنگساز: سورن الکساندر مایلیان
  • شاعر: پرویز وکیلی
  • خواننده: ویگن
  • انتخاب موسیقی متن: خ پ پرنیان
  • تهیه صفحات موزیک متن: بنگاه آپولون

سه ترانه‌ی اجرا شده در فیلم آتش و خاکستر با ارکستر سورن:

ویرایش
  1. داغ بوسه: اولین ترانه‌ی فیلم در سکانس کاباره همراه با اکستر سورن، نشر رویال، شماره کاتالوگ RT 528 و شماره ماتریکس AJ 813[۱۲]
  2. آتش و خاکستر: دومین ترانه‌فیلم با تکنوازی گیتار ویگن (در مورد صفحه منتشر شده اطلاعاتی یافت نشد)
  3. سرگذشت: سومین ترانه‌ی فیلم در سکانس رستوران و نوازندگی ویگن پشت پیانو، نشر ایران‌گرام [۱۳]. (نسخه‌ی روی صفحه و فیلم در تنظیم و شعر تفاوتهایی دارند)

تولید فیلم

ویرایش
  • آذر ۱۳۳۹: انجام فیلمبرداری فیلم آتش و خاکستر[۲]
  • آذر ۱۳۳۹: آغاز همکاری سورن و ویگن (به احتمال زیاد) برای تولید ترانه‌های فیلم آتش و خاکستر[۲]
  • اوایل بهمن ۱۳۳۹: شروع مجدد فیلم‌برداری، پس از سه ماه توقف. صحنه‌های این فیلم در پلاتوی استودیو آژیرفیلم فیلم‌برداری شده است.[۱۴]

دیگر عوامل فیلم[۱][۳]

ویرایش

گروه فیلم‌برداری

گروه تدوین

گروه صدا

  • صدابرداری و سینکرون: کاظم راجی‌نیا
  • میکس: روبیک منصوری
  • صدا: KLANG FILM

گروه لابراتوار

  • چاپ و لابراتوار: علی اصغری
  • تیتراژ: هاردی تابلوساز

گروه تدارکات و امور فنی

  • امور فنی: استودیو ایران فیلم
  • متصدی برق: احمد ابراهیمی
  • مبلمان: مبل عدالت
  • تدارکات: داریوش هاشمی، حسین صالح آبادی

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «آتش و خاکستر». پایگاه جامع اطلاعات سینمای ایران، سینما سوره.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «خبرنگاران ما، تهران، شهرستان‌فیلم». ستاره سینما (۲۸۱): ۷. ۱۳ آذر ۱۳۳۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ پوستر فیلم و عنوان‌بندی آغازین فیلم «آتش و خاکستر»
  4. فرج بال‌افکن. «بر گیسویت ای جان کمتر زن شانه؛‌ ۲۰ سال بعد از ویگن». بی‌بی‌سی فارسی.
  5. بهارلو، عباس (۱۳۸۴). فیلمشناخت ایران: فیلم‌شناسی سینمای ایران (۱۳۰۹–۱۳۵۷). ج. اول. قطره.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «تبلیغ نمایش نخست فیلم «آتش و خاکستر» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۲۷ تیر ۱۳۴۰، صفحه ۱۷. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «تبلیغ نمایش نخست فیلم «آتش و خاکستر» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. دوشنبه ۲۶ تیر ۱۳۴۰، صفحه ۱۹. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  8. «تبلیغ نمایش نخست فیلم «میمون آتشپاره» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. چهارشنبه ۱۲ تیر ۱۳۴۰. صفحهٔ ۴. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  9. «تبلیغ نمایش نخست فیلم «صفحه شکسته» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۲۷ تیر ۱۳۴۰. صفحه ۱۳. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  10. «تبلیغ نمایش نخست فیلم «ملانصرالدین و دزد بغداد» در سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۳۴۰. صفحه ۱۹. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  11. «آخرین نمایش فیلم "آتش و خاکستر" در جدول برنامه‌ی سینماهای تهران». روزنامه اطلاعات. سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۳۴۰. صفحه ۱۳. وبگاه دانش‌سرای مشروطه.
  12. «تصویر صفحه ۴۵دور از ترانه «داغ بوسه» با صدای ویگن». راوی حکایت باقی.
  13. «تصویر صفحه ۴۵دور از ترانه «سرگذشت» با صدای ویگن». راوی حکایت باقی.
  14. «خبرنگاران ما، تهران، شهرستان‌فیلم». ستاره سینما (۲۹۰): ۶. ۱۶ بهمن ۱۳۳۹.